Tháng trước, Fazal đã nhận được khoản tiền hồi môn trị giá 3.000 USD sau khi gả hai cô con gái 13 tuổi và 15 tuổi của mình cho những người đàn ông hơn gấp 2 lần tuổi chúng. Fazal chua xót nói, nếu hết tiền, anh có thể phải gả bán cả con gái út mới 7 tuổi. |
Một bé gái nhỏ tuổi bị gả bán cho người chồng đáng tuổi ông ở Afghanistan. Ảnh: CNN |
"Tôi không còn cách nào khác để nuôi sống gia đình và trả nợ. Tôi có thể làm gì khác đây?", người cha khốn khổ chia sẻ với Quỹ Thomson Reuters tại thủ đô Kabul.
Tảo hôn gia tăng
Các nhà hoạt động vì quyền phụ nữ cho biết, tình trạng tảo hôn gia tăng song hành với nghèo đói leo thang ở Afghanistan, kể từ khi Taliban lên nắm quyền cách đây 100 ngày. Hiện có nhiều báo cáo về việc các gia đình nghèo khó thậm chí hứa sẽ cho các con gái vị thành niên của họ đi lấy chồng để lấy của hồi môn.
Các nhà hoạt động dự đoán tỷ lệ tảo hôn, vốn phổ biến ngay cả trước khi Taliban tái kiểm soát quốc gia Nam Á, có thể tăng gấp đôi trong những tháng tới.
"Trái tim tôi bị bóp nghẹt khi nghe những câu chuyện này ... Đó không phải là một cuộc hôn nhân. Đó là hiếp dâm trẻ em", Wazhma Frogh, một nhà hoạt động vì quyền phụ nữ nổi tiếng của Afghanistan bày tỏ.
Quỹ nhi đồng Liên Hợp Quốc (UNICEF) cho biết đã có những báo cáo đáng tin cậy về việc một số gia đình thậm chí trao các con gái sơ sinh mới 20 ngày tuổi cho nhà chồng tương lai để nhận của hồi môn.
Theo các cơ quan của Liên Hợp Quốc, Afghanistan sẽ trở thành nơi xảy ra cuộc khủng hoảng nhân đạo tồi tệ nhất thế giới. Khi mùa đông bắt đầu, hàng triệu người dân tại đây đối mặt nạn đói và 97% hộ gia đình có thể rơi xuống mức dưới nghèo khổ vào giữa năm 2022.
Việc nhóm vũ trang Hồi giáo cực đoan bất ngờ trở lại nắm quyền hôm 15/8 đã khiến hàng tỷ đô la tài sản của Afghanistan bị đóng băng ở nước ngoài và hầu hết các viện trợ quốc tế bị đình chỉ. Giá lương thực tăng vọt và hàng triệu người thất nghiệp hoặc không có thu nhập.
Bà Frogh giải thích, các gia đình đang gả con gái để giảm số miệng ăn phải nuôi và để có được tiền hồi môn, thường dao động trong khoảng từ 500 - 2.000 USD. Trẻ gái càng nhỏ tuổi, số tiền hồi môn nhận được càng cao hơn.
Một số cha mẹ cũng dùng con gái để gán nợ. Bà Frogh trích dẫn một trường hợp, trong đó chủ nhà đã bắt một bé gái 9 tuổi, con của một khách trọ khi anh ta không thể trả tiền thuê nhà. Ở tây bắc Afghanistan, một người đàn ông khác đã bỏ lại 5 đứa con ở một thánh đường Hồi giáo vì không thể nuôi chúng. Ba cô con gái trong số đó, tất cả đều được cho là dưới 13 tuổi, đã làm đám cưới cùng ngày.
