GS. Kazunari Domen (Đại học Tokyo, Nhật Bản, một trong những “đại thụ” trong lĩnh vực xúc tác nói chung và quang xúc tác nói riêng) cũng đánh giá cao sứ mệnh rõ ràng, độc đáo của Giải thưởng VinFuture: Khoa học phụng sự nhân loại. Theo ông, kim chỉ nam này chính là một trong những điều tạo nên sự khác biệt và dấu ấn cho VinFuture dù tuổi đời giải thưởng còn “non trẻ”.

“Giải thưởng VinFuture mang tầm nhìn thoát ra khỏi những định kiến, khuôn khổ thông thường, hướng tới tất cả các nhà khoa học, kể cả các nhà khoa học từ các quốc gia đang phát triển và các nhà khoa học nữ”, ông cho biết. 

Vị giáo sư từ Tokyo còn chỉ ra rằng, với “lăng kính chưa từng có tiền lệ”, Giải thưởng VinFuture nhìn ra  tiềm năng về những tác động tích cực từ các nhà khoa học, cho dù họ là ai và đến từ đâu. Đây là điều VinFuture đã làm tốt.

Chia sẻ quan điểm về các hạng mục cùng tiêu chí đánh giá của VinFuture, GS. Stuart Licht (Đại học George Washington, Mỹ, chuyên gia đầu ngành về giải pháp thu hồi carbon từ không khí) nhấn mạnh sự văn minh của giải thưởng khi tôn vinh các nhà khoa học nữ, nhà khoa học đến từ các quốc gia đang phát triển. Đây vốn là những người bị coi là “phái yếu” hoặc “ít có tiếng nói” trong giới nghiên cứu.

“VinFuture là một giải thưởng không định kiến khi cởi mở với việc vinh danh mọi nhà khoa học tài năng”, GS. Stuart Licht đánh giá. 

Tán đồng với nhận định trên, GS. Henry Snaith (Phòng thí nghiệm Clarendon thuộc Đại học Oxford, Anh; ứng viên Nobel Vật lý năm 2017) tin rằng, VinFuture sẽ là đòn bẩy giúp những công trình nghiên cứu phát huy được tác dụng đến những nơi đang còn gặp khó khăn. Đồng thời, giải thưởng còn truyền cảm hứng cho thế hệ các nhà khoa học trẻ theo đuổi sự nghiệp của mình.

“Có vô vàn vấn đề cấp bách ảnh hưởng đến cuộc sống con người và việc tìm cách giải quyết chúng nên được coi là ưu tiên hàng đầu. Trọng tâm của Giải thưởng VinFuture là tìm kiếm và vinh danh các nhà khoa học đã hoặc đang giải quyết thành công những thách thức toàn cầu này. Đó là một hướng đi rất đúng đắn”, vị chuyên gia chia sẻ. 

Dấu ấn nhà khoa học Việt Nam trong hợp tác giải quyết các vấn đề toàn cầu

Không chỉ ấn tượng với sự trưởng thành nhanh chóng của VinFuture chỉ sau 3 năm hoạt động, các nhà khoa học hàng đầu thế giới còn nhấn mạnh cách giải thưởng này góp phần đưa nhà khoa học, sáng kiến của người Việt Nam đến gần hơn với cộng đồng quốc tế. 

Theo GS. Henry Snaith, những nỗ lực thúc đẩy nhận thức khoa học của VinFuture là một hành trình xuyên suốt, thể hiện qua từng hoạt động được đầu tư bài bản, công phu cả về quy mô và chiều sâu chuyên môn. 

“Từ việc tổ chức các chuỗi hội thảo trực tuyến đến những buổi toạ đàm mang hàm lượng khoa học cao, VinFuture giúp định hình những thách thức mà thực tiễn đặt ra và từ đó tạo điều kiện trao đổi thường xuyên giữa các nhà khoa học Việt Nam với cộng đồng nghiên cứu hàng đầu thế giới”, GS. Snaith nói.

