Từ thông tin và hình ảnh anh Đức cung cấp, UBND phường Lê Hồng Phong đã cử lực lượng xuống hiện trường phản ánh, xác minh thực tế. Qua đó, lực lượng chức năng đã phối hợp với người dân địa phương thực hiện việc trả lại vỉa hè thông thoáng cho người đi bộ. Đồng thời, nhắc nhở người dân xung quanh không được để vật dụng bừa bãi dưới lòng đường, vỉa hè gây mất an toàn giao thông.

Không chỉ phản ánh của anh Đức, từ đầu năm đến nay, Trung tâm IOC tỉnh Bình Ðịnh đã tiếp nhận 339 phản ánh người dân gửi đến liên quan đến các lĩnh vực Tài nguyên - Môi trường, Giao thông - Vận tải, Xây dựng, Văn hoá - Thể thao. Trong đó, 108 phản ánh không được tiếp nhận vì thiếu thông tin về địa điểm, hình ảnh, clip bị trùng lặp; 208 phản ánh đã được cơ quan chức năng xử lý, trả lời. Các phản ánh còn lại đang được cơ quan chức năng xử lý theo quy định.

Sở TT&TT tỉnh Bình Định nhận định, từ những tiện ích dịch vụ mang lại trong thời gian quan đã giúp các cơ quan, đơn vị ở tỉnh Bình Định có thể giải quyết kịp thời các vấn đề bất cập của đô thị trên các lĩnh vực: Thông tin và Truyền thông, Văn hóa - Thể thao, Y tế, Xây dựng, Giao thông vận tải, Du lịch, Tài nguyên - Môi trường…

Giám sát thông tin trên môi trường mạng

Ngoài dịch vụ phản ánh hiện trường, năm 2023, Trung tâm IOC tỉnh Bình Ðịnh cũng tiếp tục duy trì triển khai các dịch vụ cơ bản gồm: giám sát an toàn thông tin; giám sát an ninh trật tự của đô thị; giám sát thông tin trên môi trường mạng; giám sát, điều hành giao thông và 3 dịch vụ mở rộng là dashboard tổng hợp giám sát điều hành; hệ thống giám sát dịch vụ công; hệ thống thông tin kinh tế - xã hội.

Với dịch vụ giám sát, điều hành giao thông, tỉnh Bình Định đã lắp 51 camera tại 13 nút giao thông trên địa bàn TP Quy Nhơn để đo đếm lưu lượng, xử lý vi phạm trật tự an toàn giao thông đường bộ cũng như cổng cung cấp thông tin giao thông cho người dân. Trong năm 2023, cán bộ điều hành Trung tâm IOC đã trích xuất hình ảnh gửi đến Phòng CSGT Công an tỉnh để xử lý hơn 1.500 trường hợp vi phạm Luật Giao thông đường bộ trong năm 2023 (trong đó, ô tô: 875 trường hợp và mô tô: 700 trường hợp).

Hệ thống giám sát, điều hành giao thông đã mang lại hiệu quả nhất định, hỗ trợ đắc lực cho lực lượng CSGT trong giám sát, xử lý vi phạm, nhất là trong tình hình trật tự an toàn giao thông ngày càng phức tạp như hiện nay.

Ngoài camera giám sát, điều hành giao thông, Trung tâm IOC tỉnh Bình Định còn lắp 56 camera theo dõi tại các toà nhà cao tầng, các nút giao thông, các vị trí trọng yếu.

Các camera này ứng dụng trí thuệ nhân tạo nhận diện khuôn mặt, cảnh báo đám đông để theo dõi tình hình an ninh trật tự đô thị, lũ lụt; thống kê số lượng các phương tiện ra vào cửa ngõ trên địa bàn tỉnh Bình Định, hiển thị lộ trình di chuyển của xe trên danh sách qua các vị trí, thời gian mà xe đi qua. Tính năng này đã giúp cơ quan chức năng xử lý nhanh chóng, kịp thời các trường hợp, tăng cường công tác giữ gìn an ninh trật tự trên địa bàn.

Bên cạnh đó, Trung tâm IOC Bình Định cũng giúp giám sát thông tin trên môi trường mạng. Qua đó, giúp nghiên cứu nhanh sự vụ, sự việc cần theo dõi; giám sát và theo dõi thông tin theo thời gian thực và cảnh báo thông tin nhạy cảm.

