Trước đó, tháng 10/2022, công ty này đã bị xử phạt 120 triệu đồng vì sử dụng thực phẩm chức năng không có nguồn gốc xuất xứ, cơ sở khám, chữa bệnh không có giấy phép hoạt động.

Bên cạnh đó, Thanh tra Sở Y tế cũng đề nghị công ty này chấp hành nghiêm quyết định xử phạt. Nếu quá thời hạn 10 ngày kể từ thời điểm ký mà Công ty Đức Tâm An, người đại diện theo pháp luật của công ty không tự nguyện chấp hành sẽ bị cưỡng chế theo quy định của pháp luật.

Ý thức và hiểu biết của sinh viên còn rất sơ khai, trong khi giảng viên không đòi hỏi ở sinh viên bất cứ tiêu chuẩn đạo đức học thuật nào. Thậm chí, có luận văn đã phát hiện đạo văn nhưng lại vỗ vai nhau cho qua. Ở cấp cao hơn, những vị trưởng khoa, ứng viên PGS, GS bị tố cáo sao chép tới 50% luận văn của người khác. Vẫn còn có những tranh cãi “đạo văn hay trích dẫn thiếu chuyên nghiệp” chưa được giải thích thoả đáng.

Trong khi đó, công tác tuyên truyền, phổ biến về đạo đức học thuật ở các cơ sở đào tạo mới chỉ ở mức độ đơn lẻ, rải rác. Chế tài xử phạt ở cấp đại học gần như không có.

Một cơ sở lớn như ĐHQG Hà Nội cũng mới chỉ đưa ra văn bản chính thức hướng dẫn thực hiện trích dẫn trong các ấn phẩm khoa học vào năm 2017. Có chăng ở một số đại học ngoài công lập, việc này có phần được làm sớm hơn và chặt chẽ hơn các trường đại học công lập.

Đã đến lúc các trường, viện nghiên cứu, các cơ quan quản lý giáo dục cũng như mỗi cá nhân người làm khoa học cần phải nhìn nhận  vấn đề này một cách nghiêm túc.

Cần chế tài xử phạt mạnh mẽ

TS. Đỗ Thị Ngọc Quyên, chuyên gia độc lập nghiên cứu giáo dục đại học, cho rằng, hiện nay mức phát triển để hội nhập quốc tế trong giáo dục đại học Việt Nam có sự chênh lệch lớn giữa các trường.

“Đáng lẽ với vai trò đầu tàu, các trường tốp đầu khối công lập cần phải là những trường đi tiên phong trong chống đạo văn. Nhưng với các trường công lập, sức ì là một yếu tố cản trở lớn, trong khi với một số trường ngoài công lập mới thành lập thì dễ triển khai cái mới hơn. Tuy nhiên số này chiếm rất nhỏ. Vậy nên nếu chỉ dựa vào các trường để thúc đẩy chống đạo văn có thể sẽ ít hiệu quả hoặc sự thay đổi sẽ chậm. Tốt nhất Bộ GD-ĐT cần có động thái bằng các quy định cụ thể về đạo văn và cách thức trích dẫn”.

“Chúng ta làm mạnh vài vụ, giới học thuật sẽ phải tuân thủ nghiêm túc" - ông Ngô Quý Nhâm, Trường ĐH Ngoại thương Hà Nội

 Theo TS. Quyên, muốn thay đổi tư duy của cả hệ thống thì quy định về đạo văn phải thực hiện ở quy mô hệ thống, tức là toàn bộ các trường đại học, cao đẳng, viện nghiên cứu, các hội đồng khoa học, hội đồng chức danh, các tạp chí, nhà xuất bản cần phải áp dụng chặt chẽ các quy định này. Thậm chí khái niệm về đạo văn và cách thức trích dẫn cần phải được dạy từ bậc phổ thông cho học sinh.

Giảng viên Ngô Quý Nhâm (Trường ĐH Ngoại thương Hà Nội) cho rằng, sau khi đưa ra chuẩn mực chung và chế tài xử lý, các trường, viện nghiên cứu phải nghiêm túc thực hiện chuẩn mực đó một cách có hệ thống. “Bộ GD-ĐT cần phải đưa ra chuẩn chung. Các trường đại học bắt buộc phải có những quy chế cáo buộc và xử lý đạo văn. Những quy chế này phải trở thành cẩm nang cho sinh viên”.

Ông Nhâm cho rằng, mức độ xử phạt tuỳ trường hợp có thể từ cho làm lại tới huỷ kết quả, thậm chí cho nghỉ học. “Chúng ta làm mạnh vài vụ, giới học thuật sẽ phải tuân thủ nghiêm túc. Với các công cụ và hệ thống công nghệ thông tin như bây giờ, ngày hôm nay có thể che giấu được hội đồng, nhưng vài tháng sau, vài năm sau vẫn có thể phát hiện và bị xử phạt”.

