Vì nghề nghiệp gắn liền với mạng nên cô thường order bất cứ gì mình cần, từ đồ dùng cá nhân cho đến những bữa ăn thông qua những ứng dụng hiện đại… Với những khác biệt trong lối sống và tính cách, cô không chỉ vấp phải mâu thuẫn với chồng, gia đình chồng mà ngay cả với nhà bố mẹ đẻ cũng không ít lần đau đầu với quan điểm của cô.

Vào tháng 2 năm nay, cơ quan chống độc quyền của Đức đã ra phán quyết khẳng định Facebook đang vi phạm pháp luật. Phán quyết này yêu cầu Facebook phải ngừng việc chia sẻ dữ liệu người dùng cho các ứng dụng trò chơi trên mạng xã hội hay Instagram và WhatsApp, hai nền tảng mà mạng xã hội này đang sở hữu.

Đây cũng là phán quyết chống độc quyền đầu tiên đối với Facebook được thực hiện ở Châu Âu. Điều này diễn ra trong bối cảnh các nhà lập pháp Mỹ đang có những tranh cãi về việc có buộc tội vi phạm lệnh chống độc quyền hay không đối với những gã khổng lồ công nghệ. 

Thông thường, điều này sẽ dựa trên việc xem xét hành vi của đối tượng có động chạm tới lợi ích của người dùng hay không. Tuy nhiên, đây là một điều rất khó để có thể chứng minh với các dịch vụ miễn phí như Google hay Facebook. 

Người dùng bắt buộc phải chia sẻ dữ liệu của mình với Facebook để đối lấy việc duy trì tương tác với bạn bè.

Theo Andreas Mundt, cách đơn giản nhất để xử lý vấn đề này là hướng vào dữ liệu - thứ đóng vai trò quan trọng cho sự tồn tại của những công ty như Facebook. 

Ông lập luận rằng các công ty như Facebook chiếm ưu thế trong mảng kinh doanh của mình đến nỗi, nếu muốn tìm kiếm bạn bè mình trên Internet, người dùng không còn cách nào khác ngoài việc đồng ý chia sẻ dữ liệu cá nhân của mình. Chính những dữ liệu này sau đó góp phần vào việc củng cố vị thế cho Facebook trước các đối thủ. Hành động này đã chống lại sự cạnh tranh, Mundt nói. 

Quan điểm của Mundt dẫn tới việc cơ quan chống độc quyền ban hành phán quyết nói trên đối với Facebook. Đây cũng là niềm cảm hứng cho các nhà quản lý ở các nước khác đưa ra những quan điểm tương tự. 

Khi các nước loay hoay quản lý Facebook, Google

Các nền tảng trực tuyến liên tục thu thập các thông tin về người dùng dựa trên khoảng thời gian xem các bài đăng của một người cũng như những gì mà họ click.

Thông tin này giúp các công ty như Facebook có thể nắm được sở thích, các mối quan hệ xã hội hay khả năng tài chính của một người. Những điều này sau đó được sử dụng để đào tạo các thuật toán học máy, thứ sẽ giúp các nhà quảng cáo có thể nhắm chuẩn hơn tới các khách mua hàng tiềm năng của mình. 

Đây là một mô hình kinh doanh cực kỳ sinh lợi. Facebook đã kiếm tới 55 tỷ USD từ các hoạt động quảng cáo vào năm ngoái. Con số này với Google là 116 tỷ USD. 

Những công ty như Facebook đang sở hữu trong tay lượng dữ liệu khổng lồ, đó là lý do họ thực sự có hiểu biết sâu sắc về thói quen, sở thích của từng người sử dụng.

Theo Andreas Mundt, luật pháp phải thay đổi để theo kịp sự phát triển của công nghệ. Các chính phủ nên hạn chế khả năng thu thập dữ liệu của những công ty như Facebook, Google. Việc cách ly dữ liệu giữa các dịch vụ của cùng một chủ sở hữu như cách người Đức đang làm với Facebook là một ví dụ.

Chia sẻ quan điểm này, cơ quan quản lý chống độc quyền của Liên minh Châu Âu cho rằng, dữ liệu phải đóng vai trò trung tâm hơn trong việc đánh giá thế nào là một doanh nghiệp thống lĩnh thị trường trong nền kinh tế kỹ thuật số. Điều này cần đặc biệt chú ý khi xem xét các thương vụ mua bán sát nhập của các công ty công nghệ. 

