Trao đổi với phóng viên VietNamNet, các chuyên gia đều dự báo năm 2024 sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ trí tuệ nhân tạo - AI sẽ tiếp tục đưa đến những công cụ phục vụ mục đích xấu như lừa đảo, tấn công mạng.

Theo Giám đốc kỹ thuật Công ty NCS, AI tạo sinh như ChatGPT và deepfake sẽ được các đối tượng xấu sử dụng để tự soạn những kịch bản lừa đảo nhằm chiếm đoạt tiền của nạn nhân. Cùng với đó, mã độc và các công cụ khai thác lỗ hổng sẽ được trang bị thêm trí tuệ nhân tạo để tăng khả năng khai thác lỗ hổng cũng như giúp qua mặt các giải pháp an ninh mạng.

Đồng quan điểm, chuyên gia VSEC cho rằng một trong những xu hướng tấn công mạng nổi bật trên không gian mạng Việt Nam năm 2024 là việc những kẻ tấn công sử dụng những công nghệ mới AI, machine learning và deepfake để nâng cấp các cuộc tấn công của mình một cách tinh vi hơn.

“2024 là năm sẽ xuất hiện nhiều cuộc tấn công có kịch bản được hỗ trợ bởi AI, đặc biệt là những cuộc tấn công lừa đảo qua video call sử dụng deepfake”, chuyên gia VSEC nêu quan điểm.

Cách phát hiện, ngăn chặn hình ảnh giả mạo do deepfake

Thảo luận về ảnh hưởng, tác động từ việc gia tăng sử dụng công nghệ mới như AI, Tiến sĩ Jonathan Crellin, Chủ nhiệm bộ môn An toàn thông tin thuộc khoa Khoa học, kỹ thuật và công nghệ của Đại học RMIT cho rằng tội phạm mạng đang khai thác công nghệ mới theo những cách ‘không lường trước được”.

Cũng theo Tiến sĩ Jonathan Crellin, bất cứ ai cũng có thể trở thành nạn nhân của deepfake, khi đối tượng xấu chỉ cần hình ảnh, video hoặc bản ghi âm của người bị giả mạo. Giả mạo dưới nhiều hình thức khác nhau có khả năng được dùng để tạo ra những tin tức sai lệch. 

Đưa ra gợi ý về một số cách để phát hiện và ngăn chặn hình ảnh giả mạo do deepfake, vị chuyên gia này cho rằng, việc đầu tiên người dùng cần làm là giảm số lượng hình ảnh, video hoặc bản ghi âm trực tuyến: “Hãy đảm bảo rằng bạn chỉ chia sẻ chúng với người quen chứ không đăng tải rộng rãi trên mạng. Một khi đã đưa nội dung lên Internet thì hầu như không thể xóa bỏ”.

Cùng với đó, điều người dùng có thể áp dụng là đảm bảo quy ước 1 từ bí mật với gia đình để xác thực cuộc gọi, từ đó giúp giảm bớt nguy cơ rơi vào bẫy của cuộc gọi giả mạo. Ngoài ra, các hình ảnh, đặc biệt là video tạo ra từ deepfake có thể có các lỗi kỳ lạ trông như được dàn dựng, vì thế khi người dùng nhận thấy những lỗi này thì khả năng cao là hình ảnh, video đã bị làm giả. 

Bên cạnh đề xuất việc sử dụng kỹ thuật tìm kiếm “hình ảnh đảo chiều” từ Google hoặc các công cụ tìm kiếm khác để xác định nguồn của ảnh gốc, Tiến sĩ Jonathan Crellin cũng khuyến nghị mọi người đừng mù quáng tin ngay vào những gì nhìn thấy, bởi máy ảnh (hoặc AI) có thể nói dối.

Người nổi tiếng ứng phó mối nguy từ deepfake thế nào?

Xem xét tác động của deepfake từ một góc nhìn khác, Tiến sĩ Nguyễn Văn Thăng Long, giảng viên cấp cao Khoa Truyền thông và thiết kế (Đại học RMIT) nhận định: “Deepfake tạo ra mối nguy lớn cho người nổi tiếng và chính trị gia, do thông tin tiêu cực về họ xuất hiện với tần suất liên tục khiến công chúng có cái nhìn không thiện cảm với họ”.  

Từ nhận định trên, Tiến sĩ Nguyễn Văn Thăng Long khuyến cáo, với sự tràn lan của tin giả từ deepfake, đội ngũ truyền thông của người nổi tiếng, chính trị gia cần có sẵn nguồn lực để theo dõi và phản ứng kịp thời với tin giả hay liên tục hiệu đính các tin tức sai lệch. 

