Nhiều bệnh nhân mắc căn bệnh Whitmore, bệnh lý khiến chủ tịch xã ở Quảng Bình tử vong

PGS.TS Đỗ Duy Cường,ềubệnhnhânmắccănbệnhWhitmorebệnhlýkhiếnchủtịchxãởQuảngBìnhtửgia vang hom nay sjc Giám đốc Trung tâm Bệnh Nhiệt đới, BV Bạch Mai cho biết, từ đầu năm đến nay trung tâm đã điều trị cho khoảng 30 bệnh nhân Whitmore, trong đó riêng từ đầu tháng 11 đến nay có 6 bệnh nhân.

Hiện vẫn còn 3 trường hợp mắc bệnh Whitmore đang điều trị tại đây, đến từ các tỉnh Sơn La, Nghệ An và Hà Tĩnh. Cả 3 đều trên 50 tuổi và có tiền sử bị bệnh đái tháo đường, sưng đau khớp gối, nhiễm trùng nặng, có bệnh nhân bị áp xe phổi...

Đáng lưu ý, do có biểu hiện lâm sàng đa dạng nên bệnh Whitmore rất dễ chẩn đoán nhầm sang bệnh khác khiến việc điều trị không hiệu quả.

Điển hình như trường hợp bệnh nhân Trần Văn T., 67 tuổi ở Cẩm Xuyên, Hà Tĩnh. Bệnh nhân làm nghề nông, thường xuyên chăn nuôi, lội nước, ao hồ... 1 tháng trước, bệnh nhân sốt kèm sưng đau khớp gối phải.

PGS Cường thăm khám cho bệnh nhân Whitmore đang điều trị tại Bệnh viện Bạch Mai 

1 tuần trở lại đây đau tăng, sốt cao 39-40 độ C. Bệnh nhân nhập bệnh viện huyện 2 ngày điều trị không đỡ sốt, được chuyển lên tuyến tỉnh chọc dịch khớp gối phải, ra dịch vàng đục, chẩn đoán theo dõi nhiễm khuẩn huyết/viêm phổi/viêm mủ gối.

Sau 3 ngày điều trị, bệnh nhân vẫn không đỡ sốt nên chuyển đến khoa Cơ xương khớp, Bệnh viện Bạch Mai ngày 6/11.

Kết quả cấy máu và cấy dịch mủ gối ra vi khuẩn B.pseudomallei, bệnh nhân được chuyển đến Trung tâm Bệnh nhiệt đới để điều trị theo phác đồ của bệnh Whitmore. Sau điều trị 10 ngày ở tuyến dưới, bệnh nhân được ra viện nhưng 5 ngày sau lại tái phát, đau không thể đi lại nên được chuyển về Bạch Mai điều trị và phát hiện nhiễm Whitmore.

Sau đợt lũ lịch sử, trong hơn 1 tháng qua, Bệnh viện Trung ương Huế cũng tiếp nhận gần 30 bệnh nhân Whitmore trong khi 9 tháng đầu năm, bệnh viện này chỉ tiếp nhận 11 ca. Đây cũng là căn bệnh khiến chủ tịch xã Bắc Trạch, huyện Bố Trạch, Quảng Bình tử vong khi cứu hộ người dân trong bão lũ.

Theo PGS Cường, Whitmore là bệnh truyền nhiễm cấp tính nguy hiểm do vi khuẩn Burkholderia pseudomallei gây nên. Vi khuẩn này có trong đất và đường lây nhiễm chủ yếu do vùng da tổn thương tiếp xúc với đất nhiễm khuẩn hoặc hít phải các hạt bụi đất chứa vi khuẩn này.

Bệnh được phát hiện ở Việt Nam từ những năm 50 của thế kỷ trước và lưu hành lẻ tẻ tại một số tỉnh phía Nam. Gần đây các ca bệnh được báo cáo có xu hướng gia tăng, cao điểm của các ca bệnh thường xảy ra vào mùa mưa lũ, tập trung từ tháng 9-11.

Bệnh có biểu hiện lâm sàng rất đa dạng (bao gồm sốt, với các kiểu như sốt cơn hoặc sốt kèm theo lạnh run, sốt kéo dài, suy hô hấp, loét da, viêm đường tiết niệu, viêm phổi, áp xe ở gan, lách, nhiễm trùng huyết, suy đa phủ tạng...).

Bệnh khó chẩn đoán và có có tỉ lệ tử vong lên tới 40% do biến chứng viêm phổi nặng, nhiễm trùng huyết và sốc nhiễm trùng.

Những người có bệnh nền (đái tháo đường, bệnh gan, thận, phổi mạn tính, suy giảm miễn dịch...) có nguy cơ mắc bệnh cao hơn.

Cách chẩn đoán xác định là nuôi cấy máu và các dịch ổ áp xe. Khi mắc Whitmore, bệnh nhân cần điều trị bằng kháng sinh đặc hiệu Ceftazidime hoặc Carbapenem đường tĩnh mạch, thời gian tấn công 2-4 tuần, sau đó duy trì giai đoạn duy trì Biseptol kéo dài 3-6 tháng.

Hiện chưa có vaccine phòng bệnh. Các biện pháp phòng bệnh chủ yếu là đảm bảo vệ sinh cá nhân, vệ sinh môi trường, sử dụng bảo hộ lao động khi làm việc có tiếp xúc với đất, bùn, nước bị nhiễm khuẩn hoặc trong môi trường không đảm bảo vệ sinh, vệ sinh diệt khuẩn vết rách da, trầy xước hoặc bỏng bị nhiễm bẩn và thực hiện ăn chín uống sôi...

Minh Anh

Bệnh Whitmore xâm nhập vào cơ thể người như thế nào?

GS.TS Nguyễn Văn Kính, Chủ tịch Hội Truyền nhiễm Việt Nam cho biết, bệnh Whitmore không gây ra dịch và không lây truyền từ người sang người. Chủ yếu, vi khuẩn Whitmore xâm nhập vào cơ thể thông qua vết thương hở, xây xước sinh hoạt do tai nạn.