Theo ước tính của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), từ năm 2020 đến năm 2023, Việt Nam có gần 270.000 ca tử vong do đề kháng kháng sinh.

Tỷ lệ kháng kháng sinh tại Việt Nam ở mức cao do nhiều yếu tố như lạm dụng và sử dụng kháng sinh quá mức, bán thuốc kháng sinh mà không có đơn, chỉ định sử dụng kháng sinh chưa phù hợp…

Ông Thomas Gass, Đại sứ Thụy Sĩ tại Việt Nam, cho biết, ở Việt Nam, vấn đề kháng kháng sinh có thể dẫn đến bẫy đói nghèo, làm gia tăng tổn hại về kinh tế cũng như các gánh nặng đối với nhiều gia đình và những người bệnh.

Theo ông, hiện nay các phương pháp điều trị đáng tin cậy nhất như kháng sinh, thuốc kháng virus, kháng nấm đang trở nên kém hiệu quả hơn do tình trạng kháng kháng sinh, dẫn đến bệnh diễn biến dai dẳng lâu hơn. Đồng thời khiến cho chi phí chăm sóc, điều trị cao hơn và trong trường hợp xấu nhất là tử vong mà chúng ta có thể phòng ngừa được.

Đáng lưu ý, tình trạng kháng kháng sinh như một thách thức với toàn nhân loại, tạo ra gánh nặng và đây như một đại dịch thầm lặng. Vấn đề này không chỉ ở một quốc gia mà có mối liên hệ giữa các quốc gia với nhau.

Dược sĩ Nguyễn Thị Kim Anh, Phó Chủ tịch Hội Dược học TPHCM, Chủ tịch Chi hội Dược Nhà thuốc TPHCM, cho biết, kháng sinh là chất được chiết xuất từ vi sinh vật và nấm, được tổng hợp hoặc bán tổng hợp, có khả năng tiêu diệt hoặc kìm hãm sự phát triển của vi khuẩn một cách đặc hiệu.

Hiện nay có khoảng hơn 100 loại kháng sinh được dùng trong y học. Kháng sinh là giải pháp vàng và gần như không thể thiếu trong y học hiện đại. Tuy nhiên, việc sử dụng kháng sinh không đúng cách sẽ biến nó thành con dao hai lưỡi.

"Chúng tôi không thể cam kết 100% nhà thuốc ở TPHCM với hơn 8.000 nhà thuốc tuân thủ quy định bán thuốc kháng sinh phải có đơn nhưng chúng tôi kêu gọi các nhà thuốc cùng chung tay để đẩy lùi vấn đề kháng kháng sinh.

Trước kia, bác sĩ vừa kê đơn vừa bán thuốc, dược sĩ cũng tự tư vấn thuốc cho người bệnh thì nay bác sĩ, dược sĩ cần làm đúng vai trò của mình. Bác sĩ không thể làm thay vai trò của dược sĩ, tương tự dược sĩ cũng không làm thay vai trò của bác sĩ", bà Kim Anh nói.

Tại Việt Nam, theo kết quả giám sát kháng thuốc gần đây, tỷ lệ kháng kháng sinh cao đã được ghi nhận ở các vi khuẩn thông thường, đặc biệt trong bệnh viện. Việc sử dụng sai mục đích và lạm dụng kháng sinh trong y tế và nông nghiệp là nguyên nhân chính gây ra kháng thuốc.

Với chủ đề "Kháng sinh đúng liều - Đủ yêu tổ ấm", chương trình cộng đồng này nhằm giải quyết mối đe dọa sức khỏe nghiêm trọng trên phạm vi toàn cầu với tác động đáng kể tại Việt Nam. Chương trình được triển khai trong thời gian 5 năm (2024-2028).

Kháng kháng sinh làm tăng cao chi phí điều trị, bác sĩ buộc phải dùng kháng sinh thế hệ mới để điều trị các bệnh viêm nhiễm thông thường.

Vì thế, chúng ta cần tăng cường truyền thông, cảnh báo nguy cơ tiềm tàng của kháng kháng sinh với cộng đồng, nêu cao vai trò trách nhiệm xã hội của bác sĩ, dược sĩ... để chung tay góp sức đẩy lùi kháng kháng sinh.

