Soi kèo phạt góc Jamaica vs Mexico, 9h ngày 13/7

Quy trình xuất bản sách giáo khoa theo chủ trương "một chương trình nhiều bộ sách" ở Việt Nam cơ bản gồm ba công đoạn: Biên soạn sách theo chương trình khung của Bộ; In ấn; và cuối cùng là tiếp thị, phát hành đến các địa phương, để thầy cô, trường học lựa chọn. Cả ba khâu này, nếu không được giám sát chặt, đều tiềm ẩn nguy cơ tham nhũng dưới nhiều hình thức.

Ở khâu biên soạn, thẩm định, khả năng dễ gặp nhất là xung đột lợi ích nếu chủ biên, tác giả một bộ sách giáo khoa cũng là thành viên trong Hội đồng thẩm định. Khi điều này xảy ra, quyết định duyệt bộ sách nào tiềm ẩn sự thiếu khách quan.

Ở khâu in ấn, là việc không tuân thủ quy định đấu thầu, tình trạng thông thầu, "quân xanh quân đỏ".

Đến giai đoạn phát hành, rủi ro tiêu cực có thể xảy ra ở khâu duyệt sách của Hội đồng lựa chọn sách giáo khoa địa phương. Trong quá trình này, phòng tiếp thị, phòng kinh doanh của các nhà xuất bản có thể tác động tới thành viên trong Hội đồng để nhận được ưu ái.

Đây cũng là những rủi ro dễ gặp phải ở nhiều quốc gia có quá trình chuyển đổi từ mô hình tập trung một bộ sách sang mô hình hỗn hợp, công tư cạnh tranh với nhiều bộ sách giáo khoa do nhiều nhà xuất bản biên soạn, in ấn và phân phối.

Kinh nghiệm của những quốc gia đã chuyển đổi thành công như Nhật Bản, Hàn Quốc, Singapore, Malaysia... chỉ ra rằng, lộ trình cải cách cần tiến hành theo những bước sau để giảm thiểu tình trạng "bớt xén, ăn chia" trong lĩnh vực xuất bản sách giáo khoa.

Đầu tiên, cần đẩy mạnh quá trình cổ phần hóa nhà xuất bản nhà nước. Công ty cổ phần với mô hình gồm Đại hội đồng cổ đông, Hội đồng quản trị, Ban kiểm soát và Tổng giám đốc... có thể hạn chế rủi ro tham nhũng, đặc biệt là những công ty cổ phần niêm yết trên sàn chứng khoán, sẽ gia tăng sự minh bạch bởi họ phải chịu áp lực quản trị hiệu quả, sự giám sát của thị trường, cổ đông và nhà đầu tư.

Thứ hai, theo khoản 1 Điều 24 Luật Cạnh tranh, một doanh nghiệp thống lĩnh thị trường khi có thị phần từ 30% trở lên, và nếu doanh nghiệp chiếm lĩnh tới 50% thị phần thì có thể khống chế thị trường. Trong khi đó, theo báo cáo của Cục Xuất bản, in và phát hành, trong năm 2023, doanh thu toàn ngành xuất bản đạt hơn 4.000 tỷ đồng thì có đến hơn 2.700 tỷ đồng đến từ Nhà xuất bản Giáo dục. Nói cách khác, doanh thu từ sách giáo khoa chiếm hơn 60% sản lượng và 65% doanh số. Với những chỉ số này, Nhà xuất bản Giáo dục đang thống lĩnh cả thị trường sách giáo khoa và thị trường xuất bản. Cuối năm 2022, Thanh tra Chính phủ xác định Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam đã lạm dụng vị trí thống lĩnh thị trường, độc quyền để đăng ký giá sách giáo khoa "cao bất hợp lý".

Vậy, câu hỏi đặt ra, liệu chính phủ có nên chia tách Nhà xuất bản Giáo dục thành hai đến ba nhà xuất bản để đảm bảo môi trường cạnh tranh bình đẳng, lành mạnh, có lợi cho người tiêu dùng, qua đó, giảm thiểu nguy cơ tham nhũng?

Thứ ba, chính phủ cần đẩy mạnh hơn nữa chủ trương "một chương trình nhiều bộ sách", thậm chí có thể cân nhắc thừa nhận nhà xuất bản tư nhân và để họ cạnh tranh xuất bản sách giáo khoa với đơn vị công.

Trên đây là trình tự về mặt chủ trương, chính sách vĩ mô có tính chất liên ngành giáo dục - xuất bản. Còn ở góc độ quản lý giáo dục, Bộ Giáo dục và Đào tạo nên minh bạch quá trình thẩm định bản thảo sách giáo khoa phù hợp với khung chương trình. Cụ thể, thành viên của Hội đồng thẩm định bao gồm đại diện đến từ giới xuất bản, hành chính giáo dục, giáo sư đại học, nhà nghiên cứu, giáo viên phổ thông, nhà báo... Các thành viên này phải tuân thủ nguyên tắc không xung đột lợi ích.

Ngoài ra, Hội đồng thẩm định của Bộ cần có quy chế làm việc công khai và minh bạch đối với các nhà xuất bản, các tác giả gửi bản thảo sách giáo khoa.