Cùng quan điểm, GS. Licht tin rằng Giải thưởng VinFuture với những tiêu chí đánh giá thực tế sẽ là cầu nối giữa những công trình nghiên cứu được ghi nhận trên toàn cầu với Việt Nam nói riêng, các nước đang phát triển nói chung. Đồng thời, hiệu ứng mà VinFuture tạo ra còn giúp nâng cao nhận thức và tạo được tiếng nói chung của cộng đồng quốc tế trong việc giải quyết những vấn đề cấp bách trên toàn cầu. 

“Đây là lần đầu tôi thấy một giải thưởng lớn với sứ mệnh và tầm nhìn lớn lao như VinFuture. VinFuture giúp thay đổi cách thế giới nhìn về Việt Nam”, vị giáo sư từ Đại học George Washington bày tỏ. 

Trong khi đó, GS. Domen cho rằng VinFuture đang khẳng định sứ mệnh cầu nối, góp phần nâng tầm vị thế của Việt Nam và các quốc gia đang phát triển. Ông tin tưởng một giải thưởng lớn như VinFuture sẽ mang đến rất nhiều lợi ích cho sự hợp tác quốc tế trong tương lai: “Việt Nam đang là một quốc gia có tiềm năng phát triển và sẽ trở thành một đối tác chiến lược về cả kinh tế và khoa học công nghệ. Vì vậy, tôi tin rằng VinFuture sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành các mối liên kết nghiên cứu và hợp tác toàn cầu”. 

Là thành viên của nhiều cộng đồng nghiên cứu lớn, GS. Facchetti nhận thấy giải thưởng khoa học công nghệ đầu tiên do người Việt khởi xướng giờ đây đã hiện diện ngày một đậm nét trong giới khoa học quốc tế. Hầu hết thành viên trong cộng đồng của ông đều không còn xa lạ với giải thưởng này. 

“Quan trọng hơn, tôi tin quỹ và Giải thưởng VinFuture đang nỗ lực giúp Việt Nam sánh ngang với các quốc gia thường xuyên tổ chức các sự kiện tầm cỡ về khoa học và công nghệ như: Hoa Kỳ, Nhật Bản, Na Uy…”, GS. Facchetti khẳng định. 

Thế Định

Đặc biệt, sinh viên này còn yêu cầu khi mình nói, giảng viên nên cúi mặt xuống: “Khi em nói cô Tr nên cúi mặt xuống không được ngẩng mặt lên”. Nữ sinh cũng nói lý do tát bạn là vì ghét. "Em cho rằng nhóm bạn ăn cắp chất xám, yêu cầu cô giải quyết nhưng cô ghét em, nói chuyện trống rỗng. Lúc đó, bạn K 'ảo tưởng sức mạnh', em ghét, em đến tát. Bạn T vào can ngăn, em đánh luôn T (K và T là hai sinh viên bị C.V đánh)", nữ sinh giải thích. 

Trong khi đó về giảng viên Tr – người bị sinh viên C.V đòi đuổi ra khỏi lớp, từ tốn chia sẻ: "Cô giao bài tập trên lớp, hôm đó em cũng tham gia. Cô cũng up bài lên hệ thống mlearning nên em không thể nói là không biết cô giao bài tập, cô gây khó khăn cho em. Cô giao bài trước để các em chủ động tìm hiểu, không giống với phương pháp học cấp 3". Giảng viên này còn cho biết, khi thuyết trình đã dành 35 phút để hướng dẫn C.V làm video, hướng dẫn cách giải quyết…

Cũng theo giảng viên Tr khi sinh viên C.V mời phòng đào tạo đại học lên, cô vẫn rất bình tĩnh, nói chuyện rất nhỏ nhẹ và tiếp tục cho lớp học bình thường.

Điều bất ngờ là khi cô Tr đang nói, sinh viên C.V đã chen ngang: "Cô đừng nói chuyện văn vở quá".