Thông tin được các chuyên gia chia sẻ tại buổi họp báo chương trình nâng cao nhận thức của cộng đồng về kháng kháng sinh với chủ đề "Kháng sinh đúng liều - Đủ yêu tổ ấm" diễn ra ngày 22/11 tại Hà Nội.

Theo ước tính của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), từ năm 2020 đến năm 2023, Việt Nam có gần 270.000 ca tử vong do đề kháng kháng sinh.

Tỷ lệ kháng kháng sinh tại Việt Nam ở mức cao do nhiều yếu tố như lạm dụng và sử dụng kháng sinh quá mức, bán thuốc kháng sinh mà không có đơn, chỉ định sử dụng kháng sinh chưa phù hợp…

Ông Thomas Gass, Đại sứ Thụy Sĩ tại Việt Nam, cho biết, ở Việt Nam, vấn đề kháng kháng sinh có thể dẫn đến bẫy đói nghèo, làm gia tăng tổn hại về kinh tế cũng như các gánh nặng đối với nhiều gia đình và những người bệnh.

Theo ông, hiện nay các phương pháp điều trị đáng tin cậy nhất như kháng sinh, thuốc kháng virus, kháng nấm đang trở nên kém hiệu quả hơn do tình trạng kháng kháng sinh, dẫn đến bệnh diễn biến dai dẳng lâu hơn. Đồng thời khiến cho chi phí chăm sóc, điều trị cao hơn và trong trường hợp xấu nhất là tử vong mà chúng ta có thể phòng ngừa được.

Đáng lưu ý, tình trạng kháng kháng sinh như một thách thức với toàn nhân loại, tạo ra gánh nặng và đây như một đại dịch thầm lặng. Vấn đề này không chỉ ở một quốc gia mà có mối liên hệ giữa các quốc gia với nhau.

Dược sĩ Nguyễn Thị Kim Anh, Phó Chủ tịch Hội Dược học TPHCM, Chủ tịch Chi hội Dược Nhà thuốc TPHCM, cho biết, kháng sinh là chất được chiết xuất từ vi sinh vật và nấm, được tổng hợp hoặc bán tổng hợp, có khả năng tiêu diệt hoặc kìm hãm sự phát triển của vi khuẩn một cách đặc hiệu.

Hiện nay có khoảng hơn 100 loại kháng sinh được dùng trong y học. Kháng sinh là giải pháp vàng và gần như không thể thiếu trong y học hiện đại. Tuy nhiên, việc sử dụng kháng sinh không đúng cách sẽ biến nó thành con dao hai lưỡi.

"Chúng tôi không thể cam kết 100% nhà thuốc ở TPHCM với hơn 8.000 nhà thuốc tuân thủ quy định bán thuốc kháng sinh phải có đơn nhưng chúng tôi kêu gọi các nhà thuốc cùng chung tay để đẩy lùi vấn đề kháng kháng sinh.

Trước kia, bác sĩ vừa kê đơn vừa bán thuốc, dược sĩ cũng tự tư vấn thuốc cho người bệnh thì nay bác sĩ, dược sĩ cần làm đúng vai trò của mình. Bác sĩ không thể làm thay vai trò của dược sĩ, tương tự dược sĩ cũng không làm thay vai trò của bác sĩ", bà Kim Anh nói.

Tại Việt Nam, theo kết quả giám sát kháng thuốc gần đây, tỷ lệ kháng kháng sinh cao đã được ghi nhận ở các vi khuẩn thông thường, đặc biệt trong bệnh viện. Việc sử dụng sai mục đích và lạm dụng kháng sinh trong y tế và nông nghiệp là nguyên nhân chính gây ra kháng thuốc.

Với chủ đề "Kháng sinh đúng liều - Đủ yêu tổ ấm", chương trình cộng đồng này nhằm giải quyết mối đe dọa sức khỏe nghiêm trọng trên phạm vi toàn cầu với tác động đáng kể tại Việt Nam. Chương trình được triển khai trong thời gian 5 năm (2024-2028).

Kháng kháng sinh làm tăng cao chi phí điều trị, bác sĩ buộc phải dùng kháng sinh thế hệ mới để điều trị các bệnh viêm nhiễm thông thường.