Trái ngược với quan điểm của Andreas Mundt, nhiều nhà phê bình nói rằng cách tiếp cận mạnh mẽ của người Đức đã mở rộng giới hạn của luật chống độc quyền. Theo họ, những nỗ lực nhằm hạn chế dòng chảy của dữ liệu sẽ gây ra hậu quả ngoài ý muốn.

Andreas Mundt cho rằng các chính phủ nên hạn chế khả năng thu thập dữ liệu của những công ty như Facebook, Google. Tuy vậy, không phải ai cũng tán thành với cách quản lý của nước Đức.

Với cách giải quyết của nước Đức, ngay cả những người ủng hộ điều này cũng đặt câu hỏi về việc liệu rằng cách tiếp cận đó có hiệu quả hay không. 

Phán quyết chống độc quyền của Đức sẽ cho phép Facebook chia sẻ dữ liệu giữa Instagram và WhatsApp nếu có sự đồng ý của người dùng đồng ý bằng cách click vào một tuỳ chọn mới. Nhiều người tự hỏi phán quyết này sẽ có hiệu quả ra sao khi mà hầu hết mọi người đều sẽ đồng ý với điều khoản đó mà không cần chẳng mảy may suy nghĩ gì.

Theo giáo sư Furman của đại học Harvard, thay vì chỉ dựa vào luật chống độc quyền, các quốc gia nên tạo ra một cơ quan quản lý chuyên dụng cho ngành công nghệ. Cơ quan giám sát chuyên môn trong lĩnh vực này có thể đưa ra quyết định tốt nhất đối với việc sử dụng dữ liệu ở từng trường hợp cụ thể.

Tại Mỹ, nơi luật chống độc quyền có phạm vi hẹp hơn Châu Âu, các chuyên gia cho rằng phương pháp của Đức sẽ không hiệu quả. Tuy vậy, các nhà lập pháp và cơ quan quản lý liên bang Mỹ cũng đang nghiên cứu những cách thức mới để quản lý dữ liệu nhằm đảm bảo sự điều tiết trong nền kinh tế kỹ thuật số. 

Vài tháng gần đây, cảnh sát ở vùng ngoại ô phía đông thành phố Nam Kinh đã bắt đầu xử phạt những người vi phạm giao thông thường xuyên bằng cách trừ điểm tín dụng xã hội của họ.

Theo đó, những công dân vi phạm 5 lần trở lên sẽ bị liệt vào danh sách "không đáng tin cậy". Họ sẽ nhận được cảnh báo hoặc bị triệu tập đến giải trình với các nhà quản lý. Những người phạm tội nghiêm trọng hơn sẽ bị đưa vào cơ sở dữ liệu công cộng và đối mặt với hình phạt từ các cơ quan chính phủ.

"Phạm vi của hệ thống tín dụng xã hội là như thế nào? Mọi thứ có được liên kết với điểm tín dụng xã hội không?", một người bình luận trên Weibo. "Điểm tín dụng xã hội tại Nam Kinh có được công nhận tại các thành phố khác không?".

Một số người tỏ ra hoài nghi liệu hệ thống tín dụng xã hội có phải là giải pháp đúng đắn để điều chỉnh các hành vi sai trái trong xã hội hay không.

Vào tháng 4, các nhà chức trách tại Bắc Kinh đề xuất sẽ trừ điểm tín dụng xã hội bất cứ ai bị bắt nếu họ ăn hoặc chiếm nhiều hơn một chỗ ngồi trên tàu. Tuy nhiên, động thái này gặp phải nhiều ý kiến trái chiều cho rằng các nhân viên trên tàu sẽ được cung cấp quá nhiều quyền lực và người dân không nhận được sự bảo vệ hợp pháp.

Trên khắp Trung Quốc, nhiều thành phố cũng bắt đầu thử nghiệm hệ thống đánh giá công dân. Tuy nhiên, ở nhiều nơi người dân dường như không quan tâm đến điều đó.

Công dân tại Vinh Thành có thể in ra các tài liệu về điểm tín dụng xã hội tại văn phòng thành phố. Ảnh: SCMP.

"Đây có thể chỉ là một phần trong các chiến dịch truyền thông của chính phủ nhằm nâng cao ý thức của người dân. Nó sẽ không ảnh hưởng gì đến cuộc sống của chúng tôi", một tài xế taxi tại Vinh Thành chia sẻ với SCMP.

