Bộ Y tế khuyến cáo người khoẻ mạnh chỉ nên đeo khẩu trang khi đi đến nơi đông người. Ảnh: nhân viên FPT đeo khẩu trang đi vào văn phòng làm việc. Ảnh: Phan Nhật

Cụ thể, người dân chỉ đeo khẩu trang y tế trong các trường hợp tiếp xúc, chăm sóc người nhiễm hoặc nghi người nhiễm virus nCoV; Khi chăm sóc hoặc có tiếp xúc gần với người có triệu chứng mắc bệnh đường hô hấp như ho, khó thở, chảy nước mũi... Hoặc người dân khi được chỉ định tự theo dõi, cách ly tại nhà hoặc khi đi thăm hỏi, khám, điều trị tại các cơ sở khám chữa bệnh.

Đường huyết là gì?

Đường huyết là một thuật ngữ chỉ lượng đường trong máu, đường huyết của mỗi người biến động đáng kể trước và sau bữa ăn và sự biến động đường huyết (hạ đường huyết hay tăng đường huyết) đều tác động rất lớn đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống của chúng ta, trong đó việc tăng đường huyết đặc biệt nguy hiểm do những biến chứng nghiêm trọng của nó. 

Tăng đường huyết và bệnh đái tháo đường

Tăng đường huyết là có quá nhiều glucose trong máu, phản ánh sự dư thừa glucose tại các mô của cơ thể. Lượng đường trong máu ở mức từ 162 đến 180 mg/dl thì được coi là tăng đường huyết. 

Cơ quan có nhiệm vụ điều chỉnh và ổn định lượng đường trong máu là tuyến tụy, thông qua nội tiết tố in-su-lin. Nếu vì lý do nào đó mà in-su-lin không được bài tiết đủ hay hoạt động không hiệu quả để giữ lượng đường trong máu ổn định, ở mức cho phép, thì đường huyết cao hơn mức bình thường. Ngoài ra, do thiếu vận động, không tập luyện thể thao, ăn hoặc uống quá nhiều carbohydrate, căng thẳng và phấn khích đột ngột cũng gây nên tăng đường huyết. 

Bệnh đái tháo đường (ĐTĐ) được định nghĩa là tình trạng đường trong máu tăng cao do thiếu hụt in-su-lin. Chính tình trạng đường huyết tăng cao kéo dài sẽ dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm và không hồi phục như tai biến mạch máu não, nhồi máu cơ tim, mù đột ngột, đoạn chi do loét… cùng với cao huyết áp. 

Vì vậy bệnh ĐTĐ được mệnh danh là kẻ giết người thầm lặng do diễn tiến bệnh âm thầm, không báo trước nên người bệnh ĐTĐ cần được theo dõi đường huyết kỹ lưỡng, thường xuyên hàng ngày và tuân thủ điều trị. 

Triệu chứng và nguy hiểm của bệnh ĐTĐ 

Người bị ĐTĐ thường gặp phải các triệu chứng như khát nước thường xuyên, đi tiểu nhiều hơn bình thường, cảm thấy mệt mỏi, đau bụng, tính khí thay đổi và hay mất tập trung. 

Nguy hiểm nhất của tăng đường huyết là hiện tượng nhiễm toan ceton. Hiện tượng này xảy ra khi có quá ít in-su-lin trong cơ thể. Nếu không có đủ In-su-lin, glucose không thể đi vào các tế bào để sinh ra năng lượng. Cơ thể thiếu năng lượng để hoạt động, trong khi đó lượng đường trong máu tăng cao dẫn đến cơ thể tìm con đường khác để tạo năng lượng, đó là phá vỡ chất béo. 

Quá trình này tạo acid độc hại được gọi là ceton. Ceton dư thừa tích tụ trong máu, "tràn" vào nước tiểu làm thay đổi pH máu - thường gọi là nhiễm toan ceton. Nếu không được điều trị, nhiễm toan ceton có thể dẫn đến hôn mê hoặc gây tử vong. 

Theo các chuyên gia khuyến nghị, kiểm soát đường huyết bằng việc kết hợp chế độ ăn uống hợp lý và sử dụng thuốc sẽ giúp hạn chế biến chứng. Bên cạnh đó, người bệnh cần thường xuyên theo dõi đường huyết để giúp phát hiện kịp thời tình trạng không ổn định của đường huyết, một biến chứng rất nguy hiểm thường găp trên những bệnh nhân lớn tuổi, thừa ký hoặc sử dụng In-su-lin.

“Theo khuyến cáo của Liên đoàn Đái tháo đường Thế giới (IDF, 2005) việc theo dõi đường huyết thường xuyên đã trở thành một phần quan trọng trong điều trị bệnh đái tháo đường. Và để thực hiện tốt việc theo dõi đường huyết thường xuyên như lịch trình được khuyến cáo bởi các chuyên gia, cách tốt nhất là bệnh nhân được trang bị và thực hiện việc đo đường huyết tại nhà” ThS. Bs Diệp Thị Thanh Bình, Trưởng Khoa Nội Tiết, Bệnh viện Đại học Y Dược Tp. HCM tư vấn. 