Chế tài xử lý không chỉ dừng lại ở mức huỷ kết quả, trả hồ sơ, mà còn cần yếu tố răn đe, ví dụ như ở các hội đồng chức danh, với những TS bị kết luận đạo văn sẽ không được phép xét duyệt trong vòng một vài năm. “Vì thực tế vẫn có tình trạng bị cáo buộc đạo văn, xin rút, năm sau lại làm hồ sơ và bỏ bài cáo buộc đó đi, ứng viên lại được công nhận. Không còn cách nào khác là áp dụng những chế tài mạnh mẽ” – ông Nhâm nói.

‘Lòng tự trọng là nguyên tắc đầu tiên’

Các biện pháp luật hoá được nhắc đến nhiều trong câu chuyện chống đạo văn ở Việt Nam. Tuy nhiên, yếu tố được cho là quan trọng và quyết định nhất để duy trì sự trong sạch cho nền khoa học lại là một yếu tố chủ quan: Lòng tự trọng, sự liêm chính cá nhân của mỗi nhà khoa học.

GS. Phan Thiện Nhân, Trưởng khoa Cơ khí, ĐHQG Singapore, Phó Tổng biên tập tạp chí Physics of Fluids, chia sẻ, việc có bài báo xuất bản được coi là một quá trình bình thường đối với bất cứ giáo sư nào ở đây. 

"Khi bị đối sánh, sớm hay muộn, nếu bạn đạo văn, ai đó sẽ phát hiện ra. Và khi điều đó xảy ra, tất cả những công trình của bạn sẽ đều bị nghi ngờ, và sự nghiệp của bạn sẽ đổ sập" - GS. Phan Thiện Nhân, ĐHQG Singapore

“Chúng tôi không bắt các giáo sư phải kiểm tra đạo văn, nhưng có cung cấp cho họ những công cụ (phần mềm iThenticate) để làm việc này”.

Theo ông, và cũng là yếu tố mà ĐHQG Singapore đánh giá cao nhất như một biện pháp để chống đạo văn, đó chính là sự liêm chính cá nhân. Liêm chính cá nhân là nguyên tắc đầu tiên trong bộ quy tắc ứng xử trong xuất bản của ngôi trường này.

“Đạo văn là một sự sỉ nhục với tính liêm chính của cá nhân. Nếu bạn liêm chính, tất cả những sản phẩm của bạn sẽ được đánh giá cao và được tin tưởng. Nếu không, những điều tồi tệ hơn sẽ đến”.

Ông cũng cho rằng, với sự tiên tiến trong phân tích dữ liệu và các công cụ tìm kiếm, bất cứ điều gì bạn viết ra và xuất bản cũng đều được lưu trữ và đưa vào cơ sở dữ liệu.

“Khi bị đối sánh, sớm hay muộn, nếu bạn đạo văn, ai đó sẽ phát hiện ra. Đó không phải là vấn đề ‘nếu’ mà là ‘khi nào’. Và khi điều đó xảy ra, tất cả những công trình của bạn sẽ đều bị nghi ngờ, và sự nghiệp của bạn sẽ đổ sập.

Các cơ sở đào tạo có thể tuyên truyền, phổ biến rằng đạo văn sẽ bị coi là một hành vi vi phạm nghiêm trọng và phải bị xử phạt nặng, ví dụ như giáng chức. Trong tương lai gần, biện pháp này sẽ có tác dụng”.

Nguyễn Thảo

Các trường "mon men" sử dụng phần mềm phát hiện đạo văn

Ở Việt Nam, một số trường đại học mới bước đầu thực hiện truyền thông nội bộ và trang bị những công cụ để phát hiện đạo văn.

Theo nghệ sĩ Nhật Cường, vợ anh sang Mỹ sống từ năm 2003, nhưng mãi đến 2015 anh mới có thể sang định cư cùng vợ theo diện bảo lãnh. Tuy nhiên, dù đã định cư nước ngoài gần 10 năm, Nhật Cường chủ yếu sống và làm việc tại Việt Nam, mỗi năm chỉ sang Mỹ khoảng 2 lần. 

Chia sẻ với phóng viên Dân trí, nam nghệ sĩ cho biết, khi sang Mỹ, anh cảm thấy "sốc" với cuộc sống mới. Khoảng thời gian đầu, anh chỉ nằm ở nhà vì không biết tiếng Anh để giao tiếp. Sau này, khi đã có chút vốn ngoại ngữ, anh mới nhận nhiệm vụ đưa đón con đi học, phụ vợ việc nhà.

Tuy nhiên, cuộc sống đơn điệu khiến anh cảm thấy buồn chán nên thường về Việt Nam để đi diễn, duy trì đam mê. Hiện tại, vợ chồng Nhật Cường chấp nhận cảnh "mỗi người một nơi". Tại Việt Nam, nam nghệ sĩ sống một mình trong căn nhà ở Bùi Đình Túy (quận Bình Thạnh, TPHCM).

Nam diễn viên bộc bạch: "Bà xã là người rất yêu thương gia đình, chăm sóc con chu đáo. Dù sống xa nhau nhưng tôi may mắn khi có bà xã luôn hết lòng ủng hộ công việc, chưa bao giờ than phiền hay càm ràm về những quyết định của tôi. 

