Đây là kỳ thi thường niên dành cho học sinh dưới 13 tuổi, được tổ chức luân phiên bởi Bộ Giáo dục các quốc gia nhằm tạo điều kiện cho học sinh có cơ hội giao lưu, phát triển năng lực về Toán học và Khoa học. Kỳ thi năm nay có sự tham gia của 22 quốc gia và vùng lãnh thổ.

Các thành viên đội tuyển Việt Nam tham dự kỳ thi Toán và Khoa học quốc tế 2017.

Kỳ thi Toán và Khoa học quốc tế (International Mathematics and Science Olympiad - IMSO) lần thứ 14 được tổ chức tại Singapore từ ngày 20-24/11. Năm nay, đoàn Việt Nam có 12 thí sinh đến từ khối THCS của Trường THPT Hà Nội - Amsterdam, Trường THCS Cầu Giấy và Trường Ngôi Sao Hà Nội.

Tất cả 12 thí sinh đều giành được huy chương, trong đó có 3 huy chương Vàng, 8 huy chương Bạc và 1 huy chương Đồng. Cụ thể, đội tuyển Khoa học có 1 Huy chương Vàng thuộc về em Phạm Việt Hưng và 5 huy chương Bạc.

Đội tuyển Toán học giành được 2 huy chương Vàng thuộc về em Đỗ Quang Minh và Hoàng Ngọc Bảo Khuê; cùng đó là 3 huy chương Bạc và 1 huy chương Đồng. Ngoài ra, em Hoàng Ngọc Bảo Khuê còn vinh dự được trao giải phần thi Khám phá tốt nhất ở bộ môn Toán.

Đề thi của IMSO được các nhà chuyên môn đánh giá cao về tính khoa học cũng như tính thực tiễn ở cả ba phần thi tìm đáp án, tự luận và khám phá. Thí sinh phải tự đọc đề và làm bài thi bằng tiếng Anh. Các em thi Toán phải trải qua 3 phần thi: Trắc nghiệm viết đáp số (25 bài/60 phút); Tự luận (13 bài/90 phút) và Khám phá (6 bài/120 phút). Các thí sinh thi khoa học dự thi 2 phần: Lý thuyết và Thực hành với 3 môn thi Vật lý, Sinh học và Hóa học.

Năm 2019, Việt Nam sẽ đăng cai tổ chức Kỳ thi Toán và Khoa học quốc tế lần thứ 16 tại Hà Nội.

Thanh Hùng

Trường thành viên ĐH Quốc gia Hà Nội công bố điểm sàn xét tuyển

Trong Chương 1 về Tổng quan về mạng xã hội và an toàn thông tin khi sử dụng mạng xã hội, độc giả sẽ được cung cấp bức tranh toàn cảnh về mạng xã hội tại Việt Nam với những thông số rõ ràng, đầy đủ. 

Đáng chú ý là những nguy cơ rủi ro đối với người dùng mạnh xã hội được chỉ dẫn cụ thể như: nguy cơ ảnh hưởng về sức khỏe, tâm lý chủ yếu xảy ra do các tin giả hoặc lừa đảo; nguy cơ về tài chính tiền bạc xảy ra khi người dùng bị lừa đảo qua các kênh mạng xã hội dẫn tới chuyển tiền, mua hàng giả, đóng góp cho các hội nhóm giả danh cơ quan, tổ chức; nguy cơ về danh dự của bản thân và gia đình; nguy cơ mất trật tự an toàn xã hội…

Bảo vệ trẻ em trên mạng xã hộicũng là phần quan trọng của Chương 1 nêu ra 6 hình thức phổ biến về các nguy cơ xâm hại trên mạng mà trẻ em từ 11-16 tuổi gặp phải: tiếp cận với quá nhiều thông tin giả; dễ bị bắt nạt trên mạng; nguy cơ lộ lọt thông tin cá nhân khi tham gia trò chơi kết nối Internet; bị gạ gẫm về tình dục; dễ truy cập vào trang thông tin xấu độc, nguy hại thường được gửi kèm hoặc hiển thị trong game và phim ảnh; các em là đối tượng dễ bị dụ dỗ trên mạng xã hội.