Ngoài ra, Trung tâm này cũng giám sát tình hình cung cấp dịch vụ công phục vụ người dân trên toàn địa bàn; hệ thống thông tin kinh tế - xã hội cung cấp cho lãnh đạo các cấp chính quyền cái nhìn toàn diện các thông tin liên quan đến các lĩnh vực, đơn vị, địa phương trên phạm vi toàn tỉnh.

Tạo ra một cách thức xử lý vấn đề xã hội mới

Phó Giám đốc Sở TT&TT Nguyễn Minh Thảo đánh giá, Trung tâm IOC Bình Định đã tạo ra một cách thức xử lý vấn đề xã hội mới, giúp tiếp cận thông tin từ người dân nhanh hơn, các nội dung cần xử lý đi trực tiếp đến cơ quan, đơn vị, địa phương một cách chính xác.

Tuy nhiên, trong quá trình vận hành, Trung tâm IOC tỉnh Bình Định vẫn còn gặp những khó khăn, hạn chế. Cụ thể, công tác phối hợp xử lý thông tin phản ánh hiện trường của các cơ quan, đơn vị chức năng có lúc chưa kịp thời. Do thiếu nhân lực, thời gian đầu, trung tâm gặp khó khăn trong công tác phân loại phản ánh hiện trường của người dân theo lĩnh vực để chuyển các cơ quan chức năng trả lời theo thẩm quyền.

“Sở TT&TT tỉnh Bình Định tiếp tục phối hợp với các ngành chức năng của tỉnh để xây dựng và ban hành quy trình phối hợp các hệ thống, tăng cường tuyên truyền hướng dẫn và đôn đốc để các địa phương xử lý kịp thời các phản ánh. Sở tiếp tục thực hiện vận hành hạ tầng công nghệ và các dịch vụ tại Trung tâm IOC nhằm đảm bảo hoạt động ổn định, hiệu quả”, ông Nguyễn Minh Thảo nói.

Diễm Phúc

Bình Định: Chủ động phát triển đô thị thông minh phù hợp với đặc thù riêng

Theo Sở TT&TT tỉnh Bình Định, đây là một trong những ứng dụng tiện ích mà Trung tâm IOC tỉnh Bình Ðịnh mang lại trong thời gian qua. Việc triển khai các dịch vụ đô thị thông minh bước đầu hình thành cơ sở dữ liệu về an ninh trật tự; người dân có thể phản ánh đến chính quyền những bất cập trong đời sống hàng ngày thông qua ứng dụng phản ánh hiện trường…

Hình thành cơ sở dữ liệu về an ninh trật tự

Mới đây, anh Tạ Hoàng Đức ở phường Lê Hồng Phong (TP Quy Nhơn) nhận thấy trước vỉa hè Trường Tiểu học Lê Hồng Phong, đường Nguyễn Công Trứ có vật chắn cản trở người đi bộ, gây mất mỹ quan đô thị nên anh Đức đã lên “Ứng dụng phản ánh hiện trường” để phản ánh.

“Tại trước vỉa hè Trường Tiểu học Lê Hồng Phong, đường Nguyễn Công Trứ có vật chắn cản người đi bộ, gây mất mỹ quan đô thị, dễ khiến trẻ em đi học về va đụng mất an toàn. Mong cơ quan chức năng xử lý, di dời vật chắn…”, anh Đức gửi nội dung phản ánh lên ứng dụng.

Từ thông tin và hình ảnh anh Đức cung cấp, UBND phường Lê Hồng Phong đã cử lực lượng xuống hiện trường phản ánh, xác minh thực tế. Qua đó, lực lượng chức năng đã phối hợp với người dân địa phương thực hiện việc trả lại vỉa hè thông thoáng cho người đi bộ. Đồng thời, nhắc nhở người dân xung quanh không được để vật dụng bừa bãi dưới lòng đường, vỉa hè gây mất an toàn giao thông.

Không chỉ phản ánh của anh Đức, từ đầu năm đến nay, Trung tâm IOC tỉnh Bình Ðịnh đã tiếp nhận 339 phản ánh người dân gửi đến liên quan đến các lĩnh vực Tài nguyên - Môi trường, Giao thông - Vận tải, Xây dựng, Văn hoá - Thể thao. Trong đó, 108 phản ánh không được tiếp nhận vì thiếu thông tin về địa điểm, hình ảnh, clip bị trùng lặp; 208 phản ánh đã được cơ quan chức năng xử lý, trả lời. Các phản ánh còn lại đang được cơ quan chức năng xử lý theo quy định.

