BS Trần Văn Trung, Trưởng khoa Hồi sức cấp cứu Nhi, BV Xanh Pôn cho biết, khi trẻ bị đuối nước, phản xạ đầu tiên là trẻ bị co thắt thanh quản, tiếp sau đó là phản xạ ho làm nước và các chất bẩn, dị vật sặc vào phổi dẫn đến suy hô hấp, giảm oxy máu, thay đổi về khối lượng tuần hoàn và sau đó là nhiễm khuẩn ở phổi. Thời gian thiếu oxy càng dài thì khả năng tử vong càng cao và di chứng càng nặng nề.

Do vậy, đối với trẻ bị đuối nước, việc sơ cứu sớm và đúng cách ngay tại hiện trường là rất quan trọng để cứu sống trẻ và giảm thiểu các di chứng do thiếu oxy não.

Cách sơ cứu đuối nước

BS Trung nhấn mạnh, việc làm đầu tiên đối với một nạn nhân đuối nước là phải giải phóng đường thở và cung cấp ôxy cho nạn nhân.

Theo đó, nếu nạn nhân còn tỉnh, giãy giụa dưới nước, nên ném cho nạn nhân một cái phao, một khúc gỗ, hoặc một sợi dây để giúp họ lên bờ. Không nên nhảy xuống nước nếu không biết bơi, hoặc không được huấn luyện cách đưa người đuối nước còn tỉnh lên bờ vì lúc này nạn nhân hoảng loạn, dễ níu chặt lấy bất cứ thứ gì vớ được, kể cả người cứu nạn.

Khi cấp cứu nạn nhân ngay ở dưới nước cần phải nâng đầu nạn nhân nhô lên khỏi mặt nước, có động tác để giúp cho nạn nhân trấn tĩnh và thở. Nếu nạn nhân bất tỉnh dưới nước (chỉ xuống cứu khi người cứu biết bơi). Nếu không thì gọi người hỗ trợ hoặc dùng thuyền nếu có để ra cứu. Ngay sau khi đưa được nạn nhân vào bờ, cần tiến hành cấp cứu tại chỗ.

Sau khi đưa nạn nhân lên bờ, sơ cứu đuối nước theo 2 bước:

Bước 1: Đặt nạn nhân nằm ngửa trên nền cứng, khô ráo, thoáng khí.

Bước 2: Trường hợp nạn nhân tự thở, cho nằm nghiêng sang một bên. Cởi bỏ quần áo ướt, giữ ấm. Nhanh chóng đưa trẻ đến cơ sở y tế  gần nhất vì có thể sẽ xảy ra khó thở tái diễn.

Trong trường hợp bất tỉnh, hãy quan sát lồng ngực nạn nhân xem có di động hay không. Nếu lồng ngực không di động, tức là đã ngừng thở thì phải nhanh chóng thực hiện hô hấp nhân tạo bằng cách: Đặt nạn nhân nằm ưỡn cổ và nghiêng mình sang bên trái; lau sạch dãi, chất thải hoặc dị vật ở miệng và mũi nạn nhân; Thực hiện hà hơi thổi ngạt bằng miệng ngay lập tức.

Sau khi thổi ngạt 2 cái, cần kiểm tra xem tim nạn nhân còn đập hay không bằng cách bắt mạch cảnh, bẹn, hoặc áp tai vào lồng ngực bên trái xem có tiếng tim đập không.

Nếu không bắt được mạch chứng tỏ tim đã ngừng đập, cần phải hô hấp nhân tạo kèm theo ép tim ngoài lồng ngực. Sau đó vừa làm vừa đưa nạn nhân đi cấp cứu tại cơ sở y tế gần nhất.

Ép tim lồng ngực đúng kỹ thuật phải dùng 2 tay đan vào nhau, để lên 1/3 dưới của xương ức hoặc giữa xương ức. Tay ép chạm vuông góc với thành ngực, dùng lực toàn thân chứ không riêng 2 cánh tay, đảm bảo độ lún phải đạt 5cm.

Tốc độ ép 100 lần/phút, sau 30 cái lại quay sang thổi ngạt 2 lần. Làm liên tục cho đến khi nạn nhân thở được hoặc có cứu hộ đến.