Nếu chính phủ quyết tâm cổ phần hóa nhà xuất bản nhà nước, thì với mô hình quản trị của công ty cổ phần, nhất là công ty có niêm yết trên sàn chứng khoản, rủi ro trong đấu thầu có thể giảm thiểu.

Ở giai đoạn lựa chọn và phân phối sách giáo khoa, kinh nghiệm của Nhật Bản cho thấy, nếu Hội đồng chọn sách công khai lý do lựa chọn sách giáo khoa cùng với biên bản cuộc họp thì có thể hạn chế tối đa hành vi "đi cửa sau" của nhà xuất bản. Với các nhà xuất bản bị phát hiện có hành vi sai trái, bất hợp pháp như hối lộ ủy viên Hội đồng lựa chọn, Bộ Giáo dục và Đào tạo có thể từ chối đơn xin sàng lọc sách giáo khoa năm tới của chính nhà xuất bản đó.

Quá trình chuyển đổi từ hệ thống tập trung một bộ sách sang mô hình cạnh tranh công tư nhiều bộ sách ở quốc gia nào cũng tiềm ẩn những rủi ro tham nhũng. Kinh nghiệm từ các nước đã thành công cho thấy, triển khai quá trình chuyển đổi một cách nhanh chóng, quyết liệt và minh bạch là điều kiện tiên quyết để quản trị và giảm thiểu rủi ro lợi dụng sự thay đổi chính sách để "ăn chia".

Trịnh Minh Tuấn

 – NSND Ngọc Giàu sẽ ngồi ghế nóng chương trình Cười xuyên Việt sau án phạt 15 triệu đồng. Bên cạnh NSND Ngọc Giàu, chương trình cũng có sự góp mặt của nghệ sĩ Kiều Oanh trong vai trò giám khảo.

Chương trình Cười xuyên Việt 2016 vừa công bố hai vị giám khảo gồm NSND Ngọc Giàu và nghệ sĩ Kiều Oanh. Trong đó, đây là lần đầu tiên NSND Ngọc Giàu chính thức xuất hiện trên sóng truyền hình trong vai trò giám khảo sau án phạt 15 triệu đồng cùng với danh hài Trấn Thành, Anh Đức vì cải biên vở cải lương Tô Ánh Nguyệt. 

Với tính cách giản dị, chân thành và có kinh nghiệm, uy tín trong làng hài, NSND Ngọc Giàu cũng như nghệ sĩ Kiều Oanh hứa hẹn sẽ cùng chương trình tìm ra những tên tuổi mới cho lĩnh vực hài Việt Nam.

Nghệ sĩ Kiều Oanh và Ngọc Giàu.

Chương trình Cười xuyên Việt ra mắt lần đầu tiên vào năm 2015 đã tìm ra gương mặt hài được nhiều khán giả yêu thích là quán quân Lê Dương Bảo Lâm. Cười xuyên Việt trở lại vào năm 2016 đã đúng với tinh thần ‘xuyên Việt’ hơn với việc không chỉ bó hẹp ở Nam Bộ mà đã lan rộng ra toàn quốc, thậm chí nhiều khán giả Kiều bào Việt Nam ở nước ngoài cũng dành tình yêu mến cho chương trình. Chính vì thế, đơn vị sản xuất đã tự tin cho ra mắt Cười xuyên Việt 2016 với mục đích chinh phục khán giả bằng nụ cười sảng khoái nhưng vẫn đậm đà bản chất nhân văn.

Mặc dù sẽ bắt đầu phát sóng vào lúc 21h ngày 27/5 nhưng chương trình đã tuyển sinh từ cuối năm 2015 và thu hút hơn 5000 thí sinh trên cả nước. Trải qua nhiều vòng thi cam go của vòng sơ loại và bán kết, chương trình đã tìm ra 13 gương mặt xuất sắc nhất bước vào vòng thi chung kết.

Cười xuyên Việt mùa 2 có điểm thay đổi thú vị đó là ngoài BGK thì chương trình sẽ có thêm 2 đội cố vấn để hỗ trợ, hướng dẫn thí sinh về kịch bản và kinh nghiệm diễn xuất. Nhóm cố vấn thứ nhất gồm Diệp Tiên và diễn viên Nam Thư. Trong khi đó nhóm thứ hai gồm quân sư Huỳnh Lập và Puka.

Trong vòng chung kết, 13 thí sinh sẽ thể hiện những tiểu phẩm xuất sắc nhất để thuyết phục BGK và nhóm cố vấn. Mỗi quân sư chỉ được quyền chọn tối đa 3 thí sinh về đội của mình. Những thí sinh còn lại sẽ nằm trong danh sách chờ và sẽ được BGK ‘phân bổ’ vào hai nhóm quân sư.

Ngoài ra, điểm số của BGK sẽ được quy ra thành tiền (1 điểm tương ứng 1 triệu đồng) dành để ‘thưởng nóng’ cho thí sinh và ban cố vấn sau mỗi đêm thi. Chia sẻ về điều này, BTC cho biết đây như một sự khích lệ, tiếp thêm động lực để thí sinh cũng như ban cố vấn lao động, sáng tạo và cho ra đời những tiết mục văn minh, hấp dẫn.

Bảo Bảo