Hệ thống tín dụng xã hội tại Vinh Thành được thiết lập từ 7 năm trước và nó có nhiệm vụ xếp hạng công dân theo điểm số. Những người có thành thích cao như hay tham gia vào công việc tình nguyện, hiến máu hoặc các hoạt động có ích cho cộng đồng sẽ được hưởng một số lợi ích như kiểm tra sức khỏe miễn phí, giảm giá một số hóa đơn tiện ích. Tuy nhiên, SCMPnhận định hiện có rất ít người chú ý đến những điều này.

Theo SCMP, hầu hết người dân tại Hàng Châu hiện vẫn không biết gì về hệ thống tín dụng xã hội. Mọi người có thể tải xuống ứng dụng để kiểm tra điểm số công dân của họ nhưng đến nay chỉ có khoảng 5% dân số tại đây đã làm việc này.

Những tác động từ hệ thống tín dụng xã hội

Mặt khác, có hàng triệu công dân tại Trung Quốc đã cảm thấy tác động rõ rệt từ điểm số tín dụng xã hội.

Tòa án Tối cao Trung Quốc đã lập một danh sách đen gồm những "công dân mất uy tín". Hầu hết họ là những người không trả tiền nợ hoặc những hành khách ngang ngược bị bắt trên các chuyến tàu và máy bay. Những người này sẽ bị cấm bay hoặc tham gia vào các hoạt động được coi là xa xỉ như nghỉ mát. Đến nay, hơn 14 triệu công dân Trung Quốc đã bị đưa vào danh sách này.

Số người bị hạn chế sau khi bị liệt vào danh sách "công dân không đáng tin cậy". Ảnh: SCMP.

Nhiều ý kiến cho rằng hệ thống này là hình phạt công bằng cho những con nợ trốn tránh trách nhiệm tài chính của họ. Trong khi đó, các cá nhân bị liệt vào danh sách đen cho biết hệ thống này khiến họ không thể lấy lại lòng tin từ người khác cũng như xây dựng cuộc sống. Bất cứ ai cũng có thể dễ dàng biết được trạng thái xếp hạng của họ bằng cách tìm kiếm tên trong cơ sở dữ liệu công cộng.

SCMP cho biết một hệ thống tín dụng xã hội dành riêng cho những người trong độ tuổi 18-45 đang được phát triển. Bằng cách sử dụng một ứng dụng, nó sẽ theo dõi mọi kết nối xã hội của một người, lịch sử mua hàng cũng như các thông tin cá nhân khác.

Ví dụ, sinh viên đại học tham gia công việc tình nguyện sẽ được cộng điểm. Ngược lại, những người gian lận trong các kỳ thi sẽ bị trừ điểm. Những người điểm cao sẽ nhận được các đặc quyền như tự động có một vị trí trong các cuộc phỏng vấn việc làm.

Đáp ứng xu thế không tiền mặt, nhiều ngân hàng đã nâng cao nền tảng kỹ thuật công nghệ, cung cấp nhiều giải pháp giao dịch và thanh toán trực tuyến cho doanh nghiệp và người tiêu dùng. Đơn cử như Maritime Bank, nhằm thay đổi phương thức thanh toán truyền thống, đơn vị này đang tích cực đầu tư công nghệ hiện đại, đặc biệt là công nghệ trên nền tảng thiết bị di động bởi người Việt có tỷ lệ sử dụng smartphone khá cao. Một trong những hành động cụ thể hóa chiến lược này là hợp tác với Samsung và Mastercard hoàn thiện hệ sinh thái thanh toán di động và phổ cập hóa ứng dụng Samsung Pay tại thị trường Việt Nam. 

Tổng giám đốc Maritime Bank Huỳnh Bửu Quang đánh giá cao sự hợp tác với Samsung nhằm mang lại trải nghiệm cao cấp cho chủ thẻ Maritime Bank Mastercard. Tương tự Maritime Bank, nhiều ngân hàng khác tại Việt Nam khi ứng dụng công nghệ trên thiết bị di động cũng nghĩ đến đối tác như Samsung vì với họ, Samsung Pay là giải pháp “lợi 3 bên”: ngân hàng - Samsung Pay - người dùng. Hiện tại, mạng lưới thanh toán di động Samsung Pay bao gồm 15 ngân hàng và 3 tổ chức chuyển mạch thẻ.

Ngoài ra, “Hình thức chi trả hóa đơn Samsung Pay chạy độc lập, không cần kết nối Internet khi thanh toán nên khá thuận tiện cho chủ thẻ Maritime Bank Mastercard. Hơn hết công nghệ này đã được chấp nhận rộng rãi tại hơn 200.000 điểm POS trên cả nước”, ông Huỳnh Bửu Quang nhận định. 