Sở TT&TT tỉnh Bình Định nhận định, từ những tiện ích dịch vụ mang lại trong thời gian quan đã giúp các cơ quan, đơn vị ở tỉnh Bình Định có thể giải quyết kịp thời các vấn đề bất cập của đô thị trên các lĩnh vực: Thông tin và Truyền thông, Văn hóa - Thể thao, Y tế, Xây dựng, Giao thông vận tải, Du lịch, Tài nguyên - Môi trường…

Giám sát thông tin trên môi trường mạng

Ngoài dịch vụ phản ánh hiện trường, năm 2023, Trung tâm IOC tỉnh Bình Ðịnh cũng tiếp tục duy trì triển khai các dịch vụ cơ bản gồm: giám sát an toàn thông tin; giám sát an ninh trật tự của đô thị; giám sát thông tin trên môi trường mạng; giám sát, điều hành giao thông và 3 dịch vụ mở rộng là dashboard tổng hợp giám sát điều hành; hệ thống giám sát dịch vụ công; hệ thống thông tin kinh tế - xã hội.

Với dịch vụ giám sát, điều hành giao thông, tỉnh Bình Định đã lắp 51 camera tại 13 nút giao thông trên địa bàn TP Quy Nhơn để đo đếm lưu lượng, xử lý vi phạm trật tự an toàn giao thông đường bộ cũng như cổng cung cấp thông tin giao thông cho người dân. Trong năm 2023, cán bộ điều hành Trung tâm IOC đã trích xuất hình ảnh gửi đến Phòng CSGT Công an tỉnh để xử lý hơn 1.500 trường hợp vi phạm Luật Giao thông đường bộ trong năm 2023 (trong đó, ô tô: 875 trường hợp và mô tô: 700 trường hợp).

Hệ thống giám sát, điều hành giao thông đã mang lại hiệu quả nhất định, hỗ trợ đắc lực cho lực lượng CSGT trong giám sát, xử lý vi phạm, nhất là trong tình hình trật tự an toàn giao thông ngày càng phức tạp như hiện nay.

Ngoài camera giám sát, điều hành giao thông, Trung tâm IOC tỉnh Bình Định còn lắp 56 camera theo dõi tại các toà nhà cao tầng, các nút giao thông, các vị trí trọng yếu.

Các camera này ứng dụng trí thuệ nhân tạo nhận diện khuôn mặt, cảnh báo đám đông để theo dõi tình hình an ninh trật tự đô thị, lũ lụt; thống kê số lượng các phương tiện ra vào cửa ngõ trên địa bàn tỉnh Bình Định, hiển thị lộ trình di chuyển của xe trên danh sách qua các vị trí, thời gian mà xe đi qua. Tính năng này đã giúp cơ quan chức năng xử lý nhanh chóng, kịp thời các trường hợp, tăng cường công tác giữ gìn an ninh trật tự trên địa bàn.

Bên cạnh đó, Trung tâm IOC Bình Định cũng giúp giám sát thông tin trên môi trường mạng. Qua đó, giúp nghiên cứu nhanh sự vụ, sự việc cần theo dõi; giám sát và theo dõi thông tin theo thời gian thực và cảnh báo thông tin nhạy cảm.

Ngoài ra, Trung tâm này cũng giám sát tình hình cung cấp dịch vụ công phục vụ người dân trên toàn địa bàn; hệ thống thông tin kinh tế - xã hội cung cấp cho lãnh đạo các cấp chính quyền cái nhìn toàn diện các thông tin liên quan đến các lĩnh vực, đơn vị, địa phương trên phạm vi toàn tỉnh.

Tạo ra một cách thức xử lý vấn đề xã hội mới

Phó Giám đốc Sở TT&TT Nguyễn Minh Thảo đánh giá, Trung tâm IOC Bình Định đã tạo ra một cách thức xử lý vấn đề xã hội mới, giúp tiếp cận thông tin từ người dân nhanh hơn, các nội dung cần xử lý đi trực tiếp đến cơ quan, đơn vị, địa phương một cách chính xác.