Sai lầm khi sơ cứu đuối nước

Dù tỉ lệ bị đuối nước tại Việt Nam khá lớn, nhưng rất nhiều người không biết cách sơ cứu. Phổ biến nhất là thói quen dốc ngược nạn nhân, vác lên vai rồi chạy.

BS Trung cho biết, đây là hành động hoàn toàn sai vì thứ nhất, làm mất thời gian quý giá để hô hấp nhân tạo cứu sống bệnh nhân. Thứ 2 là khi ngạt nước thực ra nước ở trong phổi không nhiều như mọi người nghĩ, nó sẽ được tống ra ngoài khi hô hấp nhân tạo, ép tim ngoài lồng ngực và khi bệnh nhân thở trở lại.

Ngoài ra một số trường hợp khi vớt được người đuối nước không hô hấp nhân tạo và ép tim ngoài lồng ngực ngay mà chuyển bệnh nhân đến viện, làm mất thời gian vàng cứu nạn nhân, gây ra di chứng não sau này nếu bệnh nhân còn sống do bệnh nhân bị thiếu oxy ở các tổ chức trong một thời gian dài, đặc biệt là não.

Minh Anh

Cha mẹ nào cũng cần xem video này để tự cứu con mình

Khi trẻ hóc dị vật, giai đoạn cấp cứu trong 4-5 phút đầu tiên đóng vai trò quyết định đến mạng sống của đứa trẻ.

Tuy nhiên, ở chiều ngược lại, do đang chờ cập nhật phiên bản mới, người dùng ứng dụng VNeID hiện chưa quét được QR cá nhân cũng như QR địa điểm được tạo ra bởi PC-Covid. Việc này sẽ thực hiện được trong những ngày sắp tới, sau khi VNeID hoàn tất khâu cập nhật ứng dụng.

Khi đó, người dân và các chủ địa điểm sẽ thuận tiện hơn trong quét mã QR để kiểm soát vào ra. Chủ địa điểm có thể dùng ứng dụng PC-Covid để ghi nhận thông tin người đến. Người dân khi đến các địa điểm có thể xuất trình mã QR cá nhân trên PC-Covid, VNeID, Sổ Sức khỏe điện tử hay mã QR trên Căn cước công dân, thẻ Bảo hiểm y tế để chủ địa điểm quét.

Bên cạnh đó, cũng từ ngày 1/11, các chủ địa điểm khi dùng PC-Covid quét mã QR trên Căn cước công dân, thẻ Bảo hiểm y tế có thể kiểm tra được thông tin tiêm chủng vắc xin phòng Covid-19 của người dân.

Trước đó, kết luận hội nghị trực tuyến ngày 16/10 quán triệt một số nội dung về tiêm chủng vắc xin phòng Covid-19 và giải pháp xác thực, liên thông dữ liệu tiêm chủng với dữ liệu quốc gia về dân cư, Lãnh đạo 3 Bộ: Y tế, Công an, TT&TT đã thống nhất chỉ sử dụng 3 ứng dụng phục vụ công tác phòng chống dịch Covid-19 gồm: PC-Covid do Ban chỉ đạo quốc gia chỉ đạo xây dựng phục vụ phòng chống dịch Covid-19; VNeID - ứng dụng phục vụ định danh người dân, xác thực người dân do Bộ Công an quản lý và là ứng dụng tồn tại lâu dài để phục vụ xã hội; Sổ Sức khỏe điện tử - ứng dụng quản lý thông tin sức khỏe của người dân, trong đó có dữ liệu về tiêm chủng do Bộ Y tế quản lý. Ba nền tảng này liên thông dữ liệu với nhau, xác thực thông tin cho nhau. 

Lãnh đạo 3 Bộ Y tế, Công an, TT&TT thống nhất việc yêu cầu các địa phương triển khai dùng chung 1 mã QR. Theo đó, khi sử dụng trên ứng dụng di động thì dùng chung mã QR cá nhân.

Ngoài ra, để thuận tiện hơn nữa cho người dân trong quá trình sử dụng PC-Covid tham gia phòng chống dịch, hỗ trợ truy vết, khoanh vùng dịch, trong phiên bản sắp tới của ứng dụng, nhóm phát triển sẽ bổ sung tính năng cho phép quét QR ghi nhận vào ra các địa điểm, ngay cả khi không có mạng Internet.