Trong bối cảnh deepfake lan tràn, chiến lược quản lý rủi ro hiệu quả vẫn là duy trì các kênh thông tin nhất quán, thông qua các nền tảng mạng xã hội phổ biến, website, hay gặp mặt trực tiếp, giữa doanh nghiệp, người nổi tiếng, chính trị gia với các bên có liên quan chính như người hâm mộ, báo chí, cộng đồng, nhân viên.

“Bằng cách duy trì các kênh truyền thông này, việc tiếp nhận nhanh chóng thông tin liên quan đến deepfake sẽ khả thi hơn, giúp việc hiệu đính tin đồn được kịp thời và hiệu quả, đồng thời vạch trần thông tin sai lệch ngay từ đầu”,chuyên gia Đại học RMIT phân tích.

Ngoài ra, các công ty, người nổi tiếng, chính trị gia cần lên trước kịch bản xử lý khủng hoảng dành riêng cho deepfake. Với kế hoạch bài bản được chuẩn bị tốt, việc xử lý khủng hoảng do deepfake sẽ trở nên khả thi hơn, giảm thiểu các hậu quả đáng tiếc có thể xảy ra.

Ths.BS Thiện cho biết, trầm cảm ở lứa tuổi học đường có thể do nhiều nguyên nhân. Về mặt sinh học có thể là do di truyền, thay đổi nồng độ các chất dẫn truyền thần kinh, thay đổi cấu trúc giải phẫu não bộ hay thay đổi nồng độ hormone.

Nguyên nhân về tâm lý xã hội, theo bác sĩ, có thể trẻ bị áp lực từ cuộc sống, gia đình, xã hội. Bên cạnh đó là sự thay đổi tâm sinh lý của trẻ theo tuổi, ám ảnh bởi những đau thương thời thơ ấu hoặc do lối sống không lành mạnh.

Ths.BSNT Đỗ Thùy Dung - Phòng Tâm thần trẻ em và vị thành niên, Viện Sức khoẻ Tâm thần quốc gia, Bệnh viện Bạch Mai, cũng dẫn chứng về trường hợp H. (18 tuổi) nhập viện vào tháng 6 vừa qua với lý do buồn chán, muốn chết. 

H. có tính cách hiền lành, trầm tính và sống cùng bố mẹ và anh trai. Bố mẹ em luôn kỳ vọng rất nhiều vào con, đề cao thành tích (phải học thật giỏi, thi điểm cao). 

Có thành tích học tập tốt, H. còn có niềm đam mê với môn tiếng Anh. Lên THPT, thi đỗ vào trường chuyên của tỉnh, H. được thầy cô chọn vào đội tuyển ôn thi học sinh giỏi Tiếng Anh.

Tuy nhiên kỳ vọng quá lớn, bố mẹ em liên tục hối thúc việc học tiếng Anh, định hướng xét tuyển vào đại học bằng chứng chỉ tiếng Anh. Việc hối thúc, áp đặt quá mức khiến bệnh nhân cảm thấy bị áp lực và dần dần chán nản, ghét bỏ môn học này.

Bệnh nhân xin ra đội tuyển tiếng Anh của trường vì cảm thấy áp lực và chán nản. Điều này khiến bố mẹ buồn và thường xuyên mắng mỏ. Không chỉ vậy, gia đình hay nhắc lại việc bỏ thi này, càng khiến tâm trạng của em càng nặng nề.

Khoảng 2 tháng trước khi đến khám, bệnh nhân cảm thấy chán nản tất cả mọi thứ, không muốn học, không tham gia các hoạt động với lớp. Về nhà, em thường xuyên ở trên phòng, khó ngủ và dành hầu hết thời gian để chơi điện tử. Dù kỳ thi Tốt nghiệp THPT gần kề nhưng em không muốn ôn tập. Khi bị bố mẹ nhắc nhở, bệnh nhân cáu gắt, vùng vằng hoặc từ chối giao tiếp với phụ huynh. 

Bố mẹ phải nhờ cô ruột tới nhà nói chuyện và đưa bệnh nhân đi khám. Chia sẻ với cô ruột, H. nói “Chỉ muốn chết để kết thúc cuộc đời, cuộc sống không còn thú vị”.

Bệnh nhân được cô đưa đến khám tại phòng khám chuyên khoa Tâm thần, được chẩn đoán giai đoạn trầm cảm nặng có ý định tự sát, được chỉ định nhập viện. Gia đình chưa thể thu xếp người chăm sóc, H. được kê đơn thuốc ngoại trú.

Sau khi hết thuốc, tình trạng của bệnh nhân không cải thiện. Nam sinh vẫn thường xuyên ở một mình trong phòng và vẫn nung nấu ý nghĩ tự sát.

H. được tái khám và nhập Viện Sức khỏe tâm thần. Sau 2 tuần điều trị, em tỉnh táo, tiếp xúc tốt, vui vẻ và không còn suy nghĩ tiêu cực. Nam sinh này cũng cải thiện mối quan hệ với bố mẹ và được xuất viện, duy trì tái khám theo hẹn.