Tuy nhiên, trong quá trình vận hành, Trung tâm IOC tỉnh Bình Định vẫn còn gặp những khó khăn, hạn chế. Cụ thể, công tác phối hợp xử lý thông tin phản ánh hiện trường của các cơ quan, đơn vị chức năng có lúc chưa kịp thời. Do thiếu nhân lực, thời gian đầu, trung tâm gặp khó khăn trong công tác phân loại phản ánh hiện trường của người dân theo lĩnh vực để chuyển các cơ quan chức năng trả lời theo thẩm quyền.

“Sở TT&TT tỉnh Bình Định tiếp tục phối hợp với các ngành chức năng của tỉnh để xây dựng và ban hành quy trình phối hợp các hệ thống, tăng cường tuyên truyền hướng dẫn và đôn đốc để các địa phương xử lý kịp thời các phản ánh. Sở tiếp tục thực hiện vận hành hạ tầng công nghệ và các dịch vụ tại Trung tâm IOC nhằm đảm bảo hoạt động ổn định, hiệu quả”, ông Nguyễn Minh Thảo nói.

Diễm Phúc

Bình Định: Chủ động phát triển đô thị thông minh phù hợp với đặc thù riêng

Phóng viên: Sự việc gian lận thi cử ở Hà Giang, Sơn La làm gợi nhớ lại kết quả thi tốt nghiệp từ thời Bộ trưởng Nguyễn Thiện Nhân, trong đó có những tỉnh như Tuyên Quang tỷ lệ tốt nghiệp chỉ có 14%, hay những tiêu cực thi cử như Đồi Ngô, Bạc Liêu… Ông có cho rằng việc phanh phui tiêu cực của năm nay chính là tiền đề để làm mạnh hơn câu chuyện chống bệnh thành tích và tiêu cực trong giáo dục mà trước kia đã từng chạm đến?

TS Lê Viết Khuyến: Ngay từ đầu khi tiêu cực năm nay được phanh phui, tôi đã nói là phải làm quyết liệt, không có vùng cấm.

Cho nên, chúng ta không nên dừng lại ở những người tham gia trực tiếp vào tiêu cực, mà phải tìm ra được những kẻ đồng loã, phá đi những tiêu cực mang tính chất tổ chức.

Theo ông, khi phân quyền tổ chức thi THPT quốc gia tới địa phương, lãnh đạo ở đó cần có trách nhiệm như thế nào?

Ở đây nói đến chuyện trách nhiệm thuộc về ai, thì thực tế trách nhiệm là của cả hệ thống.

Khi rà soát thì phải rà soát từng khâu một để làm rõ vấn đề ở đâu và cuối cùng quy trách nhiệm ở chỗ nào.

Đứng ở phía Bộ GD-ĐT, đây là cơ quan phải chịu trách nhiệm chung trước xã hội về tất cả những gì xảy ra trong lĩnh vực giáo dục. Nếu nhìn ở góc độ chung đó, bao giờ người đứng đầu ngành cũng nên có lời xin lỗi nhân dân, học sinh, phụ huynh, sau đó mới quy trách nhiệm cụ thể từng khâu một.

Còn về trách nhiệm của địa phương, một trong những đề xuất của tôi và của Hiệp hội các trường đại học, cao đẳng Việt Nam (gọi tắt là Hiệp hội) mà tôi là thành viên, là giao trách nhiệm cho người đứng đầu địa phương.

Khi đã phân cấp cho địa phương về việc tổ chức kỳ thi thì người đứng đầu địa phương – tức Chủ tịch UBND tỉnh phải chịu trách nhiệm trước người dân, trước Chính phủ về những tiêu cực xảy ra trong địa bàn của mình.

Khi đã quy trách nhiệm như thế, thì ông Chủ tịch UBND sẽ huy động bộ máy của mình để làm tốt công tác tuyển sinh.

Còn các bộ phận bên dưới sẽ chịu trách nhiệm với người đứng đầu tỉnh, chứ không phải chỉ xử anh Lương, anh Hoài là xong.

Được và chưa được của kỳ thi

- Có ý kiến bình luận về sự việc ở Hà Giang, Sơn La giống như câu chuyện “tái ông thất mã”: Khi tiêu cực bị phanh phui mới nhìn thấy lỗ hổng ở nhiều khâu, từ trung ương tới địa phương. Và chuyện “Tái ông” lại chính là cơ hội để chúng ta tiếp tục làm trong sạch giáo dục?