Duy trì thói quen “không tiền mặt” qua các giao dịch hàng ngày

Đại diện NAPAS, ông Lê Quốc Hưng, Phó Tổng Giám đốc phụ trách Ban điều hành nhận định, “Dịch vụ Samsung Pay là nền tảng tốt để thúc đẩy phát triển thanh toán thẻ nội địa, phục vụ nhu cầu tiêu dùng thông minh của khách hàng.

Ông Lê Quốc Hưng cho biết thêm NAPAS sẽ tiếp tục mở rộng kết nối dịch vụ này tới các ngân hàng còn lại trong hệ thống để cùng với Samsung mang đến nhiều tiện ích cho các chủ thẻ nội địa.

Mang nhiều ưu điểm như tiện lợi, an toàn, chi phí thấp, Samsung Pay có thể tích hợp tất cả thẻ ngân hàng lên một smartphone hoặc smartwatch (đồng hồ thông minh).

Ngoài việc đầu tư công nghệ, ông Huỳnh Bửu Quang cho biết, khi thói quen sử dụng tiền mặt vẫn hiện hữu, chuyện phổ cập các phương thức thanh toán không dùng tiền mặt cần nhiều giải pháp đồng bộ, mà trước tiên là mở rộng các điểm chấp nhận thanh toán không dùng tiền mặt.

Nếu người dân đi đâu cũng thấy các điểm thanh toán không tiền mặt hiện hữu thì chắc chắn họ sẽ dùng bởi khi người ta đã thích, việc phổ cập sẽ rất nhanh. 

Người dùng Samsung Pay đã có thể thanh toán hóa đơn qua đồng hồ thông minh Gear S3.

Đồng tình với nhận định này, đối với những giải pháp thanh toán di động như Samsung Pay, ông Nguyễn Hữu Phúc, Giám đốc Trung tâm thẻ Sacombank cũng cho rằng một khi các hóa đơn giá trị thấp như suất cơm trưa, cốc cà phê cũng được chấp nhận thanh toán không tiền mặt, việc tăng trưởng thanh toán sẽ rất khả quan, tiếp sức cho mục tiêu hiện thực hóa xã hội không tiền mặt.

Gia tăng các phương thức bảo mật

Ðứng từ góc độ một ngân hàng nước ngoài đã tiên phong thanh toán thẻ nội địa ATM qua Samsung Pay tại Việt Nam, ông Trịnh Bằng Vũ, đại diện Shinhan Bank cho rằng thay đổi nhận thức và thói quen xài tiền mặt của người dùng là yếu tố quan trọng nhằm hướng tới nền kinh tế 90% không dùng tiền mặt vào năm 2020 (theo Đề án phát triển thanh toán không dùng tiền mặt tại Việt Nam giai đoạn 2016-2020).

Trong đó, tăng cường bảo mật thanh toán là cách thiết thực để người dân tin dùng phương thức thanh toán phi tiền mặt. Với Samsung Pay, hãng công nghệ Hàn Quốc khẳng định ứng dụng này được trang bị 3 lớp bảo mật là Samsung Knox, Tokenization và xác thực bằng sinh trắc học. Trong quá trình cài đặt, thông tin thẻ được đưa vào ứng dụng Samsung Pay và mã hóa thành một dãy số riêng, không thể sao chép hay truy ngược lại số thẻ gốc.

“Ngoài ra khi giao dịch, việc không cần xuất trình thẻ cho người bán, cùng việc chủ thẻ cần xác nhận mật mã bằng vân tay, mống mắt hoặc mã PIN cũng sẽ giúp việc thanh toán trở nên an toàn hơn”, ông Huỳnh Bửu Quang - TGĐ Maritime Bank nhận định.

Với sự đồng lòng từ các ngân hàng và các công ty công nghệ lớn, có thể nói rằng tương lai thanh toán tiền mặt sẽ không còn quá xa với Việt Nam.

Minh Nguyễn (tổng hợp)

Disabled các tính năng này và Relaunch now để khởi động lại trình duyệt và áp dụng thay đổi.

Hi vọng với những tính năng này sẽ giúp bạn có thể duyệt web cũng như sử dụng máy tính được mượt mà hơn. Cùng chia sẻ kết quả sau khi kích hoạt tính năng ngay bên dưới phần bình luận nhé.