Chương 2 tập trung vào Nguy cơ gây mất an toàn mạng xã hội và giải pháp phòng ngừa. Các nguy cơ, rủi ro an ninh mạng cũng ảnh hưởng đến an toàn mạng xã hội như virus, phần mềm độc hại; các dạng tấn công lừa đảo, giả mạo lấy cắp thông tin. Sau khi đi sâu phân tích về nguy cơ kèm những dẫn chứng xác thực, cuốn sách đã nhấn mạnh về giải pháp phòng ngừa. Cụ thể là: Tuân thủ quy định pháp luật và quy tắc cộng đồng (chính sách của các mạng xã hội); Các quy định về an toàn, an ninh mạng; vi phạm pháp luật; Cha mẹ kiểm soát việc sử dụng mạng xã hội của con; Loại bỏ nội dung xấu; gán nhãn những nội dung không phù hợp…

Xử lý, khắc phục sự cố an toàn mạng xã hộilà nội dung chính của chương 3. Bắt đầu bằng dấu hiệu nhận biết của một số sự cố an toàn mạng xã hội thường gặp; tiếp đến là dẫn chứng về những sự kiện nổi bật có liên quan và cuối cùng là biện pháp xử lý. Có thể điểm qua một số biện pháp kỹ thuật hữu hiệu như sau: Xem xét hoạt động của tài khoản mạng xã hội; Xem xét thiết bị sử dụng để đăng nhập vào tài khoản mạng xã hội; Chụp lại bằng chứng; Đổi mật khẩu; Bảo vệ tài khoản email.

Với cách viết ngắn gọn, minh họa cụ thể hy vọng cuốn sách An toàn thông tin khi sử dụng mạng xã hộisẽ giúp độc giả hình thành những kỹ năng cơ bản để bảo vệ bản thân và gia đình trên môi trường mạng.

Cả nước có hơn 16.000 điểm 10 ở các môn thi

- Liên tục đạt danh hiệu sinh viên xuất sắc, tích cực tham gia nghiên cứu khoa học và hoạt động Đoàn, Hội sinh viên, Khuất Thị Ngọc Ánh (sinh viên năm cuối khoa Công nghệ thông tin, Trường ĐH Công nghệ Giao thông Vận tải) được tuyên dương Nữ sinh viên tiêu biểu trong lĩnh vực kỹ thuật năm 2017.

Đây là giải thưởng do TƯ Đoàn TNCS Hồ Chí Minh cùng Bộ Khoa học và Công nghệ phối hợp tổ chức lựa chọn và trao cho 20 nữ sinh xuất sắc ở ngành học kỹ thuật trên cả nước trong 4 lĩnh vực: Công nghệ thông tin, Điện, Điện tử và Cơ khí- là những ngành học mà sinh viên nữ còn hạn chế. 

Tên trường không quyết định việc bạn sẽ học được những gì

Ngọc Ánh chia sẻ, học xong cấp 3 thực sự em chưa định hướng được gì nhiều, bởi lúc đó hình dung về sở thích của bản thân với một công việc cụ thể nào đó là rất mơ hồ. Và quyết định cuối cùng của em nhờ sự động viên, định hướng rất nhiều của bố.

Khuất Thị Ngọc Ánh (sinh viên năm cuối khoa Công nghệ thông tin, Trường ĐH Công nghệ Giao thông Vận tải) được tuyên dương Nữ sinh viên tiêu biểu trong lĩnh vực kỹ thuật năm 2017. Ảnh: Thanh Hùng.

Xuất phát từ một gia đình làm nông nghiệp ngoại thành Hà Nội, cũng chẳng sành về công nghệ, nhưng bố Ánh vẫn định hướng cho con học công nghệ thông tin và động viên em đây là ngành học có thể phát triển trong tương lai.