Tôi không muốn nhìn cực đoan về một phía, mà muốn phân tích cả 2 mặt của kỳ thi năm nay.

Kỳ thi năm nay so với các năm trước đây có những cái được và chưa được.

Cái được thứ nhất là thí sinh thi tại địa phương, giảm tốn kém cho Nhà nước và cho chính gia đình các em. Tôi nghĩ đó là thành công lớn nhất của phương án tuyển sinh này.

Cái được thứ 2 là khâu làm đề tốt hơn các năm trước, biểu hiện cụ thể ở phổ điểm các môn tương đối chuẩn (hình chuông dốc đều về 2 bên), trừ môn Toán, tiếng Anh, Giáo dục công dân. Những năm trước, phổ điểm rất méo mó.

Thứ ba là tiêu cực giảm. Trước kia chúng ta có những Đồi Ngô, những cảnh tượng phao thi trắng xoá sân trường… Bây giờ thi 9 môn thì 8 môn trắc nghiệm khách quan, dùng cách hoán vị câu hỏi nên loại hẳn tiêu cực mà trước đây tràn ngập.

Thứ tư là kỳ thi năm nay và một vài năm trước bắt đầu chấp nhận sự công khai hoá. Những năm trước hay vài chục năm trước, người ta có thể xầm xì về tiêu cực ở đây ở kia nhưng không có chứng cớ phát hiện. Khi Bộ GD-ĐT chấp nhận công bố phổ điểm, cung cấp dữ liệu để có thể làm phổ điểm từng tỉnh, nhờ đó mà các chuyên gia có thể chỉ ra điểm bất thường sau vài tiếng. Các năm trước không phải không có tiêu cực, mà không có cơ sở để phát hiện ra.

Còn những điểm chưa đạt của kỳ thi, tôi có thể kể ra đây.

Thứ nhất là khâu đề thi vẫn phải tiếp tục hoàn thiện hơn về kỹ năng soạn đề.

Một nửa nội dung đề thi phải phù hợp với chuẩn đầu ra của môn học đó về mặt kiến thức, kỹ năng, thái độ tối thiểu cần đạt được – tức là phải đạt điểm 5 trở lên mới được công nhận là đỗ tốt nghiệp.

Theo thang điểm của EU cũng phải đạt từ mức tương đương điểm 5 trở lên mới là đạt. Một bài thi 1,5 điểm mà vẫn đạt yêu cầu tốt nghiệp là không được.

Quan điểm đạt tốt nghiệp bây giờ “rất láo nháo” khi cộng cả điểm học bạ, bởi vì trong bối cảnh chạy theo thành tích như ở ta thì bằng cách nào đó, người ta có thể nâng điểm được hết.

Một số nước họ làm được cách xét tốt nghiệp theo kết quả học tập vì họ có hệ thống kiểm định nhà trường tốt.

Điểm trừ thứ 2 là từ trước đến nay, ta chỉ chú ý đến tiêu cực ở người thi, sự thiếu trách nhiệm của người chấm. Có một điều trước đây ta không nói tới là tiêu cực về mặt tổ chức như kỳ thi năm nay.

Tiêu cực về mặt “tổ chức” ở những năm trước mới ở mức độ “xì xầm”, còn năm nay đã “bắt” được cái tiêu cực.

Thứ 3 là kỳ thi năm nay vẫn chưa làm được 2 đề xuất của Hiệp hội, đó là giao cho trách nhiệm cho người đứng đầu địa phương và tăng cường giám sát xã hội.

Lâu nay, ta giám sát nội bộ, cái gì cũng bí mật, khép kín. Khi có tiêu cực, giám sát nội bộ không có ý nghĩa gì.

Theo ông, sắp tới kỳ thi THPT quốc gia nên tiếp tục thế nào?

Nếu như chủ trương sai thì dứt khoát phải bỏ, nhưng nếu chủ trương đúng mà trong quá trình thực hiện gặp trục trặc này khác có thể do nguyên nhân chủ quan của từng phía hay nguyên nhân khách quan thì phải phân tích rõ, khắc phục những trục trặc đó để chủ trương vẫn tiếp tục để theo hướng ngày một hoàn thiện hơn.

