Trong hành trình khám phá bí ẩn về tuổi thọ trên toàn cầu, chuyên gia Dan Buettner đã đến Okinawa. Hiện nay, cứ 100.000 dân trên đảo lại có 40-50 người sống tới trăm tuổi và 90% là phụ nữ. 

Buettner cho rằng chìa khóa cho tuổi thọ của dân đảo dường như là khoai lang tím Beni Imo bình dân, chiếm tới 67% chế độ ăn uống. Trong khi đó, loại khoai này chỉ chiếm 3% thực phẩm hằng ngày của người dân các vùng khác ở Nhật Bản. 

Thói quen trên bắt nguồn từ thực tế đảo trường thọ Okinawa hay phải gánh chịu những đợt bão lớn khiến lúa khó phát triển. Trong khi đó, khoai lang lại dễ dàng thích nghi với khí hậu ở đây, củ nằm sâu dưới đất nên đảm bảo an toàn, nhanh chóng trở thành nguồn thực phẩm chính.  

Yukie Miyaguni, chuyên gia về chế độ ăn uống sống ở Okinawa, cho hay khoai lang tím đã cứu người dân đảo trong thời kỳ khan hiếm lương thực. Miyaguni nói: "Okinawa từng có thời kỳ thiếu thốn, chúng tôi đã được những củ khoai này cứu".

Mặc dù rõ ràng có những yếu tố khác tác động, chẳng hạn như khí hậu ấm áp quanh năm, nhưng theo Japanese Taste, ăn nhiều khoai lang tím đóng vai trò quan trọng trong việc tăng tuổi thọ trên đảo. Chuyên gia Buettner nhấn mạnh các ưu điểm của siêu thực phẩm: "Những củ khoai lang này chứa đầy carbohydrate phức hợp, chất xơ và chất chống oxy hóa”. 

Màu tím đậm là tác động từ chất chống oxy hóa anthocyanin. Khoai lang tím cũng giàu vitamin B, kali và chất xơ, ít calo hơn so với gạo trắng. Các nghiên cứu chỉ ra rằng loại củ này chứa đặc tính kháng khuẩn, kháng nấm và có thể giúp giảm lượng đường trong máu.

Các chuyên gia trên thế giới cũng nhận ra lợi ích dinh dưỡng của khoai lang tím. Tiến sĩ Oz, trong chương trình Oprah Winfrey Show, đã đưa Beni Imo vào danh sách 5 siêu thực phẩm hàng đầu. 

Ngoài ra, theo Surrey Live, chuyên gia Miyaguni còn nhấn mạnh tầm quan trọng của một số thực phẩm khác của Okinawa, như lá dâu tằm để làm dịu cơn đau họng và súp mực ống để giải độc. 

Bác sĩ cảnh báo 3 dấu hiệu khoai tây có độc

Hai đứa trẻ tội nghiệp bỗng chốc mồ côi mẹ

Ngồi thẫn thờ trước bàn thờ vợ, anh Công tâm sự, hai vợ chồng vốn chỉ học hết cấp 2 rồi đi làm công nhân, gặp nhau ở miền Nam. Năm 2015 anh chị kết hôn, đến năm 2017 thì sinh con gái đầu lòng.

“Mỗi bàn tay và chân của Minh chỉ có 2 ngón là ngón cái và ngón út nên rất khó xin việc, có một chỗ nhận nên gắng kiên trì làm. Sau khi về quê sinh con, vợ chồng tôi đưa con trở lại miền Nam nhưng vì không đủ tiền gửi trẻ, con được 7,5 tháng lại gửi về cho bà nội nuôi.

Sau đó gần 2 năm, công ty hết việc, thất nghiệp, tôi về quê thì cũng là lúc vợ có bầu đứa con thứ 2. Minh vẫn cố gắng ở lại làm đến khi gần sinh mới về nhà mẹ đẻ, đón luôn con gái lớn ra ở cùng”, anh Công nhớ lại.

Từ ngày mẹ mất, Hữu không chịu ăn uống

Vy, con gái lớn của anh chị tưởng mẹ đi sinh em bé, ngày đêm ngóng đợi mẹ

Sinh con xong, chị Minh chỉ ở nhà chăm con, chân tay khiếm khuyết nên không tìm được việc. Còn anh Công thì ai thuê gì làm nấy, từ đi biển, đi phụ hồ, làm đường… Công việc bấp bênh, tiền công chỉ đủ mua sữa cho các con, lúc nào nhớ con quá, anh mới chạy xe máy ra thăm vì nghỉ làm là không có tiền.

Khoảng tháng 9/2020, chị Minh bắt đầu ra chợ bán cà chua, cà tím, đậu cô ve…của người thân ở Lâm Đồng gửi ra. Lời lãi không đáng bao nhiêu nhưng các con có thêm hộp sữa, bữa cơm của mấy mẹ con và ông bà ngoại cũng thêm được miếng cá nhỏ, khuôn đậu hũ.