Thuế thuốc lá VN hơn nhiều so với khuyến nghị của WTO

Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt quy định thuế suất thuế tiêu thụ đặc biệt của thuốc lá bằng 65% giá xuất xưởng, nhưng trên thực tế thuế thuốc lá (đã bao gồm 10% thuế giá trị gia tăng) khi tính ra tỷ lệ phần trăm giá bán lẻ chỉ chiếm khoảng 41.6%, thấp hơn nhiều so với khuyến nghị của Tổ chức Y tế thế giới.

Với mức thuế 41.6% như hiện nay, Việt Nam là 1 trong 2 nước có mức thuế thuốc lá thấp nhất trong khu vực (chỉ cao hơn mức thuế của Campuchia). 

Ảnh minh họa

Cụ thể: Mức thuế thuốc lá của Brunei là 81%; của Singapore là 71%; Thái Lan 70%; Malaysia 57%; Philippines 53%; Indonesia 51%; Myanmar 50%; Lào 43%, Việt Nam 41,6% và Campuchia 17%. 

Với các nước phát triển, mức thuế thuốc lá cao hơn rất nhiều: Pháp 80%, Đức 73%, Úc 60%, … 
Giá thuốc thấp so với bình quân thu nhập đầu người 

Theo thống kê của Tổng Cục thống kê và Báo cáo nghiên cứu sức mua và đánh giá tác động của tăng thuế đối với thuốc lá do Vụ Chính sách thuế của Bộ Tài chính tiến hành nghiên cứu, thì trong thời gian qua, mặc dù giá bán lẻ thuốc lá tăng nhưng thu nhập đầu người tăng nhanh hơn nhiều, làm cho sức mua thuốc lá của người Việt Nam tăng nhanh.

Nghiên cứu cho thấy năm 1998, nếu người dân muốn hút thuốc phải bỏ ra 21,6% thu nhập bình quân để mua được 100 bao thuốc loại cao cấp (555); 12,2% để mua 100 bao thuốc loại trung bình (Vinataba) thì đến năm 2011, họ chỉ phải bỏ ra 9,5% thu nhập là đã mua được 100 bao thuốc loại cao cấp; 5,4% thu nhập để mua 100 bao loại trung bình. 

Đà tăng của thu nhập bình quân đầu người ngày càng mạnh song giá tăng thuốc lá không theo kịp, khiến giá thuốc ngày càng rẻ đi do với thu nhập bình quân đầu người tại Việt Nam.

Sự cần thiết phải tăng thuế thuốc lá 

Khi giá thuốc tăng không đáng kể so với mức tăng của thu nhập bình quân đầu người thì việc tiếp cận với thuốc lá trở nên dễ dàng hơn. 

Giá thuốc lá thấp tạo cơ hội cho người có thu nhập thấp và thanh thiếu niên có nhiều khả năng mua thuốc lá, dẫn tới tỉ lệ hút thuốc lá ngày càng tăng cao ở nhóm người này. 

Trong khi đó, đây là lực lượng lao động trẻ chiếm tỉ lệ lớn trong nguồn lao động của cả nước. Việc hút thuốc sớm dẫn tới mắc bệnh sớm làm gia tăng gánh nặng bệnh tật và kinh tế cho bản thân người hút, gia đình và xã hội. 

Vì thế, việc tăng thuế thuốc lá là hết sức cần thiết. Tuy nhiên, mức tăng bao nhiêu là vấn đề đang được Quốc hội xem xét. Theo Tờ trình của Chính phủ, mức tăng thuế thuốc lá được đề nghị là tăng từ 65% lên 70% từ ngày 1/1/2016 đến hết ngày 31/1/2018, và tăng tiếp lên 75% từ 1/1/2019. 

Theo đánh giá của các chuyên gia, mức đề xuất tăng thuế này là quá thấp và không đủ để ảnh hưởng đến tiêu dùng thuốc lá do mức tăng chưa theo kịp đà tăng thu nhập bình quân đầu người. Các chuyên gia tính toán, muốn giá thực của thuốc lá không ngày càng rẻ đi thì thuế phải tăng trung bình 8-10%/năm. Nếu luật thuế TTĐB chỉ có thể điều chỉnh hai năm một lần thì ít nhất thuế TTĐB cũng cần tăng thêm 20% vào thời điểm năm 2015 và thêm 20% vào thời điểm 2018 như đề xuất của Bộ Y tế. 

Tại buổi Hội nghị Các bên tham gia Công ước Khung về kiểm soát thuốc lá (FCTC) mới đây, Tổ chức Y tế Thế giới cũng đã đánh giá: “Với đề xuất hiện nay, thuế thuốc lá của Việt Nam sẽ vẫn nằm ở mức thuế thấp nhất thế giới. Điều này dẫn đến giá thuốc lá vẫn rẻ và gánh nặng kinh tế và bệnh tật do các bệnh liên quan đến thuốc lá sẽ ngày càng gia tăng” và đề nghị “ Việt Nam cần thông qua mức tăng thuế thuốc lá mạnh mẽ hơn, không chỉ là thực hiện nghĩ vụ với FCTC mà còn để bảo vệ sức khỏe của người dân Việt Nam”. Tổ chức Y tế Thế giới khuyến cáo, thuế tiêu thụ đặc biệt với thuốc lá cần ở mức 70% giá bán lẻ. 

Yến Nhi