Bộ ảnh 'khi xưa ta bé' siêu hài hước

Thông tin học phí các trường đại học công lập sẽ tăng lên mức 20,5-50,5 triệu/năm gây xôn xao dư luận vài ngày qua. Thực hư thông tin này ra sao? 

Mức trần học phí năm hoc 2020-2021 là từ 20,5-50,5 triệu/năm 

Hiện tại, mức thu học phí  của các cơ sở giáo dục đại học được thực hiện theo Nghị định 86. Đây là văn bản ban hành năm 2015 quy định về cơ chế thu, quản lý học phí đối với cơ sở giáo dục thuộc hệ thống giáo dục quốc dân và chính sách miễn, giảm học phí, hỗ tợ chi phí học tập từ năm học 2015-2021 của Thủ tướng Chính phủ. 

Nghị định có hiệu lực từ năm 1/12/2015. 

Đối với giáo dục ĐH, Nghị định 86 quy định mức trần học phí đối với các chương trình đào tạo của các trường theo lộ trình từ năm học 2015-2016. 

Trong đó chia ra 2 loại: 1. Các trường tự đảm bảo kinh phí chi thường xuyên và chi đầu tư (bao gồm cả các trường được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt đề án thí điểm tự chủ). 2. Các trường chưa tự bảo đảm kinh phí chi thường xuyên và chi đầu tư (các trường chưa tự chủ - PV). 

Ở mỗi loại lại áp dụng theo từng khối ngành, chuyên ngành đào tạo khác nhau, gồm: 1. Khoa học xã hội, kinh tế, luật, nông, lâm, thủy sản. 2. Khoa học tự nhiên; kỹ thuật, công nghệ; thể dục thể thao; khách sạn, du lịch. 3. Khối y dược. 

Mức trần học phí đối với các trường tự đảm bảo chi thường xuyên và chi đầu tư theo Khoản 1, Điều 5 Nghị định 86.

Cụ thể, với loại trường tự đảm bảo kinh phí chi thường xuyên và chi đầu tư, mức trần học phí của khối ngành Khoa học xã hội, kinh tế, luật; nông, lâm, thủy sản sẽ có mức 1,75 triệu/tháng/sinh viên trong 3 năm học 2015-2016 đến 2017-2018. 

Mức trần này sẽ tăng lên 1,85 triệu/tháng/sinh viên trong 2 năm tiếp theo (năm học 2018-2019 và 2019-2020). 

Đến năm học 2020-2021, mức học phí của khối ngành này sẽ tăng lên 2,05 triệu/tháng/sinh viên (khoảng 20,5 triệu/năm/sinh viên). 

Đối với khối ngành Khoa học tự nhiên; kỹ thuật, công nghệ; thể dục thể thao, nghệ thuật; khách sạn, du lịch, mức học phí cao hơn.

Cụ thể, năm học 2015-2015 đến 2016-2017, mức học phí sẽ là 2,05 triệu/tháng/sinh viên. Tới năm học 2020-2021, mức học phí sẽ là 2,4 triệu/tháng/sinh viên (tương đương 24 triệu/năm/sinh viên). 

Khối ngành Y dược có mức trần học phí cao nhất. Theo đó, từ năm học 2015-2016 đến 2017-2018, mức học phí là 4,4 triệu/tháng/sinh viên (tương đương 44 triêu/năm/sinh viên). 

Đến năm học 2020-2021, mức trần học phí của khối này sẽ tăng lên 5,05 triệu/tháng/sinh viên (tương đương 50,5 triệu/năm/sinh viên). 

Mức trần học phí của các trường chưa đảm bảo kinh phí chi thường xuyên và chi đầu tư mức trần học phí thấp hơn. 

Mức trần học phí đối với các trường chưa tự đảm bảo chi thường xuyên và chi đầu tư tại Khoản 2, Điều 5, Nghị định 86.

Cụ thể, với khối ngành Khoa học xã hội, kinh tế, luật; nông, lâm, thủy sản, mức trần học phí sẽ là 610 ngàn đồng/tháng/sinh viên vào năm học 2015-2016 và sẽ tăng lên thành 980 ngàn đồng/tháng/sinh viên. 