"Số hoàn cảnh như trên đã tăng lên rất nhiều vì nạn đói. Mọi người không có gì và không thể nuôi con mình. Việc gả bán con gái nhỏ hoàn toàn bất hợp pháp và bị cấm về mặt tôn giáo", bà Frogh, người sáng lập Tổ chức Nghiên cứu hòa bình & phụ nữ nhấn mạnh. Bà nghe tin về những vụ tảo hôn hàng ngày, thường liên quan đến các bé gái dưới 10 tuổi, mặc dù không rõ liệu các em có bị ép buộc quan hệ tình dục trước khi đến tuổi dậy thì hay không.
 |
Các phụ nữ và trẻ em xếp hàng nhận tiền cứu trợ do Chương trình lương thực thế giới phân phát ở Kabul, Afghanistan ngày 20/11/2021. Ảnh: AP |
Khủng hoảng vì đói nghèo, trường học đóng cửa
Trước khi Taliban nắm quyền, tuổi kết hôn hợp pháp tối thiểu đối với các cô gái ở Afghanistan là 16 tuổi, dưới mức tối thiểu 18 tuổi được quốc tế công nhận. Taliban tuyên bố chỉ công nhận luật Sharia của Hồi giáo, vốn không quy định độ tuổi tối thiểu.
Dữ liệu quốc gia mới nhất cho thấy, 28% phụ nữ ở Afghanistan kết hôn trước khi đến 18 tuổi và 4% trước khi bước sang tuổi 15. Song, bà Frogh và các nhà hoạt động vì quyền phụ nữ khác dự đoán sẽ tới 1/2 các bé gái buộc phải lấy chồng trước tuổi 18 nếu cuộc khủng hoảng hiện thời tiếp tục.
Các trẻ em gái kết hôn sớm có nguy cơ cao bị cưỡng bức, ngược đãi trong gia đình, lạm dụng hoặc gặp biến chứng nguy hiểm khi mang thai.
"Nó hủy hoại cuộc sống của các em, cả về sức khỏe tâm lý, cảm xúc, thể chất và tình dục. Những cô gái này cũng thường bị đối xử như nô lệ hay người hầu", Jamila Afghani, Chủ tịch Liên đoàn quốc tế vì Phụ nữ và tự do, chi nhánh Afghanistan nói.
Bà Afghani tiết lộ, các nhà hoạt động gần đây đã can thiệp để chấm dứt vụ gả bán một bé gái 9 tuổi cho một nam giới ngoài 30 tuổi để lấy 50.000 Afghani (538 USD) tiền hồi môn ở tỉnh đông nam Ghazni.
Các nhà hoạt động nhận định, việc Taliban đóng cửa các trường trung học dành cho trẻ gái cũng đẩy các bậc phụ huynh đến quyết định gả con đi lấy chồng sớm. Theo bà Heather Barr thuộc Tổ chức giám sát nhân quyền, người đã làm việc với phụ nữ Afghanistan hơn 6 năm, 2 yếu tố nguy cơ quan trọng nhất thúc đẩy tình trạng tảo hôn là đói nghèo và thiếu tiếp cận giáo dục.
Hồi nắm quyền quản lý đất nước trong giai đoạn 1996 - 2001, Taliban cấm trẻ em gái đi học. Lần này, nhóm khẳng định rốt cuộc sẽ cho các em trở lại trường, nhưng không nói rõ trong những điều kiện nào.
Các nhà tài trợ muốn dùng viện trợ làm đòn bẩy để bảo đảm Taliban sẽ duy trì các quyền của trẻ em gái và phụ nữ. Tuy nhiên, bà Barr lưu ý, các biện pháp hỗ trợ cần ngay lập tức, vì việc trì hoãn sẽ khiến nhiều gia đình nghèo khó hơn và nhiều trẻ em gái có nguy cơ kết hôn hơn.
Theo UNICEF, cơ quan này đã bắt đầu một chương trình hỗ trợ tiền mặt để giúp cắt giảm nguy cơ đói nghèo và tảo hôn, đồng thời liên lạc với các nhà lãnh đạo tôn giáo để ngăn chặn các lễ cưới liên quan đến trẻ gái vị thành niên.