“Em chỉ biết sơ qua về ngành học Công nghệ thông tin khi có người bác cũng học về ngành này. Tuy gia đình làm nông, nhưng em thật may mắn khi có một ông bố tuyệt vời vì luôn khuyến khích con cái học tập. Trước khi em đăng ký thi đại học, bố dành nhiều thời gian tìm hiểu trước những cơ hội việc làm của ngành nghề trong tương lai để tư vấn”.

Niềm tin từ bố như tiếp thêm động lực cho Ánh suốt 4 năm đại học với những kết quả mà theo em có thể tạm hài lòng đến thời điểm hiện tại. Theo học ngành kỹ thuật nhưng cô bạn chuyên ngành Hệ thống thông tin tỏ ra không hề kém cạnh các bạn nam với kết quả học tập nhiều năm liền loại xuất sắc.

Ánh cũng tham gia nghiên cứu khoa học đạt giải Nhất và có nhiều giấy khen của trường và thành phố. Em còn tích cực tham gia công tác Đoàn thể của trường cũng như thành phố và hiện đang là Phó Chủ tịch Hội sinh viên và là Ủy viên BCH Đoàn trường.

Em cũng vinh dự được tin tưởng và kết nạp Đảng viên từ năm 3.

Là con gái theo học ngành, trường khối kỹ thuật, mà thậm chí “ban đầu một số người còn không biết đến trường mình” nhưng không vì thế mà Ánh cảm thấy tự ti. Thay vào đó em càng nhắc mình phải luôn cố gắng.

“Tên trường không quyết định việc bạn sẽ học được những gì mà sự nỗ lực học hỏi của bản thân ngoài những gì mà các giảng viên truyền đạt cũng rất quan trọng. Càng trong một ngôi trường ít tên tuổi hơn thì em càng phải quyết tâm trang bị cho mình những năng lực để có thể cạnh tranh, thuyết phục được các nhà tuyển dụng”, Ngọc Ánh tự tin.

Học về công nghệ thông tin, Ánh xác định mình phải luôn luôn cập nhật những công nghệ mới và luôn phải giành nhiều thời gian cho nó.

“Chuyên ngành của em chủ yếu về lập trình. Việc học tập vất vả hay không cũng tùy bản thân mình. Bởi em nghĩ học đại học thì thời gian mình bỏ ra để tự học và tìm tòi là chính chứ không phải là các thầy cô giảng dạy cho mình những gì”.

Ánh cho hay thời gian tự học của mình nhiều gấp nhiều lần thời gian học tập trên lớp.

“Có những thứ có thể trên ghế nhà trường chưa thể hay sẽ không thể dạy đến được hết, nhưng mình phải tự tìm tòi và học hỏi để sử dụng được ngay khi cần đến.

Như khóa của em là khóa thứ 2 của trường về ngành học này. Do đó chưa được học về Java và Android như các khóa sau này, nên em phải tự tìm hiểu để không bị thua thiệt”, Ánh nói.

Thậm chí, Ngọc Ánh cũng thường xuyên chơi game để trải nghiệm.

“Em cũng là game thủ và với trò Liên quân em còn đạt cấp Bạch kim đấy nhé”, cô bạn hóm hỉnh.

Ảnh: Thanh Hùng.

Kỷ niệm nhớ nhất với Ánh là thời điểm gần Tết năm trước lần em đăng ký học vượt tín chỉ. “Thời gian học vượt chỉ gói gọn trong vòng 1 tháng nên kiến thức thầy cô truyền đạt bị hạn chế trên lớp. Thời gian đó, mỗi ngày em chỉ ngủ được 1-2 tiếng và bỏ nhiều thời gian quyết tâm học về ngôn ngữ mới để có thể làm nên một trang web hoàn thiện. Thời gian đó mắt cứ thâm quầng hết cả”.

Ánh cho rằng theo ngành này không thể tránh được tiếp xúc nhiều với máy tính và “cú đêm” là chuyện bình thường nên bản thân phải tìm cách cân bằng cuộc sống để đảm bảo sức khỏe và ngoại hình.