Vì thế, chúng ta cần tăng cường truyền thông, cảnh báo nguy cơ tiềm tàng của kháng kháng sinh với cộng đồng, nêu cao vai trò trách nhiệm xã hội của bác sĩ, dược sĩ... để chung tay góp sức đẩy lùi kháng kháng sinh.

"Tôi tự nhủ mình phải làm được, không phải để đẹp lòng người khác mà để chính bản thân tự tin hơn", Minh San chia sẻ.

Hai năm sau, nhờ áp dụng chế độ ăn uống khoa học, cô đã giảm ngoạn mục 18kg, về mức cân nặng lý tưởng 49kg và lấy lại vóc dáng thanh mảnh như thời con gái.

Chế độ ăn uống giúp giảm cân khoa học của Minh San có gì?

Bữa sáng: Khởi đầu nhẹ nhàng với cà phê đen và trứng luộc

Minh San luôn bắt đầu ngày mới với một cốc cà phê đen không đường và hai quả trứng luộc.

Theo các chuyên gia dinh dưỡng, caffeine trong cà phê không chỉ giúp tăng cường trao đổi chất mà còn hỗ trợ phân giải mỡ thừa. Trong khi đó, trứng luộc giàu protein giúp kéo dài cảm giác no, hạn chế cơn thèm ăn suốt buổi sáng.

Một nghiên cứu được công bố trên PubMedcho thấy, nhóm người ăn sáng với trứng giảm được chỉ số BMI, cân nặng và vòng eo nhanh hơn 60% so với nhóm ăn bánh mì, dù lượng calo của cả hai nhóm là tương đương.

Bữa trưa: Rau xanh và tinh bột tự nhiên

Bữa trưa của cô xoay quanh các loại rau giàu chất xơ như: Rau muống, bông cải xanh, kết hợp với ức gà hoặc khoai lang.

Rau xanh được luộc hoặc hấp, hạn chế nêm nếm gia vị để giảm calo. Khoai lang là nguồn tinh bột tự nhiên, giúp no lâu mà không gây tăng cân như các loại tinh bột tinh chế (cơm trắng, bánh mì).

Ức gà là lựa chọn phổ biến vì ít chất béo và giàu protein, hỗ trợ xây dựng cơ bắp và đốt cháy calo hiệu quả.

Minh San nhấn mạnh: "Tinh bột tự nhiên giúp cơ thể đủ năng lượng nhưng không tích mỡ thừa. Đặc biệt, tránh xa các loại tinh bột tinh chế là điều quan trọng nhất".

Bữa tối: Cân bằng giữa rau, protein và cá hồi

Vào buổi tối, cô gái này chọn các món ăn đơn giản nhưng đảm bảo đủ dinh dưỡng. Thay vì ức gà như bữa trưa, cô thay bằng cá hồi nướng.

"Cá hồi chứa omega-3 rất tốt cho sức khỏe, giúp giảm viêm và hỗ trợ đốt mỡ. Vì cá hồi có sẵn dầu tự nhiên, tôi thường nướng hoặc áp chảo mà không cần thêm dầu mỡ", cô chia sẻ.

Rau xanh tiếp tục là thành phần không thể thiếu trong bữa tối của cô, giúp bổ sung chất xơ và duy trì cảm giác no lâu.

Ăn nguyên liệu tự nhiên và uống đủ nước

Minh San luôn tuân thủ nguyên tắc ăn nguyên liệu tự nhiên và hạn chế thực phẩm chế biến sẵn.

Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, thực phẩm tự nhiên như rau củ, thịt tươi không chỉ ít calo hơn mà còn tạo cảm giác no lâu hơn so với đồ ăn chế biến.

Ngoài ra, cô duy trì thói quen uống đủ nước mỗi ngày, với công thức tính lượng nước cần thiết là cân nặng (kg) x 40ml. Ví dụ, một người nặng 60kg nên uống ít nhất 2,4l nước mỗi ngày.

Kiên trì - Chìa khóa giảm cân bền vững

Chia sẻ về hành trình giảm cân, Minh San thừa nhận những ngày đầu không hề dễ dàng.

"Cũng có lúc tôi muốn bỏ cuộc, nhưng mỗi lần soi gương thấy mình thay đổi tích cực, tôi lại có thêm động lực", Minh San nói.