Tuấn Anh
>>> Đọc tin thời sự thế giới trên Vietnamnet

Taliban bất ngờ ra quy định cấm chiếu phim có diễn viên nữ
Chính quyền Taliban ngày 21/11 đã ban hành một loạt quy định mới, trong đó đề nghị các kênh truyền hình Afghanistan ngừng chiếu những bộ phim có diễn viên nữ.
" alt="Bi kịch của các gia đình Afghanistan gả vội con gái nhỏ để sinh tồn"/>
Bi kịch của các gia đình Afghanistan gả vội con gái nhỏ để sinh tồn
Rõ ràng là quân nổi dậy luôn ở thế thượng phong, còn phía chính phủ phải vật lộn để giữ quyền kiểm soát.Tuần này, một báo cáo tình báo của Mỹ bị rò rỉ cho rằng Kabul có thể bị tấn công trong vòng vài tuần nữa, và chính phủ có thể sụp đổ trong vòng 90 ngày.
Vậy làm thế nào mà Taliban lại giành chiến thắng nhanh đến như vậy?
 |
Taliban có sức mạnh nòng cốt gồm khoảng 60.000 chiến binh. Ảnh: EPA |
Theo BBC, phần lớn thời gian trong 20 năm qua, Mỹ và các đồng minh NATO đã ra sức đào tạo và trang bị cho lực lượng an ninh Afghanistan. Nhiều vị tướng của cả Mỹ và Anh đều tuyên bố đã tạo ra một quân đội Afghanistan đầy sức mạnh và năng lực.
Nhưng, những tuyên bố đó ngày nay dường như chỉ là lời sáo rỗng.
Sức mạnh của Taliban
Về lý thuyết, chính phủ Afghanistan vẫn đang nắm giữ lợi thế với một lực lượng lớn hơn. Đội quân an ninh gồm ít nhất 300.000 người, ít nhất là trên giấy tờ. Con số này bao gồm Lục quân, Không quân và cảnh sát.
Nhưng trên thực tế, quốc gia Nam Á này đã luôn phải vật lộn để đạt được chỉ tiêu tuyển dụng.
Quân đội và cảnh sát Afghanistan có tiếng xấu về thương vong cao, đào ngũ và tham nhũng – với một số chỉ huy hàng tháng vẫn nhận lương của những binh sĩ mà trên thực tế không hề tồn tại - được gọi là "lính ma".
Trong báo cáo mới nhất trước Quốc hội Mỹ, Tổng thanh tra đặc biệt về Afghanistan (SIGAR) bày tỏ "những quan ngại nghiêm trọng về tác động ăn mòn của nạn tham nhũng ... và mức chính xác đáng ngờ của dữ liệu về sức mạnh thực tế của các lực lượng này".
Jack Watling thuộc Viện Nghiên cứu Dịch vụ Hoàng gia Anh (Royal United Services Institute) nhận định, thậm chí quân đội Afghanistan chưa bao giờ biết chắc họ thực sự có bao nhiêu quân lính.
Chưa kể, còn có rất nhiều vấn đề về giữ gìn trang thiết bị và tinh thần. Binh sĩ thường được điều đến những khu vực mà họ không hề có mối liên hệ nào về gia đình hay bộ tộc. Đó là lý do một số có thể đã quá nhanh chóng từ bỏ vị trí mà không chiến đấu chống Taliban.
Trong khi đó, ngày càng khó định lượng được sức mạnh của Taliban.
Theo Trung tâm Chống khủng bố Mỹ ở West Point, các ước tính chỉ ra rằng lực lượng này bao gồm 60.000 chiến binh nòng cốt. Cộng với các nhóm ủng hộ và các cánh quân nổi dậy khác, quân số có thể vượt quá mốc 200.000.