Với khối ngành Khoa học tự nhiên; kỹ thuật, công nghệ; thể dục thể thao, nghệ thuật; khách sạn, du lịch, mức trần học phí là 720 ngàn đồng/tháng/sinh viên. Tới năm 2020-2021, mức trần học phí được quy định là 1,17 triệu/tháng/sinh viên (khoảng 11,7 triệu/năm/sinh viên). 

Với khối ngành Y dược, mức trần học phí năm 2015-2016 là 880 ngàn đồng/tháng/sinh viên. Đến năm học 2020-2021, mức trần học phí được quy định là 1,43 triệu/tháng/sinh viên (khoảng 14,3 triệu/năm/sinh viên). 

Tuy nhiên, đây chỉ là các mức trần (cao nhất). Mức thu học phí cụ thể sẽ được quy định mức học phí cụ thể cho từng năm học, miễn sao không vượt mức trần đã được quy định. 

Như vậy, nếu thực hiện theo Nghị định 86 của Chính phủ thì tới năm học 2020-2021, mức học phí của các trường tự đảm bảo chi thường xuyên và chi đầu tư (tự chủ), bao gồm cả các trường được Chính phủ phê duyệt đề án đổi mới cơ chế hoạt động (thí điểm tự chủ) sẽ có mức trần học phí từ 20,5-50,5 triệu/năm, tùy ngành. 

Với những trường chưa tự chủ về tài chính, mức học phí từ từ 9,8-14,3 triệu/năm. 

4 loại hình tự chủ tài chính 

Vào tháng 9/2016, Bộ GD-ĐT trình Chính phủ dự thảo Nghị định quy định tự chủ đại học. Chính phủ cũng đã công bố dự thảo này để lấy ý kiến. Cho đến nay, đây là dự thảo duy nhất được công bố chính thức.

Tại cácĐiều từ 11 đến 13 của dự thảo lần thứ nhấtnày, các trường ĐH sẽ phân thành 4 loại hình về tự chủ tài chính và mỗi loại hình khác nhau thì có quy định khác nhau về học phí. 

Cụ thể, 4 loại hình trường đại học tự chủ về tài chính bao gồm: 1. Trường tự đảm bảo chi thường xuyên và chi đầu tư. 2. Trường tự đảm bảo chi thường xuyên. 3. Trường tự đảm bảo một phần chi thường xuyên. 4. Trường do Nhà nước đảm bảo chi thường xuyên. 

Dự thảo cũng quy định, đối với trường tự đảm bảo chi thường xuyên và chi đầu tư, mức thu học phí sẽ do trường tự quyết định theo nguyên tắc bù đắp chi phí và có tích lũy hợp lý. 

Quy định mức học phí đối với loại hình trường tự đảm bảo chi thường xuyên theo dự thảo Nghị định tự chủ ĐH lần 1, 9/2016.

Đối với loại tự đảm bảo chi thường xuyên,mức học phí sẽ thực hiện theo mức học phí quy định cho năm học 2020-2021 tại khoản 1, điều 5 Nghị định 86. Nghĩa là, mức học phí của loại hình này sẽ từ 2,05 - 5,05 triệu/tháng/sinh viên, tùy ngành. 

Đối với trường tự đảm bảo một phần chi thường xuyên, mức thu học phí sẽ theo lộ trình được quy định tại khoản 1, điều 5 Nghị định 86 (đã nói ở trên). 

Đối với các do Nhà nước đảm bảo chi thường xuyên dự thảo không quy định rõ về mức thu học phí. Thay vào đó, dự thảo quy định: nguồn tài chính, nội dung chi, mức chi, quản lý sử dụng tài chính thực hiện theo Điều 15 Nghị định 16 của Chính phủ. 

Những quy định mức học phí tại dự thảo lần thứ nhất này chính là nguồn gốc thông tin mức học phí trường đại học công lập tăng lên 20,5-50,5 triệu vào năm 2020-2021 những ngày vừa qua.

