Thậm chí, tin tặc có thể dễ dàng đánh lừa người dùng bằng một text link thật, nhưng lại trỏ về một đường link khác chứa mã độc. Đây chính là chiêu trò cơ bản mà kẻ xấu lừa người dùng trúng thưởng nhưng thực chất là vào link có chứa mã độc. Dù vậy vẫn có không ít người sập bẫy vì ‘nhẹ dạ cả tin’. 

Vì thế, chuyên gia khuyến cáo người dùng nên tập thói quen trước khi ấn vào mỗi đường link thì hãy thử tìm kiếm về tên miền đó trên Google. Nếu đánh giá xếp hạng kém uy tín, tốt nhất không nên click bừa bãi. 

Không sử dụng mật khẩu dễ đoán

Một vấn đề cơ bản với người dùng là đặt các loại mật khẩu cho Wi-Fi, camera an ninh và các thiết bị cá nhân trong gia đình một mật khẩu chung và vô cùng dễ đoán. Điều này tưởng như là chuyện đùa nhưng đến năm 2020, mật khẩu ‘123456789’ vẫn là phổ biến nhất thế giới. Tai hại ở chỗ, tin tặc có thể sử dụng các loại tấn công như dò mật khẩu (brute force) hoặc tấn công từ điển (dictionary attack) để dễ dàng tìm ra những mật khẩu đơn giản như vậy. 

Tin tặc có thể tấn công dò mật khẩu và tung nó lên mạng.

Với người dùng đặt mật khẩu chung cho tất cả loại dịch vụ trên mạng, hệ lụy xảy ra còn là nghiêm trọng hơn rất nhiều khi kẻ xấu từ đó có thể chiếm đoạt được tiền trong tài khoản ngân hàng, chiếm giữ hình ảnh hoặc dữ liệu nhạy cảm được lưu trữ trên mạng để từ đó tống tiền nạn nhân...

Tất nhiên, với quá nhiều mật khẩu phải nhớ và được yêu cầu đổi thường xuyên mỗi vài tháng một lần, người dùng sẽ cảm thấy hoa mắt chóng mặt khi phải ghi nhớ quá nhiều thứ như vậy. Vì thế, có hai cách phổ biến để nhớ mật khẩu là sử dụng phần mềm ghi nhớ mật khẩu chung cho tất cả các dịch vụ. Cách thứ hai là ghi mật khẩu ra giấy viết tay và để trong ví hoặc trong phạm vi dễ tìm.

Không tin tưởng người lạ trên mạng

Khi được yêu cầu cung cấp thông tin cá nhân từ người lạ hoặc từ một phần mềm hay ứng dụng nào đó, chuyên gia khuyến cáo người dùng không nên vội vàng cung cấp ngay thông tin. Trước hết, cần xác định rõ ai, tổ chức hoặc cơ quan nào đưa ra yêu cầu này. Thông tin này sẽ được sử dụng vào việc gì và lưu trữ ra sao. 

Một mẹo nhỏ mà các chuyên gia khuyên dùng đó là sử dụng địa chỉ công cộng và số điện thoại public trên mạng khi đăng ký các dịch vụ không quan trọng và chỉ có nhu cầu dùng một lần. 

Không chia sẻ thông tin cá nhân

Môi trường Internet là nơi rất dễ để thông tin cá nhân bị thu thập và phát tán dùng vào mục đích xấu. Vì lẽ đó, người dùng nên hạn chế chia sẻ những thông tin nhạy cảm lên mạng như căn cước công dân, vé máy bay, tàu hỏa, vị trí hiện tại và bất cứ thông tin nào khác gắn với họ tên, địa chỉ, ngày tháng năm sinh, số tài khoản ngân hàng. 

Xa hơn, người dùng cần biết cách thiết lập chế độ riêng tư trên các tài khoản mạng xã hội, diễn đàn… Điều này là để các công cụ tìm kiếm sẽ không tìm được danh tính của bạn và từ đó kẻ xấu không thể truy xét ra.

Những yêu cầu nhập khẩu đầy đủ thông tin cá nhân kèm mật khẩu như vậy chắc chắn là lừa đảo.

Ngoài ra, việc không chia sẻ thông tin cá nhân còn bao gồm cả không đồng ý cấp quyền truy cập cho các ứng dụng trên điện thoại một cách vô tội vạ, không vội vàng đồng ý vào điều khoản sử dụng dịch vụ, đồng ý cho lưu trữ cookies trên máy tính… 

Những dữ liệu này một khi được lưu trữ và sử dụng bởi bên thứ ba sẽ có những tác hại không thể lường trước. Bởi ngay cả những công ty lớn như Facebook cũng vướng vào những vụ bê bối bán dữ liệu cho bên thứ ba là Cambridge Analytica.

