Lã Thanh Huyền, Xuân Nghị bất ngờ vì lọt đề cử VTV Awards 2020

Tư duy phản biện chính là một phương pháp tư duy hiệu quả giúp mỗi cá nhân tìm thấy đáp án cho những câu hỏi trên. Nó dạy cho mỗi người cách suy nghĩ bằng sự sáng suốt của một cái đầu lạnh, không biến mình thành kẻ hành xử cảm tính hay nạn nhân dưới sự thao túng của người khác…

Tại Việt Nam, tư duy phản biện đã được các nhà hoạch định chính sách, chuyên gia giáo dục, phụ huynh và chính các học sinh quan tâm tìm hiểu. Nội dung này được đưa vào chương trình đào tạo và cho thấy nhiều tín hiệu tích cực. Tuy nhiên, phần lớn sách tham khảo và hướng dẫn thực hành kỹ năng tư duy phản biện ở Việt Nam là tác phẩm dịch. Bạn đọc cần thêm các cuốn sách với nhiều ví dụ sống động, cụ thể làm chất liệu thực hành.

Đây chính là trăn trở của tác giả Lang Minh trong hơn một thập kỷ giảng dạy Nhập môn Tư duy phản biệntại các trường trên cả nước. Suy nghĩ này thôi thúc anh sưu tầm các tranh luận trong đời sống Việt Nam đương đại làm tư liệu cho bài giảng. Đây cũng vừa là ý tưởng, vừa là động lực thúc đẩy anh bắt tay xây dựng cuốn sách Phản biện như một chuyên gia: Lập luận sắc bén và tư duy hiệu quả.

Bố cục tác phẩm được chia làm 6 phần lớn, đi sâu phân tích các hợp phần hợp thành lập luận - đơn vị nhỏ nhất của tư duy phản biện gồm: tuyên bố, lý lẽ và bằng chứng. Trong mỗi chương sách, tác giả không chỉ giải thích khái niệm, đặc điểm của mỗi hợp phần hay cách chúng quan hệ với nhau mà còn cung cấp các kỹ thuật cùng hướng dẫn thực hành với mục tiêu giúp độc giả mài giũa lập luận sắc bén, hướng tới một phương pháp tư duy hiệu quả.

Ngoài 5 phần chính, Phản biện như một chuyên giacòn có một phụ lục chỉ ra những lỗi ngụy biện thường thấy mà ai cũng dễ mắc phải. 

Nhận xét về tác phẩm, chuyên gia giáo dục Phạm Hiệp viết: “Phản biện như một chuyên giađược Lang Minh thiết kế như bộ tài liệu hướng dẫn, đầy đủ lý thuyết nhưng không quá hàn lâm nhờ có hệ thống ví dụ phong phú, cụ thể, chủ yếu được trích dẫn từ các tác phẩm ‘thực chiến’ do chính anh và đồng nghiệp chấp bút. Đây có lẽ là điểm đáng xem nhất ở cuốn sách này. Ngoài việc khuyến khích độc giả đại chúng tìm đọc cuốn này, tôi cũng nghĩ đây là tác phẩm rất phù hợp để đưa vào làm giáo trình, tài liệu tham khảo cho các chương trình đào tạo đại học, sau đại học về truyền thông, báo chí, hành chính công, makerting… nói riêng cũng như toàn lĩnh vực khoa học xã hội nói chung”.

Ngoài công việc giảng dạy, tác giả cũng là một cây bút nghị luận xã hội quen thuộc trên các tờ báo uy tín của Việt Nam. Xuyên suốt tác phẩm, độc giả sẽ thấy Lang Minh liên tục luân chuyển giữa ba vai: nhà báo, nhà giáo và đôi khi là cả một anh thanh niên đã dành phần không nhỏ cuộc đời để đối phó bà hàng xóm "khó đỡ". 