Top 10 địa phương có tỷ lệ người dùng ứng dụng PC-Covid trên dân số cao.

PC-Covid là ứng dụng phòng chống dịch được phát triển và đưa vào vận hành từ cuối tháng 9/2021, trên cơ sở tổng hợp tính năng của các ứng dụng phòng chống dịch trước đó như Bluezone, NCOVI, VHD... và được thiết kế lại sao cho thuận tiện nhất với người dùng. Trong đó, cấp và quản lý mã QR cá nhân và địa điểm, quét mã QR là những chức năng quan trọng của PC-Covid, đang hỗ trợ đắc lực các địa phương trong công tác phòng chống dịch, thông qua việc triển khai nền tảng khai báo y tế và quản lý thông tin người vào ra những địa điểm bằng mã QR.

Theo thống kê, tính đến ngày 31/10, ứng dụng PC-Covid đã có trên 27,6 triệu người sử dụng thường xuyên. Top 10 địa phương có tỷ lệ người dùng ứng dụng PC-Covid trên dân số cao lần lượt là Bình Dương, Quảng Ninh, TP.HCM, Bắc Ninh, Bà Rịa - Vũng Tàu, Hà Nội, Đà Nẵng, Khánh Hòa, Hải Dương và Đồng Nai.

Vân Anh

Hoàn thành liên thông mã QR trên 2 ứng dụng PC-Covid và VNeID vào ngày 1/11

Dự kiến kể từ ngày 1/11 tới, sau khi hoàn thành liên thông mã QR giữa 2 ứng dụng PC-Covid và VneID, người dùng PC-Covid có thể quét mã QR do ứng dụng VneID tạo ra và ngược lại để phục vụ công tác phòng chống dịch.

ThS.BS Nguyễn Văn Thư, Giám đốc trung tâm Ung bướu, BV đa khoa tỉnh Phú Thọ cho biết, trường hợp bệnh nhân Bình may mắn đến BV khi khối u vẫn còn phẫu thuật được, còn lại trong suốt nhiều năm qua, hầu hết bệnh nhân bị ung thư phổi đến khám khi đã ở giai đoạn muộn do trước đó không thấy biểu hiện bệnh rõ ràng.

Qua đây bác sĩ Thư cũng khuyến cáo người dân nên đi khám sức khỏe định kỳ hàng năm để phát hiện bệnh sớm và điều trị kịp thời.

Tại Việt Nam, trong suốt nhiều năm liền, ung thư phổi ở cả 2 giới luôn đứng hàng đầu, nhưng đến 2018, tụt xuống vị trí thứ 2 sau ung thư gan với gần 24.000 ca mắc mới.

Tuy nhiên đến nay, điều trị ung thư phổi vẫn là thách thức khi số chết gần tương đương mắc mới, với hơn 21.000 ca tử vong mỗi năm.

Bệnh nhân hồi phục tốt sau mổ

PGS.TS Lê Văn Quảng, Phó giám đốc BV K cho biết, nguyên nhân tỉ lệ ung thư phổi tử vong cao do có tới hơn 2/3 số bệnh nhân ung thư phổi đến bệnh viện khi đã ở giai đoạn muộn 3-4, lúc này bác sĩ không thể can thiệp phẫu thuật, bệnh nhân chỉ còn dùng hoá chất, xạ trị, điều trị miễn dịch.

Ở giai đoạn sớm, ung thư phổi không có dấu hiệu đặc hiệu, triệu chứng rất mơ hồ như đau tức ngực, ho ra dây máu nhưng dễ nhầm với lao. Chỉ đến khi bệnh nhân đau ngực dữ dội, khó thở thường xuyên mới đến bệnh viện khám thì đã ở giai đoạn muộn.

PGS Quảng khẳng định, gần như tất cả các trường hợp mắc ung thư phổi đều liên quan đến hút thuốc lá. Với trẻ em, phụ nữ tuy không hút thuốc trực tiếp, nhưng lại chịu tác động của khói thuốc thụ động từ những người trong gia đình hoặc môi trường xung quanh.

Do đó bác sĩ khuyến cáo, ở lứa tuổi ngoài 50, cần tầm soát ung thư phổi 6 tháng - 1 năm/lần. Đặc biệt với người hay hút thuốc lá, thuốc lào nhiều nên đi tầm soát sớm hơn.

Thúy Hạnh