Nhìn chung, những biện pháp bảo mật là không bao giờ đủ với các trò lừa, giả mạo, tấn công chiếm đoạt tài khoản muôn hình vạn trạng như hiện nay. Vì thế người dùng cần có sự cập nhật thông tin một cách liên tục, tìm hiểu về những khái niệm cơ bản của virus, mã độc, botnet… nhằm hiểu và biết cách phòng tránh.

Phương Nguyễn

Dữ liệu của hơn 1 triệu người dùng Việt bị tung lên mạng

Khi đăng ký thông tin số thuê bao, tổ chức, cá nhân sẽ phải xuất trình bản gốc, bản sao được chứng thực từ bản gốc, bản điện tử/thông điệp dữ liệu có giá trị như bản gốc giấy tờ tùy thân (bao gồm thẻ căn cước và các giấy tờ có giá trị tương đương) còn thời hạn sử dụng.

Người có quốc tịch nước ngoài sẽ phải xuất trình hộ chiếu còn thời hạn sử dụng ở Việt Nam (theo thị thực nhập cảnh hoặc theo thời hạn lưu trú tối đa với các nước được miễn thị thực).

Đối với người chưa đủ tuổi thành niên, chưa có thẻ căn cước, việc đăng ký thông tin phải do cha, mẹ hoặc người giám hộ thực hiện. Trong đó, ngoài giấy tờ xuất trình theo quy định, cha, mẹ hoặc người giám hộ có trách nhiệm xuất trình giấy tờ chứng minh quan hệ.

Dự thảo Nghị định cũng quy định rõ, với mỗi mạng viễn thông, đối với 3 số thuê bao đầu tiên, cá nhân, tổ chức xuất trình giấy tờ và ký vào bản giấy hoặc bản điện tử bản xác nhận thông tin thuê bao. 

Đối với số thuê bao thứ 4 trở lên, sẽ phải thực hiện giao kết hợp đồng theo mẫu với doanh nghiệp viễn thông di động tại điểm có địa chỉ xác định do doanh nghiệp viễn thông thiết lập. 

Ngừng cung cấp dịch vụ nếu thông tin thuê bao không chính xác

Sau khi nhận giấy tờ đăng ký thông tin thuê bao, doanh nghiệp viễn thông sẽ có trách nhiệm đối chiếu, kiểm tra và thực hiện các biện pháp xác thực thông tin thuê bao theo quy định của Bộ TT&TT. 

Doanh nghiệp viễn thông có trách nhiệm bảo đảm các điểm đăng ký thông tin thuê bao tuân thủ đầy đủ các quy định về xác thực, lưu giữ thông tin thuê bao; hoàn toàn chịu trách nhiệm trước pháp luật về việc thông tin thuê bao được đối chiếu, nhập, lưu giữ, quản lý tại các điểm đăng ký.

Thông tin thuê bao di động mặt đất chỉ được sử dụng cho mục đích phục vụ công tác bảo đảm an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội, phục vụ công tác quản lý nhà nước về viễn thông, phục vụ hoạt động quản lý nghiệp vụ, khai thác mạng và cung cấp dịch vụ của các doanh nghiệp viễn thông.

Thuê bao viễn thông sẽ phải chịu trách nhiệm trước pháp luật về việc sử dụng số thuê bao và các giấy tờ dùng để giao kết hợp đồng.

Khi rà soát, phát hiện thuê bao có thông tin thuê bao không đúng quy định, doanh nghiệp sẽ phải xử lý theo quy định, bao gồm cả việc thanh lý hợp đồng, chấm dứt cung cấp dịch vụ nếu các thuê bao không thực hiện lại việc đăng ký thông tin.

Với các số thuê bao đã bị thanh lý hợp đồng, chấm dứt cung cấp dịch vụ viễn thông theo quy định, doanh nghiệp viễn thông có quyền cung cấp cho các cá nhân, tổ chức khác có nhu cầu.

Luật Viễn thông đã được Quốc hội khóa 15 thông qua tại kỳ họp thứ 6 năm 2023 và sẽ có hiệu lực từ 1/7/2024. Riêng các quy định về quản lý dịch vụ trung tâm dữ liệu, dịch vụ điện toán đám mây, dịch vụ viễn thông cơ bản trên Internet sẽ có hiệu lực từ ngày 1/1/2025.