Cô nhấn mạnh rằng, giảm cân không phải là nhịn ăn hay sử dụng các phương pháp cấp tốc. Sự bền bỉ và kỷ luật với chế độ ăn uống và sinh hoạt là yếu tố quyết định thành công.

Với chiều cao 1m68, cân nặng của Lý Minh San (một người bán hàng qua livestream nổi tiếng tại Trung Quốc) từng chạm mốc 92kg trong giai đoạn mang thai.

Theo EDH, dù đã giảm xuống 67kg sau sinh, cô vẫn cảm thấy tự ti vì ngoại hình "mũm mĩm" hơn nhiều so với trước đây. Đỉnh điểm, những bình luận ác ý trên livestream như "trông to quá", "xấu thế này ai mà coi được" khiến cô quyết tâm thay đổi.

"Tôi tự nhủ mình phải làm được, không phải để đẹp lòng người khác mà để chính bản thân tự tin hơn", Minh San chia sẻ.

Hai năm sau, nhờ áp dụng chế độ ăn uống khoa học, cô đã giảm ngoạn mục 18kg, về mức cân nặng lý tưởng 49kg và lấy lại vóc dáng thanh mảnh như thời con gái.

Chế độ ăn uống giúp giảm cân khoa học của Minh San có gì?

Bữa sáng: Khởi đầu nhẹ nhàng với cà phê đen và trứng luộc

Minh San luôn bắt đầu ngày mới với một cốc cà phê đen không đường và hai quả trứng luộc.

Theo các chuyên gia dinh dưỡng, caffeine trong cà phê không chỉ giúp tăng cường trao đổi chất mà còn hỗ trợ phân giải mỡ thừa. Trong khi đó, trứng luộc giàu protein giúp kéo dài cảm giác no, hạn chế cơn thèm ăn suốt buổi sáng.

Một nghiên cứu được công bố trên PubMedcho thấy, nhóm người ăn sáng với trứng giảm được chỉ số BMI, cân nặng và vòng eo nhanh hơn 60% so với nhóm ăn bánh mì, dù lượng calo của cả hai nhóm là tương đương.

Bữa trưa: Rau xanh và tinh bột tự nhiên

Bữa trưa của cô xoay quanh các loại rau giàu chất xơ như: Rau muống, bông cải xanh, kết hợp với ức gà hoặc khoai lang.

Rau xanh được luộc hoặc hấp, hạn chế nêm nếm gia vị để giảm calo. Khoai lang là nguồn tinh bột tự nhiên, giúp no lâu mà không gây tăng cân như các loại tinh bột tinh chế (cơm trắng, bánh mì).

Ức gà là lựa chọn phổ biến vì ít chất béo và giàu protein, hỗ trợ xây dựng cơ bắp và đốt cháy calo hiệu quả.

Minh San nhấn mạnh: "Tinh bột tự nhiên giúp cơ thể đủ năng lượng nhưng không tích mỡ thừa. Đặc biệt, tránh xa các loại tinh bột tinh chế là điều quan trọng nhất".

Bữa tối: Cân bằng giữa rau, protein và cá hồi

Vào buổi tối, cô gái này chọn các món ăn đơn giản nhưng đảm bảo đủ dinh dưỡng. Thay vì ức gà như bữa trưa, cô thay bằng cá hồi nướng.

"Cá hồi chứa omega-3 rất tốt cho sức khỏe, giúp giảm viêm và hỗ trợ đốt mỡ. Vì cá hồi có sẵn dầu tự nhiên, tôi thường nướng hoặc áp chảo mà không cần thêm dầu mỡ", cô chia sẻ.

Rau xanh tiếp tục là thành phần không thể thiếu trong bữa tối của cô, giúp bổ sung chất xơ và duy trì cảm giác no lâu.

Ăn nguyên liệu tự nhiên và uống đủ nước

Minh San luôn tuân thủ nguyên tắc ăn nguyên liệu tự nhiên và hạn chế thực phẩm chế biến sẵn.

Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, thực phẩm tự nhiên như rau củ, thịt tươi không chỉ ít calo hơn mà còn tạo cảm giác no lâu hơn so với đồ ăn chế biến.

Ngoài ra, cô duy trì thói quen uống đủ nước mỗi ngày, với công thức tính lượng nước cần thiết là cân nặng (kg) x 40ml. Ví dụ, một người nặng 60kg nên uống ít nhất 2,4l nước mỗi ngày.