Không bi quan về cơ hội việc làm

Là con gái nhưng Ánh cho rằng không cảm thấy quá thua thiệt so với các bạn nam.

“Sự tiếp thu kiến thức là theo khả năng của từng người, có nghĩa không phải nữ giới thì tiếp thu được ít hơn. Chỉ có điều sức khỏe thì yếu hơn các bạn nam. Thức khuya thì ngày hôm sau cũng lả đi nhưng các bạn nam thì có thể khá hơn ở điều này. Nhiều lúc em nghĩ giá là nam giới thì sẽ tốt hơn khi mình theo đuổi ngành nghề này. Bởi có thể cạnh tranh được một cách sòng phẳng theo hướng tích cực”.

Nhưng đổi lại, Ánh cũng nhìn ra lợi thế của mình và phái nữ nói chung là sự tỉ mỉ hơn so với nam giới. “Tiêu chí này rất phù hợp với khâu test phần mềm ở các công ty tuyển dụng”, Ánh chia sẻ.

Khuất Ngọc Ánh nhận bằng khen của TƯ Đoàn TNCS Hồ Chí Minh và Bộ Khoa học & Công nghệ. Ảnh: Thanh Hùng.

Trước thực tế nhiều sinh viên ra trường nhưng thất nghiệp, Ánh chia sẻ em không hề lo ngại nếu mình thực sự cố gắng và chịu học hỏi.

“Việc làm ngành công nghệ thông tin tuy hơi vất vả nhưng cơ hội việc làm rất lớn.

Hè vừa rồi em đã ứng tuyển, vượt qua các bài kiểm tra và đã được nhận vào làm tại FPT về kiểm thử phần mềm. Sau đó để dành thời gian tập trung cho việc học hành năm cuối và công tác Đoàn của khoa nên em đã chủ động xin nghỉ. Nhưng để thấy rằng nếu sinh viên thể hiện được năng lực thì cơ hội luôn có”, Ánh nói.

Trong thời đại công nghiệp 4.0 hướng tới trong tương lai khi các công việc đều tự động hóa bằng sử dụng công nghệ thông tin, Ánh cho rằng việc bản thân chọn ngành này là đúng hướng và có nhiều cơ hội cho bản thân.

Trong tương lai, Ánh mong muốn có thể trở thành một giảng viên và em sẽ bổ sung những điều cần thiết để có thể truyền đạt kiến thức của mình đến các bạn trẻ theo ngành này.

Thanh Hùng

8 tiến sĩ và 1 sinh viên xuất sắc được trao Quả Cầu Vàng

Ngày 27/12, TƯ Đoàn TNCS Hồ Chí Minh phối hợp Bộ Khoa học và Công nghệ tuyên dương các tài năng trẻ đạt giải thưởng Khoa học công nghệ Thanh niên Quả Cầu Vàng và nữ sinh viên tiêu biểu lĩnh vực kỹ thuật năm 2017.

GS. Kosuke Morita của trường Đại học Kyushu Morita, đứng đầu tập thể phát minh nguyên tố mới “Nihonium” ở Riken. (Ảnh: Thestar)

Các nguyên tố tổng hợp nhân tạo mới với 113 proton trong hạt nhân được nhóm nghiên cứu Riken tạo ra bằng cách cho bắn phá ion kẽm lên bia bismuth trên máy gia tốc của viện Riken.

Thí nghiệm tổng hợp nguyên tố mới Nh đề cập trên đây chính thức công bố đầu tiên vào ngày 23/7/2004. Bấy giờ, các nhà khoa học ở Riken đã bắn vào bia Bismuth-209 (có số Z=83) với “đạn” Zinc-70 (với Z=30) và thu nhận được nguyên tử chưa từng biết ununtrium-278 hay Uut (với Z=113). Các tác giả công bố kết quả vào ngày 28/9/2004 với phản ứng: Bi(209,83) + Zn(70,30) →Uut(278,113)+1n.