Tiến sĩ Mike Martin - một cựu sĩ quan quân đội Anh nói tiếng Pashto – đã lên tiếng cảnh báo về những nguy cơ khi xác định Taliban là một nhóm đơn lẻ duy nhất. Ông mô tả "Taliban đang tiến gần hơn tới liên minh của những người nắm đặc quyền độc lập liên kết với nhau một cách lỏng lẻo và có lẽ là tạm thời".
Theo vị tiến sĩ, chính phủ Afghanistan cũng đang bị chia rẽ bởi các động cơ phe phái địa phương. Lịch sử Afghanistan cho thấy các gia đình, bộ tộc và kể cả giới chức chính phủ thường đổi phe, chủ yếu là để đảm bảo sự tồn tại của chính họ.
Tiếp cận vũ khí
Chính phủ Afghanistan lẽ ra phải nắm lợi thế cả về kinh phí và vũ khí. Họ đã nhận được hàng tỷ đôla để trả lương và trang bị cho binh lính - phần lớn là từ Mỹ. Trong báo cáo tháng 7/2021, SIGAR chỉ ra hơn 88 tỷ USD đã được rót cho an ninh của Afghanistan. Nhưng SIGAR đặt ra: "Vấn đề số tiền đó có được chi tiêu hợp lý hay không cuối cùng sẽ được trả lời bằng kết quả của cuộc chiến trên thực địa".
 |
Taliban đã chiếm được một loạt tỉnh thành của Afghanistan chỉ trong thời gian ngắn. Ảnh: AP |
Và, lẽ ra Không quân Afghanistan phải đảm bảo cho mình một ưu thế quan trọng trên chiến trường. Nhưng họ lại liên tục gặp khó khăn trong duy trì và vận hành 211 chiếc máy bay của mình (một vấn đề ngày càng trở nên nghiêm trọng khi Taliban cố tình nhắm mục tiêu vào các phi công). cũng không có khả năng đáp ứng các yêu cầu từ các chỉ huy trên mặt đất. Lực lượng này cũng chẳng thể đáp ứng yêu cầu từ các chỉ huy trên mặt đất.
Vì thế mà Không lực Mỹ mới đây đã phải tham gia trên bầu trời các thành phố như Lashkar Gah, nơi đang bị Taliban tấn công. Nhưng chưa rõ Washington sẵn sàng cung cấp sự yểm trợ đó trong bao lâu.
Taliban thường dựa vào doanh thu từ buôn bán ma túy, nhưng lực lượng này còn nhận được sự hỗ trợ từ bên ngoài.
Gần đây, Taliban đã chiếm được nhiều vũ khí và trang thiết bị từ lực lượng an ninh Afghanistan, một số được Mỹ cung cấp như xe quân sự Humvee, ống ngắm ban đêm, súng máy, súng cối và pháo. Ngoài công lực chết chóc của Thiết bị nổ cải tiến (IED), kiến thức địa phương và sự hiểu biết về địa hình đã mang lại lợi thế cho lực lượng này.
Hướng trọng tâm vào miền bắc và miền tây
Một số chuyên gia đã nhìn thấy bằng chứng về một kế hoạch phối hợp trong đà tiến gần đây của Taliban.
Ben Barry – một thiếu tướng quân đội Anh và hiện là thành viên cấp cao tại Viện Nghiên cứu Chiến lược – cho rằng thành tích của Taliban có thể mang tính cơ hội. Nhưng ông thừa nhận: "Nếu bạn phải viết một kế hoạch chiến dịch, tôi thấy khó nghĩ ra điều gì tốt hơn thế này".
Vị tướng chỉ ra trọng tâm các cuộc tấn công của Taliban ở miền bắc và miền tây, chứ không phải ở các thành trì truyền thống ở miền nam, và lần lượt thâu tóm được một loạt tỉnh thành.