Các trường được tự quyết định học phí khi tự chủ 

Ông Trần Tú Khánh - Vụ trưởng Vụ Kế hoạch - Tài chính, Bộ Giáo dục và Đào tạo khẳng định, một số báo đưa về mức học phí dự kiến đối với các nhóm ngành đào tạo đại học từ năm học 2017 - 2018 đến năm học 2020 - 2021 là căn cứ vào dự thảo lần 1 do Bộ Giáo dục và Đào tạo trình Chính phủ từ ngày 08/9/2016 là thông tin không còn cập nhật. 

"Ngày 08/6/2017, Bộ đã trình Chính phủ dự thảo Nghị định lần 2. Thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, trong dự thảo mới nhất này không có nội dung về khung học phí của các cơ sở giáo dục đại học công lập như một số báo đã đưa tin trong những ngày qua" - ông Khánh cho hay.

Theo dự thảo mới nhất, các trường sẽ được tự quyết định mức học phí sau khi Nghị định tự chủ có hiệu lực.

Theo dự thảo lần 2 mà VietNamNetcó được, các nội dung quy định mức khung học phí theo từng loại hình trường căn cứ theo mức độ tự chủ về tài chính đã không còn.

Cụ thể, tại Điều 8 của dự thảo lần 2, quy định: "Giá dịch vụ giáo dục đại học của chương trình đào tạo đại trà theo phương thức chính quy và giáo dục thường xuyên do cơ sở giáo dục đại học tự quyết định theo quy định của pháp luật về giá.Cơ sở giáo dục đại học phải công khai mức thu học phí của từng năm học và dự kiến cho cả khóa học trước khi tuyển sinh". 

Theo quy định này, các trường đại học sẽ không còn phân biệt thành 4 mức độ tự chủ về tài chính nữa và sẽ được tự quyết định mức học phí theo quy định của pháp luật về giá. 

Tại điều 15 về quy định chuyển tiếp, dự thảo lần 2 quy định, các quy định về học phí tại Nghị định này khác với quy định tại Nghị định số 86 năm 2015 thì được thực hiện theo quy định tại Nghị định này. 

Điều này cũng có nghĩa, kể từ khi Nghị định này có hiệu lực thì các trường sẽ được tự quyết định mức học phí theo các quy định pháp luật về giá.

Cũng theo thông tin từ Bộ GD-ĐT, hiện dự thảo Nghị định đang được Chính phủ xem xét, phê duyệt theo thẩm quyền. 

Lê Văn

Đây là một trong những điểm mới trong Dự thảo Sửa đổi, bổ sung một số điều của Quy chế tuyển sinh THCS và THPT mà Bộ GD-ĐT vừa công bố để xin góp ý mới đây.

Ảnh minh họa: Đinh Quang Tuấn

Phân loại đầu vào tốt hơn

Theo Thông tư số 11/2014/TT-BGDĐT ngày 18/4/2014, Bộ trưởng Bộ GD-ĐT quy định tuyển sinh THCS theo phương thức xét tuyển. Các chỉ thị và công văn trước đó của Bộ GD-ĐT cũng nêu rõ: “Không tổ chức thi tuyển học sinh vào lớp 6”. Suốt 3 năm qua, các trường THCS tuyển sinh theo phương thức xét tuyển dựa vào điểm học bạ; các bằng khen, giấy khen, giải thưởng, chứng chỉ ở bậc tiểu học là những tiêu chí phụ để xét tuyển.

Phương thức xét tuyển này đặc biệt gây khó cho các trường có số học sinh đăng ký nhiều hơn chỉ tiêu trường có thể tuyển. Từ thực tế tuyển sinh của Trường THCS Đoàn Thị Điểm, PGS. Đặng Quốc Thống, Chủ tịch Hội đồng quản trị - Hiệu trưởng nhà trường chia sẻ: “Mọi năm xét tuyển dựa vào điểm học bạ, giấy khen, bằng khen ở bậc tiểu học. Tôi không nói những kết quả đó không thật tin cậy, nhưng trên thực tế, điểm 10 ở một trường trọng điểm có khác so với điểm 10 ở khu vực khác; bởi vậy việc tuyển sinh có sai lệch”.