Nhân chuyện này, có những chuyên gia, nhà giáo, nhà khoa học đặt vấn đề: có nên giữ lại "kỳ thi 2 trong 1", có nên tách 2 kỳ thi như trước đây, có nên giao coi thi và chấm thi cho trường đại học, hay giao việc xét tốt nghiệp cho địa phương… Rất nhiều ý kiến khác nhau.

Báo chí và một số người vẫn hay gọi là kỳ thi “2 trong 1”. Nhưng trên thực tế, theo tinh thần của Nghị quyết 29, đề án thiết kế lại chỉ còn một kỳ thi quốc gia là kỳ thi tốt nghiệp THPT, còn việc tuyển sinh ĐH, CĐ, theo điều 34 của Luật Giáo dục Đại học, là công việc của các trường.

Các trường được quyền tự chủ tuyển sinh, không ai bắt buộc các trường phải dùng kết quả của kỳ thi này.

Để giải quyết bài toán tốn kém, theo tôi, các trường tốp trên hoặc những ngành “hot” nên sử dụng kết quả kỳ thi THPT quốc gia như vòng sơ tuyển để loại bớt thí sinh. Vòng thứ 2 sẽ do trường tự ra đề, tự chấm. Như vậy thay vì phải tổ chức thi cho 1 vạn thí sinh để chọn ra 100 em, trường chỉ phải tổ chức thi cho 1.000 em để chọn ra 100 em. Nhiều nước trên thế giới người ta cũng làm theo cách thức này.

Người ta nói bỏ kỳ thi tốt nghiệp và giao cho địa phương tự công nhận, như tôi phân tích, đây vẫn phải là kỳ thi quốc gia.

Ở ta, bệnh thành tích rất lớn, nếu làm như thế thì làm sao có được chất lượng giáo dục phổ thông cho tốt. Nếu giáo dục phổ thông không tốt thì làm sao có chất lượng giáo dục đại học tốt. Nên đề xuất nói bỏ thi tốt nghiệp là không ổn.

Vậy khi nào thì bỏ được? Khi mà chúng ta hình thành được văn hoá chất lượng, hệ thống kiểm định của cả hệ thống tốt. Lúc đó hãy nói đến chuyện bỏ kỳ thi tốt nghiệp.

Tuy nhiên, kỳ thi tốt nghiệp phải đi đúng thực chất – tức đạt từ 5 điểm trở lên mỗi môn thi.

Hiện nay, cũng vẫn là định hướng theo bệnh thành tích khi hơn 90% tốt nghiệp. Dư luận lại càng có cớ “thế thì làm sao phải thi”.

Đề xuất nữa là giao cho trường đại học coi thi và chấm thi. Phương án này rất tốn kém và chắc đâu trường đại học đã không có tiêu cực? Tôi thấy những đề xuất đó không phù hợp.

Với kinh nghiệm làm công tác quản lý giáo dục đại học 19 năm của tôi, trong công tác tuyển sinh đại học cũng như thi tốt nghiệp phổ thông, tôi chứng kiến những đề xuất, chủ trương rất đúng nhưng quá mới mẻ. Xã hội chưa hiểu rõ được những chủ trương ấy. Ý kiến từ phía xã hội là đương nhiên sẽ có. Nhưng nếu ý kiến mạnh quá mà không thật khách quan thì có thể tạo ra áp lực, làm cho tư lệnh ngành có thể chao đảo và từ bỏ chủ trương đó vì áp lực.

Nhưng sau đó có thể 5-10 năm, người ta lại nhìn nhận lại tại sao không kiên định, tại sao lại bỏ chủ trương đó đi để giáo dục đại học chỉ dừng lại ở đó. Đã làm một lần mà bị bác đi rồi thì quay lại sẽ có những nghi ngại.

Xin cảm ơn ông!

Nguyễn Thảo (Thực hiện)

Những lỗ hổng dẫn tới sai phạm thi cử như ở Hà Giang, Sơn La

Nhiều lỗ hổng được các chuyên gia, người có kinh nghiệm trong ngành giáo dục vạch ra có thể dẫn tới sai phạm thi cử như các vụ việc được phanh phui.    

 - Trao đổi với VietNamNet chiều 28/7, TS Lê Viết Khuyến (nguyên Vụ phó Vụ Giáo dục Đại học, Bộ GD-ĐT) cho rằng khi nào hình thành được văn hoá chất lượng, hệ thống kiểm định của cả hệ thống tốt thì hãy nói đến chuyện bỏ kỳ thi tốt nghiệp. Còn nếu duy trì thì phải để cho kỳ thi đi đúng thực chất, chứ hiện nay vẫn định hướng theo “bệnh thành tích”.

