Đây là một loại xe khách hay xe chở hàng có cấu trúc tương tự như xe tuktuk ,hiện vẫn là phương tiện giao thông phổ biến tại một số nước trên thế giới nhưSudan, Bangladesh, Ấn Độ, Thái Lan...

Xe lam là loại xe thùng nhỏ có 3 bánh xe, gồm một cabin cho tài xế ngồi láiphía trước và một thùng xe để chở khách hay chở hàng phía sau. Tên gọi này cónguồn gốc từ các dòng xe 3 bánh Lambretta FD (dung tích xy lanh 123 và 150 cc),FLI (175 cc) và sau đó là Lambro 200, 550 (đều 198 cc) của hãng Innocenti,Italy.

Các dòng xe này lần lượt được nhập vào miền Nam Việt Nam từ đầu thập niên1960 để thay thế xe ngựa thồ vẫn còn được lưu hành vào khoảng thời gian đó.

Các xe này được nhập ở dạng không đóng thùng, và tuỳ công năng chở người haychở hàng sẽ được đóng thùng sau khi nhập. Bên cạnh đó, một số xe có kiểu dángtương tự nhưng của các hãng khác (như Vespa...), ít gặp hơn, cũng được gọi là xelam. Trong số gần 35.000 chiếc Lambro 550 xuất xưởng thì có 17.000 chiếc đượcxuất sang thị trường Thổ Nhĩ Kỳ và Việt Nam.

Giá một chiếc xe lam vào thập niên 60 khoảng 30 cây vàng nhưng đem lại nhiềulợi nhuận cho người chủ xe (theo lời 1 chủ xe: "Chạy một ngày, ăn cả tháng chưahết”). Đặc biệt, sau khi thống nhất năm 1975, các phương tiện cơ giới khác bịthiếu xăng hoặc thiếu phụ tùng thay thế không sử dụng được, thì xe lam được dùnglàm phương tiện phổ biến rẻ tiền và bước vào thời vàng son.

Lúc đó, chỉ riêng thị xã Biên Hòa, có 6 hợp tác xã xe lam với khoảng 1.000đầu xe đăng ký chở khách chính thức, với hàng triệu lượt khách mỗi năm, vì vậymà có thời Biên Hòa được ví như là “thủ phủ xe lam”. Sau này, xe được đem ra vàphổ biến cả ở miền Bắc Việt Nam, cho đến thế kỷ 21.

Tại Việt Nam, từ năm 2004, sau khi Nghị định 23/2004/NĐ-CP ban hành (Nghịđịnh quy định về niên hạn sử dụng đối với các loại ô tô tải và ô tô chở ngườitham gia giao thông trên hệ thống đường bộ), xe lam bị hạn chế và từ từ bị cấmhẳn. Xe lam cũng được nói đến trong âm nhạc, như bài Chuyến xe lam chiều củaVinh Sử, có câu:

...Trên chuyến xe lam đông người chiều nay
Nghe từng cô đơn nỗi niềm chua cay
Còn đâu một chuyến xe lam
Ngày nao mộng ước vô vàn
Nay kỷ niệm em một mình mang

(Theo Autonet/Hoiquandisan)

Trong khi đó, với cùng giai đoạn và độ tuổi khách hàng này, thị phần của cáchãng xe Nhật đã giảm mạnh từ 50,6% xuống còn 42,9%.

Thị phần của các hãng xe Mỹ đạt mức cao kỷ lục này được lý giải qua việc gầnđây họ liên tục tung ra hàng loạt các mẫu xe nhỏ gọn, điều mà trước đây người Mỹkhông làm vì lý do lợi nhuận thấp. Chrysler sau khi thành lập liên minh với Fiatđã giới thiệu ra thị trường Mỹ mẫu Fiat 500; General Motors cũng tung ra Sonicvà mẫu xe nhỏ hơn nữa là Chevrolet Spark; còn Ford gần đây cũng liên tục tài trợcho chương trình truyền hình American Idol các mẫu xe nhỏ của họ như Fiesta vàFocus.

Tuy nhiên, không chỉ vì “Big 3”, nhu cầu đối với xe Nhật tại Mỹ đang teo tópdần còn do một nhân tố rất quan trọng khác đó là xe Hàn Quốc. Số liệu nghiên cứucủa Edmunds và Polk chỉ ra rằng, rất nhiều khách hàng Mỹ từ bỏ những mác xe Nhậtđể chuyển sang Hyundai hoặc Kia.

Theo Edmunds, thị phần của các hãng xe Hàn Quốc trong nhóm khách hàng tuổi từ 25đến 34 tại Mỹ hiện nay đã tăng gấp đôi so với năm 2008, lên 10%.

“Khách hàng trẻ của các hãng xe Mỹ đã tăng đáng kể trong thời gian gần đây nhờviệc tung ra các mẫu xe nhỏ, tiết kiệm nhiên liệu và giá bán hợp lý dành cho cácđối tượng này.

Nhưng trong khi “Big 3” chậm rãi bào mòn dần thị phần của cáchãng xe Nhật thì, thì người Hàn Quốc lại có những nhát búa mang tính đốn ngã”,chuyên gia phân tích Jessica Caldwell của Edmunds nhận định.

(Theo Sống mới)