ThS.BSNT Lê Công Thiện thông tin thêm, trên thế giới tỷ lệ toan tự sát ở trẻ em và vị thành niên ước tính 3 – 4%. Các nghiên cứu trước đây cho thấy hành vi tự sát và ý tưởng tự sát phổ biến hơn đáng kể ở trẻ gái (10 đến 35%), nhưng tỷ lệ tự sát thành công ở trẻ trai cao gấp 3 lần trẻ gái. Tuy nhiên tỷ lệ này đang có xu hướng cân bằng ở 2 giới.

Vì vậy TS.BS Thiện khuyến cáo, các thành viên trong gia đình cần phải nâng cao hiểu biết về các triệu chứng của trầm cảm và ảnh hưởng của chúng đến mối quan hệ của trẻ với gia đình và bạn bè. 

 Phát hiện sớm các triệu chứng cần điều trị, gia đình cũng cần xây dựng một môi trường an toàn như cất kỹ những vật không an toàn như thuốc hoặc vật sắc nhọn…

Về phía trường học, chuyên gia cũng nhấn mạnh, cần đẩy mạnh hoạt động thông tin, giáo dục, truyền thông nhằm nâng cao hiểu biết của thầy cô và học sinh, không kỳ thị hoặc xa lánh những trẻ có vấn đề về sức khỏe tâm thần trong đó có trầm cảm 

Nhà trường xây dựng các mô hình phòng chống trầm cảm tại trường học như: Chương trình giải quyết các vấn đề trong cuộc sống, Chương trình phục hồi… “Cần có sự tham gia của nhà trường trong việc phát hiện sớm, liên kết gia đình và các nhà chuyên môn trong thăm khám, chẩn đoán và điều trị cho các trẻ có dấu hiệu mắc trầm cảm”, TS.BS Thiện nhấn mạnh.

Con tôi bị trầm cảm

Học bạ lớp 3, 4 và 5 : Các bài kiểm tra định kỳ cuối năm hai môn Toán và Tiếng Việt đạt từ 9 trở lên. Môn Tiếng Anh đạt từ 8 trở lên.

Kết quả mỗi năm học ở cấp tiểu học được tính 2 điểm (tính điểm đối với hai môn Toán và Tiếng Việt). Tổng điểm xét tuyển hồ sơ tối đa là 10 điểm.

Ngoài ra, thí sinh sẽ được cộng từ 0,5 đến 1 điểm ưu tiên tùy thuộc vào đối tượng. Thí sinh có nhiều tiêu chuẩn ưu tiên chỉ được tính theo tiêu chuẩn cao nhất.

Trường tổ chức kiểm tra, đánh giá năng lực với 3 bài kiểm tra môn Toán, Tiếng Việt và Tiếng Anh; kết hợp trắc nghiệm khách quan và tự luận.

Nội dung kiểm tra thuộc chương trình giáo dục tiểu học, chủ yếu nằm ở lớp 5. Điểm bài kiểm tra tính theo thang điểm 10, điểm lẻ của tổng điểm toàn bài được làm trong đến hai chữ số thập phân.

Lịch kiểm tra và các tính điểm tuyển sinh:

Cho đến nay, các trường THCS chất lượng cao khác như THCS Nam Từ Liêm, Cầu Giấy, Chu Văn An (Tây Hồ) chưa công bố kế hoạch tuyển sinh.

Song Nguyên

Triễn lãm giới thiệu đến người xem trên 60 tác phẩm chính thức của 41 sinh viên của lớp. Mỗi bức ảnh ghi lại những hình ảnh gần gũi của cuộc sống hằng ngày: cụ già cười móm mẽm, trẻ em tập đọc, bình minh trên biển, người đánh cá ra khơi,…Qua đó, thể hiện được cái nhìn riêng của tác giả về mỗi vấn đề của cuộc sống.

Cùng ngắm một số bức ảnh trong triển lãm “Góc nhìn”:

Biển lặng

Thời tiết các tỉnh Nam Bộ ngày 6/12/2024

Nam Bộ mưa rào và dông vài nơi, chiều tối và tối mưa rào rải rác và có nơi có dông. Gió đông bắc cấp 2-3. Trong mưa dông có thể xảy ra lốc, sét và gió giật mạnh.

Nhiệt độ thấp nhất 22-25 độ C. Nhiệt độ cao nhất 29-32 độ C, có nơi trên 32 độ C.