Taliban còn chiếm giữ các chốt kiểm tra và cửa khẩu biên giới then chốt, "nẫng" nhiều nguồn tiền hải quan khỏi chính phủ vốn đang thiếu tiền mặt. Lực lượng này còn tăng cường các vụ giết hại có chủ đích, nhằm vào các quan chức, nhà hoạt động và phóng viên.
Chậm rãi, nhưng Taliban đã xóa sổ những thành tích nhỏ mà chính phủ đã đạt được trong 20 năm qua.
Về chiến lược của Kabul, càng khó định nghĩa hơn.
Các cam kết giành lại những lãnh địa mà Taliban chiếm giữ dường như ngày càng trở nên vô nghĩa.
Ông Barry nói rằng, dường như chính phủ đang có một kế hoạch để giữ các thành phố lớn hơn. Lực lượng biệt kích Afghanistan đã được triển khai để ngăn Lashkar Gah ở Helmand thất thủ.
 |
Taliban giành lãnh địa thần tốc như thế nào? |
Nhưng sẽ trụ được bao lâu?
Lực lượng đặc nhiệm Afghanistan có quân số tương đối nhỏ, khoảng 10.000 người, và họ đã bị kéo căng hết sức.
Taliban dường như còn giành thắng lợi về mặt tuyên truyền, giúp nâng cao tinh thần trên chiến trường và tạo cảm giác đoàn kết. Trái lại, chính phủ Afghanistan đang trong tình thế nguy hiểm nhưng bị chia rẽ và liên tiếp sa thải các tướng lĩnh.
Kết cục ra sao?
Về phía chính phủ Afghanistan, tình thế rất ảm đạm. Tuy nhiên, theo Jack Watling thuộc Viện Nghiên cứu Dịch vụ Hoàng gia Anh, "tình hình vẫn có thể được cứu vãn bằng chính trị". Ông cho rằng, nếu chính phủ có thể thu phục được các thủ lĩnh bộ lạc thì cơ hội vẫn còn đó.
Thời điểm giao chiến mùa hè sẽ sớm kết thúc khi mùa đông Afghanistan bắt đầu – khiến việc điều động các lực lượng trên bộ trở nên khó khăn hơn. Khả năng vẫn sẽ có bế tắc vào cuối năm nay, và chính phủ sẽ cố giữ Kabul cùng các thành phố lớn hơn. Tình hình thậm chí có thể đổi chiều nếu Taliban rạn nứt.
Nhưng hiện tại, dường như các nỗ lực của Mỹ và NATO nhằm mang lại hòa bình, an ninh và bình ổn cho Afghanistan đã trở nên vô ích.
Thanh Hảo

Điều gì đã xảy ra với lực lượng quốc phòng Afghanistan?
Có tới 10 tỉnh thành Afghanistan rơi vào tay Taliban chỉ trong một tuần, và Kabul đang lung lay.
" alt="Taliban giành lãnh địa thần tốc như thế nào?"/>
Taliban giành lãnh địa thần tốc như thế nào?
Ủy viên trung ương, Trưởng đại diện Chính phủ Trung Quốc tại Macao “ngã lầu chết” vì trầm cảm.Hình ảnh chân thực về cuộc sống ở ngoại ô Bình Nhưỡng
Thế giới 24h: Điều kinh hoàng ở nơi nghi có MH370
Ngày này năm xưa: Cuộc đối đầu kịch tính Xô - Mỹ ở Cuba
Ngày 21/10/2018, Văn phòng công tác Hongkong – Macao Quốc Vụ viện Trung Quốc ra thông báo: tối ngày 20/10, ông Trịnh Hiểu Tùng, Chủ nhiệm Văn phòng liên lạc chính phủ trung ương tại Macao do mắc chứng trầm cảm đã “ngã lầu chết”.
Trang web của Văn phòng liên lạc trung ương tại Macao trước đó đã đưa tin sáng 19/10, ông Tùng còn tiếp đoàn nhân sĩ địa phương tại trụ sở cơ quan này.
 |
Ông Trịnh Hiểu Tùng |
Ông Trịnh Hiểu Tùng trở thành Ủy viên trung ương đầu tiên bị chết sau Đại hội 19.