Cái khó của vợ chồng tôi là phải sống ở 2 nơi. Tuy nhiên, suốt bao năm qua, chúng tôi luôn đặt cho nhau niềm tin và sự tôn trọng, đó là chất keo kết dính hôn nhân".

Dù ở xa nhau nhưng Nhật Cường luôn biết cách quan tâm, vun đắp cho tổ ấm của mình. Mỗi ngày, anh dành thời gian gọi điện hỏi thăm vợ con ở Mỹ, cũng như thường xuyên cập nhật về cuộc sống của mình ở Việt Nam. 

Mỗi lần sang Mỹ, ngoài việc chạy show, nam nghệ sĩ dành thời gian đưa vợ con đi du lịch, thăm họ hàng và bạn bè. Vừa qua, cả hai có chuyến đi Los Angeles (bang California, Mỹ). 

Con trai Nhật Cường - Nhật Thịnh (SN 2002) - đang học đại học năm thứ 3. Trong tương lai, nam nghệ sĩ dự định sẽ cùng bà xã về Việt Nam sinh sống, khi con trai ra trường và có công việc ổn định.

"Trong gia đình tôi, các thành viên đều tôn trọng và thấu hiểu nhau. Đặc biệt, vợ chồng tôi luôn xem con trai như một người bạn và ngược lại. Vì vậy, mỗi khi gặp rắc rối trong cuộc sống, Nhật Thịnh luôn thoải mái tâm sự với chúng tôi, kể cả việc có bạn gái", Nhật Cường cho hay. 

Theo nghệ sĩ sinh năm 1965, mặc dù lớn lên ở Mỹ nhưng con trai của anh nói rất rành tiếng Việt. Hằng ngày, gia đình anh sử dụng tiếng Việt giao tiếp với nhau để con trai không bị mất gốc. Mỗi năm, vợ chồng anh đều đưa Nhật Thịnh về Việt Nam để thăm ông bà kết hợp với nghỉ hè. 

Chạnh lòng vì "sân khấu kịch suy thoái"

Nổi lên từ sân khấu hài, đến khi sân khấu suy thoái, Nhật Cường chuyển sang làm phim chiếu mạng, xây dựng kênh YouTube để kiếm thêm thu nhập. Tuy nhiên, anh không đặt nặng chuyện tiền bạc từ công việc này. Với anh việc quay clip vừa chia sẻ về cuộc sống bản thân, vừa để lưu giữ những khoảnh khắc kỷ niệm.

Nam diễn viên nói thêm: "Đôi lúc nghĩ lại, tôi thấy chạnh lòng. Ngày xưa đêm nào tôi cũng chạy show, còn bây giờ chủ yếu đi diễn ở sự kiện, tiệc tùng và tần suất được mời diễn cũng hạn chế.

Khi công nghệ phát triển, mọi người chỉ cần cầm điện thoại là có thể cập nhật đầy đủ tin tức, lựa chọn cách thức giải trí đa dạng, lĩnh vực sân khấu trở nên hạn hẹp, thưa dần".

Từng là ngôi sao làng hài một thời, giờ đây, Nhật Cường chấp nhận đi diễn đám tiệc, sự kiện nhỏ mà không ngại bị soi xét, đánh giá. Với anh, diễn ở đâu không quan trọng, miễn là mình được cống hiến, khán giả yêu thương. 

"Đương nhiên, ai cũng thích được diễn ở những sân khấu lớn, sự kiện hoành tráng nhưng tôi nghĩ diễn ở đám cưới, tiệc tùng cũng có cái hay riêng, mình được gần gũi, tương tác gần hơn với khán giả", nghệ sĩ nói. 

Nhật Cường tâm sự, anh ao ước được thực hiện liveshow riêng nhưng với điều kiện hiện tại, anh gặp không ít khó khăn cả về mặt nhân lực lẫn tài chính. 

Nam nghệ sĩ cho biết, ngày xưa một liveshow anh có thể bán vé cho 5 đêm diễn, còn bây giờ số lượng khán giả mua vé bị hạn chế nên một liveshow chỉ diễn một đêm duy nhất.

"Việc tập hợp anh em nghệ sĩ tập luyện gặp nhiều khó khăn, vì người này người kia đều bận chạy show riêng. Mỗi lần chốt lịch tập rất khó, chưa kể, có khi họ "lật kèo" ngang trước giờ tập nên mình cũng chán nản theo. 

Tôi mong sân khấu được như xưa để anh em còn gặp gỡ, trao đổi công việc, nếu không sân khấu sẽ thưa và mất dần. Trong tương lai, tôi nghĩ nếu muốn vực dậy sân khấu kịch cần sự hỗ trợ nhiệt tình từ anh em đồng nghiệp nữa", Nhật Cường bộc bạch.

Nhật Cường sinh năm 1965, là diễn viên hài được khán giả yêu mến qua các vai diễn trong những vở hài kịch, phim ngắn như: Vì sao tôi điên, Xích lô, Thương đâu gả đó, Kén rể, Ra Giêng anh cưới em...

Nam nghệ sĩ từng thực hiện 5 liveshow mang tên Cười để nhớ, để lại nhiều ấn tượng với khán giả.