Cụ thể, TP Bạc Liêu 30 độ C, TP Phú Quốc 31 độ C, TP Cà Mau 31 độ C, TP Sóc Trăng 31 độ C, TP Vị Thanh 31 độ C, TP Rạch Giá 31 độ C, TP Cần Thơ 31 độ C, TP Trà Vinh 31 độ C, TP Vĩnh Long 31 độ C, TP Cao Lãnh 31 độ C, TP Vũng Tàu 31 độ C, TP Thủ Dầu Một 31 độ C, TP Tân An 32 độ C, TP Châu Đốc 32 độ C, huyện Đồng Phú 32 độ C, TP.HCM 32 độ C và TP Tây Ninh 32 độ C. 

Trên biển: Vùng biển từ Bà Rịa - Vũng Tàu đến Cà Mau, Cà Mau - Kiên Giang có mưa dông, lốc xoáy và gió giật mạnh cấp 7 - cấp 8, mưa nhiều khiến cho tầm quan sát bị hạn chế giảm xuống dưới 10km.

Dự báo thời tiết các vùng trên cả nước ngày 6/12/2024

Hà Nội đêm mưa vài nơi, ngày mưa rải rác. Gió đông đến đông bắc cấp 2-3. Trời lạnh. Nhiệt độ thấp nhất 19-21 độ C. Nhiệt độ cao nhất 23-25 độ C.

Phía Tây Bắc Bộ có mưa, mưa rào rải rác. Gió nhẹ. Đêm và sáng trời lạnh, có nơi trời rét. Nhiệt độ thấp nhất 18-21 độ C, có nơi dưới 17 độ C. Nhiệt độ cao nhất 23-26 độ C.

Phía Đông Bắc Bộ có mưa, mưa rào rải rác, khu Đông Bắc và đông bằng đêm mưa vài nơi. Gió đông đến đông bắc cấp 2-3. Trời lạnh, vùng núi có nơi trời rét. Nhiệt độ thấp nhất 18-21 độ C, vùng núi có nơi dưới 17 độ C. Nhiệt độ cao nhất 22-25 độ C, có nơi trên 25 độ C.

Thanh Hóa - Thừa Thiên Huế phía Bắc mưa vài nơi, sáng sớm sương mù và sương mù nhẹ rải rác, trưa chiều giảm mây trời nắng. Phía Nam gần sáng và ngày 6/12 có mưa, mưa rào rải rác. Gió nhẹ. Đêm và sáng sớm trời lạnh. Nhiệt độ thấp nhất 19-22 độ C. Nhiệt độ cao nhất 25-28 độ C.

Đà Nẵng đến Bình Thuận mưa rào rải rác và có nơi có dông, cục bộ có nơi mưa to. Gió đông bắc cấp 2-3. Trong mưa dông khả năng xảy ra lốc, sét và gió giật mạnh. Nhiệt độ thấp nhất 22-25 độ C. Nhiệt độ cao nhất 26-29 độ C, có nơi trên 29 độ C.

Tây Nguyên mưa rào và dông vài nơi. Gió đông bắc cấp 2-3. Nhiệt độ thấp nhất 18-21 độ C. Nhiệt độ cao nhất 25-28 độ C, có nơi trên 28 độ C.

Sáng nay 26/5, Trường THPT chuyên Khoa học Tự nhiên (thuộc Trường ĐH Khoa học Tự nhiên, ĐH Quốc gia Hà Nội) tổ chức buổi thi đầu tiên tuyển sinh vào lớp 10 năm học 2019-2020. Ngay từ sáng sớm, đã có rất nhiều thí sinh và phụ huynh đến và đợi kín khu vực trước sân trường.

Kết thúc 2 giờ thi, khi các thí sinh đổ ra cùng với việc phụ huynh đón chờ con em mình đã gây ùn ứ, tắc nghẽn một đoạn dài đường Nguyễn Trãi trước cổng.

Mặc dù hôm nay là ngày Chủ Nhật mật độ lưu lượng người tham gia giao thông ở Hà Nội đã ít hơn nhiều so với ngày thường. Song số lượng thí sinh dự thi và phụ huynh đi cùng đông vẫn gây nên cảnh tượng tắc nghẽn.

Lượng người đông cộng với việc các phụ huynh dừng xe đợi con là nguyên nhân khiến đoạn đường trước cổng trường thi tắc nghẽn sáng nay.

Lực lượng thanh niên xung kích đã phải làm việc rất vất vả để thông đường.

Cùng thời điểm đó, bên trong sân trường lượng thí sinh đổ ra rất đông. 

Chiều nay tất cả các thí sinh dự thi vào lớp 10 Trường THPT chuyên Khoa học Tự nhiên sẽ tiếp tục bước vào bài thi môn Toán (vòng 1). 

Thanh Hùng

1 "chọi" 12, phụ huynh căng thẳng đợi con thi lớp 10 chuyên

Sáng nay 26/5, các trường chuyên Khoa học Tự nhiên và Ngoại ngữ (ĐHQG Hà Nội) tổ chức buổi thi đầu tiên vào lớp 10 năm học 2019-2020.