Tư liệu công khai cho biết, Trịnh Hiểu Tùng sinh năm 1959, quê thành phố Thạch Gia Trang, Hà Bắc, sinh ở Bắc Kinh, vào Đảng Cộng sản Trung Quốc năm 1986, từng du học và tốt nghiệp chuyên ngành tiếng Na Uy tại Đại học Oslo rồi học ngành ngoại giao tại Đại học Oxford (Anh).
Năm 1993 là thư ký cấp Phó phòng tại Văn phòng Bộ Ngoại giao , sau đó là Trưởng phong,là thư ký của Thứ trưởng Khương Ân Trụ. Năm 1997 là Thư ký Văn phòng công tác Hongkong của Trung ương Đảng; năm 2000 là Trợ lý, rồi Vụ phó Vụ quốc tế Bộ Tài chính; năm 2005 là Ủy viên Hội đồng quản trị của Trung Quốc tại Ngân hàng Phát triển châu Á; năm 2009 là Vụ trưởng Quốc tế Bộ Tài chính; tháng 4/2012 là Trợ lý Bộ trưởng Tài chính.
 |
Tòa nhà nơi ông Tùng ngã chết. |
Ngày 25/7/2013, ông được bổ nhiệm chức Phó tỉnh trưởng Phúc Kiến; tháng 3/2016 là Ủy viên thường vụ tỉnh ủy; 1 tháng sau đó ông thôi chức Phó tỉnh trưởng để giữ chức Tổng thư ký tỉnh ủy; đến tháng 7/2016 ông được bổ nhiệm chức Phó Ban Liên lạc đối ngoại Trung ương. Ngày 20/9/2017, Trịnh Hiểu Tùng được trao giữ chức Chủ nhiệm văn phòng liên lạc chính phủ trung ương tại Đặc khu hành chính Macao, được thăng cấp trưởng bộ. Tại Đại hội 19 (tháng 10/2017), ông Tùng được bầu làm Ủy viên Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc.
Được biết ông Tùng đã “ngã lầu chết” tại tòa nhà cao tầng là trụ sở của Văn phòng. Sau khi xảy ra sự việc, cảnh sát Macao đã tới hiện trường tiến hành điều tra nhưng tạm thời chưa phát hiện điều gì khả nghi, nguyên nhân cái chết của ông Tùng chưa được xác định; cảnh sát cho biết khi có kết quả sẽ thông báo sau.
Theo trang tin Đa Chiều, một nguồn tin cho biết, gần đây ông Trịnh Hiểu Tùng đã được quan chức Ủy ban Kiểm tra kỷ luật trung ương gặp gỡ nói chuyện, đây có thể là một nguyên nhân khiến ông tự sát.
Đáng chú ý, cái chết của người đứng đầu cơ quan đại diện chính phủ Trung Quốc tại Macao xảy ra chỉ 4 ngày trước khi diễn ra lễ thông xe cây cầu lớn nối liền Hongkong – Chu Hải – Macao, ông Tập Cận Bình sẽ tới tham dự buổi lễ quan trọng này.
Ngô Tuyết

Tình tiết mới vụ quan tham bị ông Tập Cận Bình chỉ đích danh
Chủ tịch Tập Cận Bình từng nói: “Thiên Tân có Vũ Gia, đến bãi giữ xe cũng của nhà này… sau Đại hội 18 vẫn ngông cuồng như thế, thật chưa từng có”.
" alt="Ủy viên trung ương, Trưởng đại diện chính phủ Trung Quốc tại Macao “ngã lầu chết” vì trầm cảm"/>
Ủy viên trung ương, Trưởng đại diện chính phủ Trung Quốc tại Macao “ngã lầu chết” vì trầm cảm