Ông cho biết, qua mấy năm không thi tuyển, xảy ra tình trạng học sinh có mặt bằng đầu vào như nhau, nhưng khi vào học lại chênh lệch nhau nhiều. Em đứng đầu lớp và cuối lớp có học lực khác xa nhau, gây khó khăn cho việc tổ chức dạy học.

“Học sinh giỏi học cùng các bạn kém quá cũng nản. Ngược lại, học sinh kém không theo kịp các bạn giỏi cũng nản. Đặc biệt, phụ huynh có con học lực tốt phản ứng vì bài học phải chậm lại để các bạn ở top dưới theo kịp”.

Một khó khăn nữa với nhiều trường khi không được phép thi đầu vào là khi trường có nhiều hệ đào tạo, trong đó có những hệ đòi hỏi học sinh phải có năng lực vượt trội. Nhưng khi lấy cào bằng đầu vào, các trường không thể chọn học sinh vào các lớp đó được. Đây cũng là một thực tế ở Trường THCS Đoàn Thị Điểm.

Hướng giải quyết của nhà trường là cứ sau một học kỳ, trường lại cho kiểm tra lại để sắp xếp lại lớp theo trình độ đào tạo để tổ chức dạy học hiệu quả hơn.

Theo ông Phạm Ngọc Anh – Trưởng phòng GD&ĐT Cầu Giấy, địa bàn tập trung nhiều trường điểm, chất lượng cao của TP. Hà Nội, phương án sửa đổi này của Bộ là phù hợp với yêu cầu thực tế hiện nay.

Ông cho rằng, các thí sinh nộp hồ sơ vào các trường chất lượng cao chủ yếu có thành tích hoc tập tốt nên khiến các trường rất khó phân loại.

“Thực tế tuyển sinh ở những trường học sinh đăng ký đông, số bằng điểm nhau rất nhiều. Ví dụ, có trường hợp, nếu lấy 240 điểm có khoảng 100 học sinh, nhưng tăng lên 241 điểm thì chỉ còn 10 học sinh. Như vậy, lấy mức điểm 240 thì thừa, lấy lên đến 241 lại thiếu. Trường hợp đó năm nào cũng xảy ra” - ông Phạm Ngọc Anh chia sẻ.

Từ thực tế này, Trưởng phòng GD&ĐT Cầu Giấy nhất trí với Thông tư sửa đổi và cho rằng, nếu đi vào thực tiễn, đây sẽ là quy định tháo gỡ khó khăn cho cơ sở.

Hạn chế “chạy giải thưởng”

Ảnh minh họa: Đinh Quang Tuấn

Từ khó khăn trong việc phân loại học bạ để xét tuyển, các trường thường tìm cách lấy thêm các tiêu chí khác để đưa vào xét bổ sung, như thành tích các cuộc thi, tham gia các hoạt động; thậm chí tiêu chí là lớp trưởng, chi đội trưởng cũng được đưa vào.

“Thành ra, thay vì thi tuyển sinh ở một trường nào đó, bố mẹ lại dắt con đi thi đủ các loại kỳ thi khác nhau suốt năm, nhằm tích luỹ các giải, các chứng chỉ... Thậm chí không đạt giải thì chạy giải. Cũng có trường còn tính đến phương án... bốc thăm” – nhà giáo Nguyễn Xuân Khang – Hiệu trưởng Trường Marie Curie (Hà Nội) nêu thực tế.

Vì thế, ôngcho biết, ông rất quan tâm và ủng hộ phương án sửa đổi được Bộ đưa ra trong Dự thảo. “Từ xưa đến nay, tuyển người vào việc gì đó thường có 3 cách: xét tuyển, thi tuyển hoặc kết hợp xét tuyển và thi tuyển. Cứ để tự nhiên, cả 3 cách tuỳ thuộc tình hình thực tế từng nơi, từng lúc mà vận dụng. Cấm một cách nào đó sẽ được cái này nhưng mất cái khác!”