Trong khi đó, sinh viên K – người bị sinh viên C.V đánh, bức xúc vì V ứng xử không đúng mực với giảng viên nên đã phản ứng. “Vì thế bạn đã lao đến đánh em". Hai sinh viên K và T đều nhận xét giảng viên Tr có phương pháp dạy hiệu quả, ân cần với sinh viên trong lớp. 

Sinh viên C.V tiếp tục bức xúc: "Em cảm thấy chất lượng dạy của cô Tr quá tệ, cô nên tạm ngừng đi làm”.

Phía Trường ĐH Hoa Sen xác định sinh viên C.V đã vi phạm quy chế. Với hành vi không chuẩn mực khi giao tiếp với giảng viên bộ môn, đánh bạn trong giờ học, trường xử lý sinh viên theo quy chế người học ở mức cao nhất là buộc thôi học.

Nhà trường cũng điện cho phụ huynh C.V thông tin sự việc và mời tham gia họp nhưng do phụ huynh ở xa nên không dự họp và đồng ý với kết quả xử lý kỷ luật trường. 

Sinh viên đòi đuổi giảng viên: 'Hành vi không thể xuất hiện ở giảng đường'

Ông là người đầu tiên xác định được loại vi sinh vật gây ra bệnh truyền nhiễm cũng như chứng minh được lý thuyết vi trùng của bệnh tật. Cách ông tiến hành nghiên cứu và chứng minh điều đó là một câu chuyện truyền cảm hứng về niềm đam mê và kiên trì nghiên cứu khoa học. Bởi lẽ vậy, ông xứng đáng được biết đến rộng rãi hơn, theo nhận định của Wall Street Journal.

Nghiên cứu ròng rã 25 năm

Agostino Bassi sinh năm 1773 tại Mairago, vùng Lombardy phía Bắc Italia. Lịch sử gọi đây là thời kỳ Khai sáng, khi châu Âu đang trên đỉnh cao của cuộc cách mạng khoa học và sự tò mò của con người về thế giới tự nhiên ngày càng tăng, thúc đẩy những tiến bộ trong phương pháp khoa học và đánh dấu khởi đầu của nghiên cứu có hệ thống.

Ngay từ khi còn nhỏ, Bassi luôn tò mò về thế giới tự nhiên. Lớn lên ở vùng nông thôn, thế giới quan của ông được bao quanh bởi những tấm thảm động thực vật phong phú. Sự tiếp xúc sớm này đã nuôi dưỡng niềm yêu thích sâu sắc của cậu bé đối với côn trùng học. 

Một trong những đóng góp nổi bật nhất của Agostino Bassi cho khoa học nằm ở việc ông tận tâm tìm hiểu căn bệnh khó hiểu "mal del segno" gây ra cho tằm ở Italia đầu thế kỷ 19.

Thời kỳ này, ngành công nghiệp tơ lụa là huyết mạch của nền kinh tế, vì vậy, sự tàn phá của căn bệnh bí ẩn này gây ra những hậu quả to lớn.

Không nản lòng trước sự phức tạp của vấn đề, Bassi bắt tay vào cuộc tìm kiếm không ngừng nghỉ suốt 25 năm để giải mã nguyên nhân cơ bản của căn bệnh. Qua nhiều năm quan sát kỹ lưỡng và thử nghiệm tỉ mỉ, Bassi đã ghi lại chi tiết sự tiến triển của căn bệnh, ảnh hưởng của nó đối với tằm và các điều kiện môi trường ảnh hưởng đến sự phát tán của nó. 

Trái ngược với niềm tin phổ biến cho rằng căn bệnh này là do điều kiện không khí ẩm thấp, tối tăm hay những ảnh hưởng thần bí khác, phương pháp nghiên cứu nghiêm ngặt và những quan sát sắc sảo của Bassi đã tiết lộ một cái nhìn sâu sắc mang tính cách mạng. 