Kiên trì - Chìa khóa giảm cân bền vững

Chia sẻ về hành trình giảm cân, Minh San thừa nhận những ngày đầu không hề dễ dàng.

"Cũng có lúc tôi muốn bỏ cuộc, nhưng mỗi lần soi gương thấy mình thay đổi tích cực, tôi lại có thêm động lực", Minh San nói.

Cô nhấn mạnh rằng, giảm cân không phải là nhịn ăn hay sử dụng các phương pháp cấp tốc. Sự bền bỉ và kỷ luật với chế độ ăn uống và sinh hoạt là yếu tố quyết định thành công.

Bệnh nhân đã được tiến hành phẫu thuật cắt trọn hầu - thực quản cổ - thanh quản, sụn giáp, cơ trước giáp thành một khối và nạo hạch cổ hai bên. Sau đó, ekip khoa Ngoại Ngực - Bụng, Ngoại Đầu cổ - Hàm mặt đã phối hợp lấy đoạn hỗng tràng (ruột non) cuống mạch máu đôi, theo kỹ thuật đã được cập nhật từ Viện Ung thư Quốc tế Osaka (Nhật Bản).

Nhằm đạt tỷ lệ thành công 100%, ekip tạo hình - vi phẫu thực hiện khâu nối hai cuống mạch máu, sau đó tiến hành tái tạo hầu - thực quản cổ bằng vạt hỗng tràng tự do.

Sau mổ, bệnh nhân được theo dõi sát mỗi 2-3 giờ trong vòng 72 giờ đầu tiên, và mỗi 6 giờ trong 5 ngày sau đó. Trong quá trình hồi phục, người đàn ông được tiến hành tập vật lý trị liệu và thăm khám dinh dưỡng liên tục. Sau 18 ngày điều trị, vết mổ lành tốt, bệnh nhân đã có thể uống nước.

Kết quả chụp CT kiểm tra sau đó cho thấy, ống tiêu hóa của bệnh nhân sau tái tạo hoạt động tốt, không có dấu hiệu xì rò đoạn hầu - thực quản đã được tái tạo. Dự kiến, người đàn ông sẽ tiếp tục được xạ - hóa trị, nhằm phòng ngừa bệnh tái phát.

Phó giáo sư Nguyễn Anh Khôi, Trưởng khoa Ngoại - Đầu cổ - Hàm mặt cho biết, ung thư hạ hầu chiếm 3-4% ung thư vùng đầu và cổ. Đáng chú ý, khoảng 77% các trường hợp nhập viện ở giai đoạn 4. Bệnh có tiên lượng xấu nhất trong các loại ung thư ở phân vùng này, với tỷ lệ sống còn 5 năm chỉ khoảng 35%.

Bệnh có đặc điểm là bướu đa ổ, di căn hạch cổ sớm. Để điều trị ung thư hạ hầu cần có sự kết hợp của nhiều chuyên khoa, gồm phẫu thuật ung thư - tạo hình, xạ trị, nội khoa ung thư, chẩn đoán hình ảnh, phục hồi chức năng và dinh dưỡng.

Phẫu thuật trong ung thư hạ hầu được khuyến cáo với diện cắt rộng 2-3 cm, do đó sẽ tạo ra khuyết hổng rất lớn, chiếm trọn chu vi hầu - thực quản.

Sau phẫu thuật điều trị, phẫu thuật tái tạo là bắt buộc để phục hồi lại chức năng sống cơ bản của người bệnh. Nhưng đây là phẫu thuật rất phức tạp, chỉ có thể được thực hiện tại những trung tâm ung bướu có đầy đủ các chuyên khoa và được trang bị hiện đại.

Theo Phó giáo sư Khôi, trước đây để điều trị ung thư hạ hầu, bệnh nhân chỉ được phẫu thuật cắt rộng hạn chế và xạ trị, nhưng hiệu quả thường rất kém. Phương pháp tái tạo hầu - thực quản bằng vạt hỗng tràng cuống đôi giúp bác sĩ có thể cắt rộng tối đa và tái tạo lại ống tiêu hóa sinh lý nhất cho bệnh nhân.