Lang Minh dẫn dắt độc giả bước vào bài học bằng những cái “cớ” rất hài hước: Mượn chuyện con gái Hải Phòng để giới thiệu khái niệm luận cứ, từ chuyện ăn thịt chó bàn về tư duy khái niệm trong tuyên bố hay khơi gợi tò mò bằng cách đặt câu hỏi ’Tắc đường hay thất tình’ hay đâu mới là lý lẽ?… 

Ở vai trò nhà giáo, tác giả tập trung trình bày những kiến thức “thực chiến”, cân bằng giữa lý thuyết và thực hành để giúp người đọc hình dung về tư duy phản biện như một phương pháp hữu dụng trong đời sống. Trung tâm của Phản biện như một chuyên gia là hai công thức “bất bại” cho mọi lập luận: Mô hình luận cứ C-R-E và công thức mở rộng của tuyên bố. Từ hai điểm mút này, người viết bắt đầu trình bày chi tiết về tuyên bố, quan điểm cá nhân trong luận cứ, tư duy khái niệm, các phương thức diễn dịch và quy nạp… 

Kinh nghiệm viết báo đã giúp Lang Minh sàng lọc được một hệ thống ví dụ minh họa đắt giá cho cuốn sách. Anh đã kỳ công sưu tầm một hệ thống gồm 52 luận cứ sắc bén là trích đoạn từ những bài báo chất lượng, phản ánh góc nhìn đa dạng từ các chuyên gia thuộc nhiều ngành nghề (báo chí, viễn thông, điện lực, giáo dục, phân tích chính sách…). 

Phản biện như một chuyên giacòn chứa đựng những lời khuyên giúp độc giả xây dựng phong cách sống cho chính mình; khơi gợi niềm vui khám phá tri thức với tâm thế tôn trọng quan điểm đa chiều và tinh thần xây dựng trong một thế giới ngày càng khó để các bên đối thoại cùng nhau.

Lý giải về sự thay đổi này, Á quân Sao Mai Hồng Hạnh cho biết: “Tôi đã định hướng theo đuổi con đường nghệ thuật với hình ảnh là một ca sĩ giải trí có học thuật, nhưng sau khi bước ra khỏi sân chơi Sao Mai, một cơ duyên tình cờ khiến tôi bén duyên với Quân chủng Hải quân, nhận quyết định và phong quân hàm vào tháng 1/2023 chỉ sau chưa đầy một tháng làm quen với môi trường này. Giờ đây, tôi chính thức trở thành một người lính, điều trước đây chưa bao giờ nghĩ tới. Sau những nhiệm vụ được giao, sau những chuyến đi Trường Sa, tôi càng thêm yêu màu áo lính và quyết tâm đóng góp công sức nhỏ bé cho Tổ quốc trên mặt trận văn hóa”.

Hồng Hạnh bày tỏ, Hạc trắnglà bài hát lấy cảm hứng từ câu chuyện lịch sử thiêng liêng, nói về sự hy sinh anh dũng của những chiến sĩ Gạc Ma năm nào. Bài hát vừa hùng tráng vừa chất chứa tình yêu của những người lính đối với từng tấc đất thiêng liêng của dân tộc.

Trong hành trình đi biểu diễn phục vụ các chiến sĩ hải quân, nữ ca sĩ từng đến và nghe kể về chiến công của những người lính giữ đảo Gạc Ma. Vì thế, khi thể hiện ca khúc, hình ảnh thiêng liêng ấy như hiện về trong tâm trí, vừa ngưỡng mộ vừa biết ơn, cô hát như “nhập đồng”, không còn cảm giác thi thố mà hoàn toàn bằng những xúc cảm mãnh liệt nhất từ trái tim của một người trẻ đối với bao thế hệ cha anh đã quên thân mình giành lại độc lập cho đất nước. 

Chính những rung động và tình cảm chân thành ấy đã chạm đến trái tim khán giả và Ban giám khảo. Chia sẻ về thành công của mình tại Hội diễn, nữ ca sĩ cho hay: “Tôi thực sự rất hạnh phúc với thành quả này. Bản thân lúc đầu rất lo sợ vì bỡ ngỡ với môi trường mới, lần đầu được tham gia hội diễn chuyên nghiệp toàn quân, được biểu diễn và dự thi cùng các cô chú, anh chị gạo cội trong làng nghệ thuật Việt Nam đang hoạt động trong quân đội nên không tránh khỏi sự lo lắng và hồi hộp. Nhưng trên hết là niềm tự hào và biết ơn vì lãnh đạo của Đoàn Văn công Hải quân đã trao cho tôi cơ hội này. 