Ông lập luận rằng căn bệnh này do một tác nhân sống cực nhỏ - một loại nấm. Nó có thể lây truyền bằng cách di chuyển các bào tử nấm từ một con tằm chết sang một con sâu bướm khỏe mạnh. 

Bằng cách tìm ra nguyên nhân gây bệnh cho tằm, Bassi đã cung cấp những hiểu biết quý giá để phòng ngừa và kiểm soát nó. Khám phá của ông đã giúp “cứu sống” một trụ cột sinh kế của người dân Italia lúc bấy giờ, cũng như đánh dấu một sự thay đổi địa chấn trong hiểu biết về các bệnh truyền nhiễm, tạo tiền đề cho lý thuyết vi trùng gây bệnh mà sau này sẽ định nghĩa vi sinh học hiện đại.

Chứng kiến tác động của bệnh tật đối với côn trùng cũng khiến Bassi đưa ra giả thuyết rằng con người cũng dễ bị nhiễm vi trùng. Cái nhìn sâu sắc này đã đặt nền tảng cho lý thuyết mầm bệnh, cách mạng hóa sự hiểu biết về các tác nhân truyền nhiễm và vai trò của chúng đối với sức khỏe con người, theo đánh giá của Hiệp hội vi sinh vật học Mỹ (ASM).

Đồng thời, sự nhấn mạnh của ông vào việc khử trùng, cách ly những người bị nhiễm bệnh và quản lý nguy cơ bệnh là những nguyên tắc vẫn được áp dụng cho đến ngày nay. 

Bi kịch không được công nhận rộng rãi

Khám phá của Agostino Bassi đã đánh dấu những giai đoạn khởi đầu của ngành vi sinh học. Mặc dù khái niệm về vi sinh vật vẫn còn ở giai đoạn sơ khai, nhưng cách tiếp cận thực nghiệm của Bassi đã mở đường cho một lĩnh vực đang phát triển có thể xác định lại sự hiểu biết của con người về thế giới tự nhiên. 

Ảnh hưởng của Agostino Bassi đã vượt qua giới hạn của thời đại của ông. Những đóng góp tiên phong của ông đã mở đường cho những nhà khoa học tiếp theo trong lĩnh vực vi sinh học, bao gồm cả các nhà khoa học lừng danh như Louis Pasteur hay Robert Koch. 

Mặc dù vậy, Agostino Bassi vẫn chìm vào quên lãng tại thời đại đó. Ông đã không đạt được sự công nhận rộng rãi như một số người cùng thời với ông.

Tại thời điểm đó, lĩnh vực vi sinh vẫn còn sơ khai và cộng đồng khoa học rộng lớn hơn vẫn chưa hoàn toàn nắm bắt được ý nghĩa sâu sắc của những khám phá của ông. 

Hơn nữa, bối cảnh lịch sử của Italia thế kỷ 19 được đánh dấu bằng những biến động chính trị và xã hội- điều được coi đã chuyển hướng sự chú ý của công chúng khỏi công trình của Bassi. Môi trường hỗn loạn có thể đã cản trở việc phổ biến rộng rãi và công nhận những phát hiện của ông.

Ngoài ra, những tiến bộ tiếp theo của các nhà khoa học kế cận vào cuối thế kỷ 19 đã tiếp tục hoàn thiện và phổ biến lý thuyết vi trùng gây bệnh, làm lu mờ những đóng góp trước đó của Bassi.

Dù vậy, nghiên cứu tiên phong của Agostino Bassi đã đặt nền móng cho sự hiểu biết về các bệnh truyền nhiễm và phương pháp luận nghiêm ngặt của ông vẫn tiếp tục truyền cảm hứng cho thế hệ các nhà khoa học kế tiếp. Ông được coi là “ông tổ” đặt nền móng cho sự phát triển của ngành vi sinh học hiện đại.

Tử Huy