Khi biết có đứa con thứ 3, anh chị đều bất ngờ, nghĩ rằng đứa con là lộc trời cho nên giữ lại. Hàng ngày chị vẫn gắng ra chợ buôn bán, anh Công đi Đắk Lắk làm ăn với hy vọng kiếm thêm đón con chào đời.

Hai bên nội ngoại đều già yếu, bố không thể đi làm kiếm tiền, tương lai các cháu bỗng trở nên mờ mịt

Sáng 25/9, chị Minh dậy sớm như thường lệ, chuẩn bị ra chợ bán hàng. Trời mưa to, ngập hết đường nhưng chị vẫn cố đi. Không ngờ đó lại là lần cuối người nhà nhìn thấy chị. 

“Cái thai đã hơn 8 tháng, người nó nhỏ mà bụng to lắm, tôi khuyên con nghỉ chợ thì nó bảo bán nốt hôm nay kẻo cà chua hỏng. Thấy không yên tâm, tôi gọi điện nhiều lần nhưng không liên lạc được, nhờ người xuống chợ tìm thì không có. Biết sự chẳng lành, gia đình báo với chính quyền địa phương cùng tìm kiếm tại ngầm tràn nơi cháu đi qua. Đến 9h tối thì phát hiện thi thể Minh cách chỗ bị nạn khoảng 200m”, bà Nguyễn Thị Yên (mẹ ruột chị Minh) vừa khóc vừa kể.

Khi thi thể chị được đưa lên, những người có mặt ở hiện trường đều không cầm được nước mắt.

“Hữu còn nhỏ quá, cứ đòi mẹ rồi khóc, đêm ngồi cạnh quan tài mẹ khóc chán rồi ngủ. Hôm sau thì phát sốt, không ăn uống gì, ánh mắt buồn vô tận.

Cháu Vy (con gái lớn - PV) cứ hỏi tôi sao mẹ đi chợ chưa về. Thấy cậu gom áo quần mẹ, cháu nghĩ cậu đưa xuống bệnh viện để mẹ sinh em, cả ngày chơi quanh quẩn ngoài cổng chờ mẹ về. Nhìn các cháu tôi như đứt từng khúc ruột”, bà Yên nghẹn lời.

Ánh mắt ngơ ngác của đứa trẻ mới 2 tuổi chưa biết mình đã mất mẹ mãi mãi

Anh Công đi làm ăn xa chỉ mong có thêm chút tiền nuôi vợ con, tối hôm trước khi xảy ra sự việc cả nhà còn gọi điện, cười đùa, hẹn sẽ về thăm các con nhưng không ngờ, đó lại là cuộc gọi cuối cùng.

“Lúc nhận được tin báo, tôi như người mất hồn, về đến nơi thì vợ đã được chôn cất. Tôi chỉ biết quỳ trước mộ mà khóc, thương vợ vất vả, thương con chưa kịp chào đời”, người đàn ông khốn khổ mếu máo.

Được biết, hai bên nội ngoại đều có hoàn cảnh khó khăn. Bố chồng chị Minh bị tai biến nằm một chỗ, ông bà ngoại đã hơn 60 tuổi, làm nông không đủ ăn.

“Sau khi lo xong việc cho vợ, tôi sẽ đưa các con về nội, tôi cũng không thể đi làm ăn xa, trước mắt ở nhà cùng mẹ chăm sóc bố và hai con”, anh Công cho hay. Cũng bởi vậy, anh lo lắng không biết sẽ phải làm cách nào xoay sở để nuôi nấng các con thời gian sắp tới.

Trao đổi với VietNam Net, ông Dương Thanh Luyện, chủ tịch UBND xã Tây Trạch cho biết: “Hoàn cảnh gia đình chị Minh rất khó khăn, bản thân chị bị tật ở tay và chân nên không thể xin được việc làm. Sau khi sự việc xảy ra, xã đã huy động toàn bộ lực lượng tìm kiếm thi thể, đồng thời hỗ trợ gia đình lo hậu sự. Rất mong các mạnh thường quân giúp đỡ để gia đình vượt qua khó khăn”.

Thắp cho chị nén nhang, chúng tôi ra về nhưng nhìn vành khăn trắng im lìm trên đầu Hữu, bước chân như chùng lại.

Hải Sâm 

Phản đối cho trẻ tiếp xúc với tiếng Anh

Yếu tố văn hóa và xã hội đóng một vai trò quan trọng trong định hình chính sách tiếng anh của quốc gia Trung Đông này. 

Ngôn ngữ quốc gia, Tiếng Ả Rập, có ý nghĩa văn hóa và tôn giáo sâu sắc. Đó là ngôn ngữ của Kinh Qur'an, cuốn sách thánh của đạo Hồi, và gắn liền sâu sắc với cuộc sống hàng ngày cũng như bản sắc của người dân Ả Rập Xê Út. 

Trong lịch sử, hệ thống giáo dục và cấu trúc xã hội đã tuyệt đối hóa vai trò của tiếng Ả Rập, đẩy ngoại ngữ khác, bao gồm cả tiếng Anh xuống vị trí thứ yếu, thậm chí không có chỗ đứng. Sự ưu tiên này đã ảnh hưởng đến cả số lượng và chất lượng giáo dục tiếng Anh trong nước.