Ngày 20/11, đại diện Bệnh viện Ung bướu TPHCM cho biết, vừa qua các bác sĩ tại đây lần đầu thực hiện thành công việc tái tạo hầu - thực quản bằng vạt hỗng tràng cuống đôi cho một bệnh nhân mắc ung thư giai đoạn nặng.

Bệnh nhân là ông N.M.T (50 tuổi, quê Long An), nhập viện vì triệu chứng nuốt nghẹn. Qua thăm khám và làm các xét nghiệm, chụp chiếu cần thiết, các bác sĩ chẩn đoán người đàn ông bị ung thư hạ hầu giai đoạn 4B, bướu lan đến nhiều nơi như khẩu hầu, thực quản cổ, khí quản - sụn giáp... di căn hạch cổ hai bên.

Bệnh nhân đã được tiến hành phẫu thuật cắt trọn hầu - thực quản cổ - thanh quản, sụn giáp, cơ trước giáp thành một khối và nạo hạch cổ hai bên. Sau đó, ekip khoa Ngoại Ngực - Bụng, Ngoại Đầu cổ - Hàm mặt đã phối hợp lấy đoạn hỗng tràng (ruột non) cuống mạch máu đôi, theo kỹ thuật đã được cập nhật từ Viện Ung thư Quốc tế Osaka (Nhật Bản).

Nhằm đạt tỷ lệ thành công 100%, ekip tạo hình - vi phẫu thực hiện khâu nối hai cuống mạch máu, sau đó tiến hành tái tạo hầu - thực quản cổ bằng vạt hỗng tràng tự do.

Sau mổ, bệnh nhân được theo dõi sát mỗi 2-3 giờ trong vòng 72 giờ đầu tiên, và mỗi 6 giờ trong 5 ngày sau đó. Trong quá trình hồi phục, người đàn ông được tiến hành tập vật lý trị liệu và thăm khám dinh dưỡng liên tục. Sau 18 ngày điều trị, vết mổ lành tốt, bệnh nhân đã có thể uống nước.

Kết quả chụp CT kiểm tra sau đó cho thấy, ống tiêu hóa của bệnh nhân sau tái tạo hoạt động tốt, không có dấu hiệu xì rò đoạn hầu - thực quản đã được tái tạo. Dự kiến, người đàn ông sẽ tiếp tục được xạ - hóa trị, nhằm phòng ngừa bệnh tái phát.

Phó giáo sư Nguyễn Anh Khôi, Trưởng khoa Ngoại - Đầu cổ - Hàm mặt cho biết, ung thư hạ hầu chiếm 3-4% ung thư vùng đầu và cổ. Đáng chú ý, khoảng 77% các trường hợp nhập viện ở giai đoạn 4. Bệnh có tiên lượng xấu nhất trong các loại ung thư ở phân vùng này, với tỷ lệ sống còn 5 năm chỉ khoảng 35%.

Bệnh có đặc điểm là bướu đa ổ, di căn hạch cổ sớm. Để điều trị ung thư hạ hầu cần có sự kết hợp của nhiều chuyên khoa, gồm phẫu thuật ung thư - tạo hình, xạ trị, nội khoa ung thư, chẩn đoán hình ảnh, phục hồi chức năng và dinh dưỡng.

Phẫu thuật trong ung thư hạ hầu được khuyến cáo với diện cắt rộng 2-3 cm, do đó sẽ tạo ra khuyết hổng rất lớn, chiếm trọn chu vi hầu - thực quản.

Sau phẫu thuật điều trị, phẫu thuật tái tạo là bắt buộc để phục hồi lại chức năng sống cơ bản của người bệnh. Nhưng đây là phẫu thuật rất phức tạp, chỉ có thể được thực hiện tại những trung tâm ung bướu có đầy đủ các chuyên khoa và được trang bị hiện đại.

Theo Phó giáo sư Khôi, trước đây để điều trị ung thư hạ hầu, bệnh nhân chỉ được phẫu thuật cắt rộng hạn chế và xạ trị, nhưng hiệu quả thường rất kém. Phương pháp tái tạo hầu - thực quản bằng vạt hỗng tràng cuống đôi giúp bác sĩ có thể cắt rộng tối đa và tái tạo lại ống tiêu hóa sinh lý nhất cho bệnh nhân.