Việc khó khăn tạo ra và nắm bắt được các hạt nhân của nguyên tố mới là vì thời gian sống sau khi tạo thành của của hạt nhân mới Nihonium chỉ khoảng 0,05 giây.

Trong nhiều năm các nhà nghiên cứu Riken đã tiến hành nhiều thí nghiệm và thu thêm nhiều thông tin mới về nguyên tố mới phát hiện. Một trong những kết quả quan trọng mới, thu được trong thí nghiệm vào ngày 12/08/2012, là chuỗi phân rã của một loạt hạt nhân tiếp theo hạt nhân của nguyên tố mới Nihonium sau đây:

Uut(278,113) →Rg(274,111) + α →Mt(270,109) + α → Bh(266,107) + α →

→Db(262,105) + α → Lr(258,103) + α →Md(254, 101) + α.

Ở đây, các nhà nghiên cứu đã quan sát và thu nhận được sáu phân rã hạt anpha qua các hạt nhân đã biết cho đến đồng vị cuối cùng của hạt nhân Mendelevium Md.

Nhóm các nhà phát minh ở viện nghiên cứu nổi tiếng của Nhật Bản này đề nghị đặt tên nguyên tố mới với danh từ “Nihon” là tên gọi chính gốc nước Nhật và ký hiệu cho nguyên tố tổng hợp siêu nặng mới bằng hai phụ âm “Nh”. Thông tin này phát ra từ Liên hiệp hội Hóa học Ứng dụng Tinh khiết (International Union of Pure Applied Chemistry, viết tắt IUPAC).

Tổ chức quốc tế này nói rằng, tên nguyên tố mới vừa đưa ra nhằm tôn vinh đất nước nơi nguyên tố mới được phát minh ra. Đây cũng là lần đầu tiên tập thể các nhà khoa học tại một quốc gia châu Á đã phát minh và được đặt tên quốc gia này cho nguyên tố mới. Tập thể khoa học gia, dẫn đầu bởi giáo sư Kosuke Morita của trường Đại học Kyushu, đã được trao quyền đặt tên nguyên tố mới vào tháng Chạp năm qua sau ba lần công bố phát minh của mình trong các năm 2004, 2005 và 2012.

Mặc dù, nhóm nghiên cứu Mỹ-Nga thuộc hai phòng thí nghiệm nổi tiếng ở Dubna (Nga) và Livermore (Mỹ) tuyên bố đã ra tuyên bố phát hiện ra nguyên tố 113 sớm hơn so với các đội Riken, nhưng tổ chức quốc tế có thẩm quyền IUPAC vẫn kết luận Riken là tác giả của phát minh nguyên tố mới này.

Thời điểm mà GS. Morita ở Riken đề xuất tên gọi nguyên tố mới lên tổ chức IUPAC vào tháng Ba vừa qua. Một số đơn vị vừa được thành lập để tiến hành xem xét nhằm thu thập ý kiến của cộng đồng khoa học thêm khoảng 5 tháng nữa trước khi chính thức đưa ra quyết định cuối cùng vào cuối năm này. Nhưng theo theo ý kiến từ Riken và các nguồn tin am hiểu, việc IUPAC thay đổi ý kiến sẽ không xảy ra.

Nhóm nghiên cứu cho biết họ hy vọng "niềm tự hào và niềm tin vào khoa học sẽ thay vào lòng tin đã mất của những người phải chịu đựng từ năm 2011 với thảm họa hạt nhân Fukushima". Morita nói với Kyodo News: "Tôi không muốn đề xuất một tên sẽ không được chấp nhận bởi tất cả mọi người. Tôi hy vọng (người Nhật Bản) sẽ hiểu điều đó ". Và Aiko Shimajiri, Bộ trưởng phụ trách khoa học và chính sách công nghệ của Nhật Bản, cho biết: bà hy vọng những khám phá "sẽ nâng cao nhận thức của trẻ em về khoa học và là một cơ hội cho thanh niên toàn cầu cảm thấy quen thuộc với Nhật Bản."

Minh Trần