Bên cạnh đó, có một bộ phận giới hoạch định chính sách và công chúng nhìn nhận sự phổ biến ngày càng tăng của tiếng Anh với thái độ hoài nghi. Một số người coi đây là mối đe dọa đối với việc bảo tồn ngôn ngữ và văn hóa Ả Rập. 

Trên thực tế, từ năm 2002 đã nảy ra cuộc tranh luận xung quanh việc đưa việc dạy tiếng Anh vào các trường tiểu học ở Ả Rập Saudi, theo Arab News. 

Phe phản đối lo ngại về những tác động tiềm ẩn về văn hóa và tôn giáo. Họ nghi ngại rằng việc tiếp xúc sớm với tiếng Anh có thể làm xói mòn các giá trị truyền thống và giáo lý tôn giáo, dẫn đến sự mất kết nối với các truyền thống Ả Rập. 

Những người này ủng hộ một chương trình giảng dạy tập trung ưu tiên luật tôn giáo và nghiên cứu tiếng Ả Rập thay vì tiếng Anh, đồng thời đề xuất các trường dạy tiếng Anh tự chọn nếu học sinh quan tâm. Sự phản kháng văn hóa này ảnh hưởng mạnh mẽ đến thái độ đối với việc học và sử dụng tiếng Anh, tạo ra rào cản tâm lý cản trở sự tiến bộ.

Ở Ả Rập Saudi, tiếng Anh từng chỉ được dạy như một môn học bắt buộc từ lớp 7 và thường được học sinh xem như một "sự lấp đầy thời gian biểu" hơn là một mục tiêu học tập nghiêm túc, theo nghiên cứu đăng trên Journal of Critical Studies in Language and Literature.

Gần đây, quan điểm này đã thay đổi, ngày càng có nhiều sinh viên học tiếng Anh vì mục đích học tập và làm việc. Chính phủ đã làm việc với các chuyên gia để phát triển một chương trình giảng dạy phù hợp, kết hợp cả tiếng Anh Anh và Anh Mỹ. Việc dạy tiếng Anh bắt buộc hiện nay bắt đầu từ lớp 6 và có nhiều kiến nghị bắt đầu từ lớp 4.

Nhiều thách thức trong việc thúc đẩy "phủ sóng" tiếng Anh

Bất chấp những cải tiến nhanh chóng trong hệ thống giáo dục, người học tiếng Anh vẫn phải đối mặt với nhiều thách thức. 

Một nghiên cứu khác đăng trên Arab World English Journal cho rằng vấn đề lớn nhất là khoảng cách giữa lý thuyết và thực hành. Mặc dù chính phủ Ả Rập Saudi đã đầu tư đáng kể vào việc thuê các nhà tư vấn giáo dục để cải thiện hoạt động giảng dạy, nhưng chương trình giảng dạy, phương pháp và tài liệu, mặc dù dựa trên các lý thuyết có giá trị không phải lúc nào cũng được triển khai hiệu quả. 

Để các mục tiêu học tập mới có hiệu quả, chúng cần được truyền đạt rõ ràng ở cả cấp độ vi mô và vĩ mô cho giáo viên tiếng Anh, cùng với những triển khai linh hoạt trong từng trường hợp.

Các nhà hoạch định chính sách Ả Rập Saudi cũng đang thúc đẩy thái độ tích cực của công chúng đối với việc học tiếng Anh bởi đây là yếu tố bước đầu và tiên quyết để đạt được trình độ ngôn ngữ. Các cuộc khảo sát cho thấy sinh viên Saudi Ả Rập chủ yếu muốn học tiếng Anh cho mục đích giao tiếp toàn cầu, học thuật, kinh doanh và du lịch. 

Có thể thấy, thông thạo tiếng Anh không phải là yêu tố then chốt để Ả Rập Saudi phát triển. Sự thịnh vượng chung của một quốc gia phụ thuộc vào nhiều yếu tố và Ả Rập Saudi được ưu ái sở hữu trữ lượng dầu mỏ đáng kể, vốn từ lâu đã là nền tảng cho nền kinh tế và ảnh hưởng toàn cầu của nước này.

Trong khi thứ "vàng đen" này vẫn là động lực kinh tế quan trọng, quốc gia Trung Đông nhận thấy sự cần thiết phải đa dạng hóa nền kinh tế để thoát khỏi sự phụ thuộc vào dầu mỏ, như đã nêu trong Tầm nhìn 2030. 

Nỗ lực đa dạng hóa này nhằm tăng cường tính bền vững, tạo cơ hội việc làm mới và thúc đẩy tăng trưởng trong các lĩnh vực phi dầu mỏ như du lịch, giải trí, công nghệ và tài chính.

Kỹ năng ngoại ngữ, đặc biệt là trình độ tiếng Anh, đang được đẩy mạnh nhằm hỗ trợ đáng kể những nỗ lực trên bằng cách nâng cao chất lượng nguồn nhân lực để thu hút đầu tư nước ngoài và thúc đẩy sự tham gia toàn cầu của Ả Rập Saudi.

Tử Huy