Được sự ủng hộ, động viên của Ban lãnh đạo Đoàn Văn công Hải quân và sự hướng dẫn tận tình của nhà giáo, NSND Hà Thuỷ và học trò của cô - NSƯT Nguyễn Ngọc Dung, tôi đã được "chắp cánh" thực sự thăng hoa trong đêm thi và may mắn giành được Huy chương vàng”.

Thiên Di

Cụ thể, tuổi nghỉ hưu của nhà giáo có quy định riêng phù hợp với đặc điểm hoạt động nghề nghiệp. Trong đó, nhà giáo trong các cơ sở giáo dục mầm non nếu có nguyện vọng thì có thể nghỉ hưu ở tuổi thấp hơn nhưng không quá 5 tuổi so với quy định và không bị trừ tỷ lệ lương hưu do việc nghỉ hưu trước tuổi.

Nhà giáo có chức danh giáo sư, phó giáo sư hoặc có trình độ tiến sĩ và nhà giáo làm việc trong các ngành, lĩnh vực chuyên sâu đặc thù được hưởng chế độ nghỉ hưu ở tuổi cao hơn.

Chính sách tiền lương của nhà giáo được bố trí ưu tiên. Trong đó, lương cơ bản theo bảng lương nhà giáo được xếp cao nhất trong hệ thống thang bậc lương hành chính sự nghiệp; nhà giáo được hưởng phụ cấp ưu đãi nghề và các phụ cấp khác tùy theo tính chất công việc, theo vùng theo quy định của pháp luật. Nhà giáo tiếp tục được hưởng phụ cấp thâm niên nhà giáo cho đến khi thực hiện chính sách tiền lương theo Nghị quyết 27-NQ/TW.

Nhà giáo cấp học mầm non; nhà giáo công tác ở nơi đặc biệt khó khăn vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi, vùng bãi ngang, ven biển và hải đảo; nhà giáo trường chuyên biệt, trường chuyên biệt khác; nhà giáo thực hiện giáo dục hòa nhập; nhà giáo là người dân tộc thiểu số và nhà giáo ở một số ngành nghề đặc thù được ưu tiên trong chế độ tiền lương và phụ cấp cao hơn so với các nhà giáo khác. Nhà giáo tuyển dụng, xếp lương lần đầu được xếp tăng 1 bậc lương trong hệ thống thang bậc lương hành chính sự nghiệp.

Nhà giáo công tác vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi, biên giới, hải đảo và vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn; nhà giáo dạy trường chuyên biệt, nhà giáo dạy giáo dục hòa nhập; nhà giáo dạy tiếng dân tộc thiểu số; nhà giáo dạy tăng cường tiếng Việt cho học sinh người dân tộc thiểu số; nhà giáo dạy các môn năng khiếu, nghệ thuật được hưởng một số chính sách hỗ trợ khác.

Chuẩn hóa đội ngũ nhà giáo thông qua hệ thống chức danh, chuẩn nghề nghiệp nhà giáo với các tiêu chuẩn bám sát yêu cầu về năng lực nghề nghiệp gắn với từng cấp học và trình độ đào tạo. Nhà giáo trong các cơ sở giáo dục ngoài công lập được bình đẳng với nhà giáo trong các cơ sở giáo dục công lập về định danh, chuẩn nghề nghiệp, các quyền, nghĩa vụ cơ bản và một số chính sách như đào tạo, bồi dưỡng, tôn vinh, khen thưởng, xử lý vi phạm.

Nội dung dự thảo cũng giao quyền chủ động cho ngành Giáo dục trong tuyển dụng, sử dụng nhà giáo. Trong đó, Bộ GD&ĐT, Bộ LĐ-TB&XH là cơ quan chủ trì xây dựng chiến lược, đề án, kế hoạch phát triển, tổng biên chế đội ngũ nhà giáo thuộc thẩm quyền quản lý trình cấp có thẩm quyền quyết định; điều phối biên chế nhà giáo trong các cơ sở giáo dục công lập theo số lượng được cơ quan có thẩm quyền giao; các cơ quan quản lý giáo dục hoặc cơ sở giáo dục chủ trì trong tuyển dụng nhà giáo.

Quy định việc tuyển dụng nhà giáo đảm bảo phải có thực hành sư phạm nhằm lựa chọn người có đủ năng lực gắn với chuẩn nghề nghiệp nhà giáo, đáp ứng hoạt động nghề nghiệp nhà giáo theo từng cấp học, trình độ đào tạo…