Đồng quan điểm, NGƯT Nguyễn Phú Cường - Chủ tịch HĐQT Trường THCS và THPT M.V.Lômônôxốp cho biết ông rất mừng và đã trao đổi với ban giám hiệu về sự thay đổi này.

Các năm trước đây, trường Lômônôxốp cũng xét tuyển bằng việc lấy tổng điểm kiểm tra định kì cuối năm học của 5 năm học tiểu học kết hợp với điểm cộng khuyến khích khi học sinh có giải thưởng (giải tiếng Anh, Toán qua mạng; giải văn nghệ, thể dục thể thao; giải thi vẽ tranh…). Tuy nhiên, theo ông, trên thực tế các giải thưởng này vẫn chưa đạt được yêu cầu chính xác, công bằng, khách quan.

“Nhà trường chịu nhiều sức ép khi số học sinh nộp đơn vào xin lớp 6 nhiều hơn so với chỉ tiêu tuyển sinh, khiến Ban giám hiệu rất vất vả. Nếu không làm chặt chẽ dễ có hiện tượng tiêu cực. Nếu cho phép xét tuyển kết hợp với kiểm tra đánh giá năng lực học sinh sẽ giải quyết dễ hơn nhiều” – NGƯT Nguyễn Phú Cường cho hay.

Thi thế nào để không sinh ra “lò luyện”?

Ảnh minh họa: Đinh Quang Tuấn

Trước lo ngại hình thức xét tuyển kết hợp thi tuyển sẽ dẫn đến tình trạng ôn thi, luyện thi, NGƯT Nguyễn Phú Cường cho rằng, để giải quyết chuyện này cần phải cải cách việc thi đánh giá. Yêu cầu đặt ra với thí sinh sẽ không chỉ căn cứ vào việc giải toán đúng, viết đúng ngữ pháp hay viết văn hay, mà còn có những phần đánh giá năng lực khác (kiểm tra qua phỏng vấn hay trắc nghiệm).

GS Đinh Quang Báo – nguyên Hiệu trưởng Trường ĐH Sư phạm Hà Nội – lấy ví dụ về việc một số trường đã khắc phục được băn khoăn nói trên. “Ví dụ như Trường Nguyễn Siêu (Hà Nội) đã tổ chức bài trắc nghiệm năng lực, hoặc bài luận. Việc đánh giá năng lực mà trường này thực hiện gần như bài phỏng vấn, kiến thức tổng hợp bằng Tiếng Anh. Với những bài thi như vậy, học sinh có đi học thêm cũng không làm được”.

Trong khi đó, PGS Đặng Quốc Thống đưa giải pháp: nên cho các trường tuyển sinh ngay sau khi kết thúc năm học từ 10-15 ngày. Với thời gian đó, học sinh không có thời gian
luyện thi và cũng không cần luyện thi. Bài thi sẽ là một bài kiểm tra nhẹ nhàng để phân biệt trình độ.

Đồng tình với ý kiến trên, ông Trần Ngọc Nghị - Trưởng Phòng GD&ĐT huyện Cờ Đỏ (TP Cần Thơ) – cho rằng, những trường có tổ chức kiểm tra, đánh giá năng lực học sinh đầu vào lớp 6 cần phải tính toán phương án sao cho nhẹ nhàng, tránh gây áp lực cho các em học sinh. Vì ở cấp tiểu học hiện nay việc học đã được giảm tải đáng kể, áp lực điểm số cũng được hạn chế mức thấp nhất.

“Quan trọng nhất trong việc đánh giá năng lực học sinh là đánh giá khả năng sử dụng kiến thức mà học sinh tích lũy được trong quá trình học tập để giải quyết những vấn đề cụ thể. Chủ đích của việc đánh giá này là để kiểm tra cách các em sử dụng những tri thức học được trên ghế nhà trường vào trong bài thi của mình, chứ không phải quá chú trọng vào điểm số”.

Nguyễn Thảo