Phóng viên: Sự việc gian lận thi cử ở Hà Giang, Sơn La làm gợi nhớ lại kết quả thi tốt nghiệp từ thời Bộ trưởng Nguyễn Thiện Nhân, trong đó có những tỉnh như Tuyên Quang tỷ lệ tốt nghiệp chỉ có 14%, hay những tiêu cực thi cử như Đồi Ngô, Bạc Liêu… Ông có cho rằng việc phanh phui tiêu cực của năm nay chính là tiền đề để làm mạnh hơn câu chuyện chống bệnh thành tích và tiêu cực trong giáo dục mà trước kia đã từng chạm đến?

TS Lê Viết Khuyến: Ngay từ đầu khi tiêu cực năm nay được phanh phui, tôi đã nói là phải làm quyết liệt, không có vùng cấm.

Cho nên, chúng ta không nên dừng lại ở những người tham gia trực tiếp vào tiêu cực, mà phải tìm ra được những kẻ đồng loã, phá đi những tiêu cực mang tính chất tổ chức.

Theo ông, khi phân quyền tổ chức thi THPT quốc gia tới địa phương, lãnh đạo ở đó cần có trách nhiệm như thế nào?

Ở đây nói đến chuyện trách nhiệm thuộc về ai, thì thực tế trách nhiệm là của cả hệ thống.

Khi rà soát thì phải rà soát từng khâu một để làm rõ vấn đề ở đâu và cuối cùng quy trách nhiệm ở chỗ nào.

Đứng ở phía Bộ GD-ĐT, đây là cơ quan phải chịu trách nhiệm chung trước xã hội về tất cả những gì xảy ra trong lĩnh vực giáo dục. Nếu nhìn ở góc độ chung đó, bao giờ người đứng đầu ngành cũng nên có lời xin lỗi nhân dân, học sinh, phụ huynh, sau đó mới quy trách nhiệm cụ thể từng khâu một.

Còn về trách nhiệm của địa phương, một trong những đề xuất của tôi và của Hiệp hội các trường đại học, cao đẳng Việt Nam (gọi tắt là Hiệp hội) mà tôi là thành viên, là giao trách nhiệm cho người đứng đầu địa phương.

Khi đã phân cấp cho địa phương về việc tổ chức kỳ thi thì người đứng đầu địa phương – tức Chủ tịch UBND tỉnh phải chịu trách nhiệm trước người dân, trước Chính phủ về những tiêu cực xảy ra trong địa bàn của mình.

Khi đã quy trách nhiệm như thế, thì ông Chủ tịch UBND sẽ huy động bộ máy của mình để làm tốt công tác tuyển sinh.

Còn các bộ phận bên dưới sẽ chịu trách nhiệm với người đứng đầu tỉnh, chứ không phải chỉ xử anh Lương, anh Hoài là xong.

Được và chưa được của kỳ thi

- Có ý kiến bình luận về sự việc ở Hà Giang, Sơn La giống như câu chuyện “tái ông thất mã”: Khi tiêu cực bị phanh phui mới nhìn thấy lỗ hổng ở nhiều khâu, từ trung ương tới địa phương. Và chuyện “Tái ông” lại chính là cơ hội để chúng ta tiếp tục làm trong sạch giáo dục?

Tôi không muốn nhìn cực đoan về một phía, mà muốn phân tích cả 2 mặt của kỳ thi năm nay.

Kỳ thi năm nay so với các năm trước đây có những cái được và chưa được.

Cái được thứ nhất là thí sinh thi tại địa phương, giảm tốn kém cho Nhà nước và cho chính gia đình các em. Tôi nghĩ đó là thành công lớn nhất của phương án tuyển sinh này.

Cái được thứ 2 là khâu làm đề tốt hơn các năm trước, biểu hiện cụ thể ở phổ điểm các môn tương đối chuẩn (hình chuông dốc đều về 2 bên), trừ môn Toán, tiếng Anh, Giáo dục công dân. Những năm trước, phổ điểm rất méo mó.

Thứ ba là tiêu cực giảm. Trước kia chúng ta có những Đồi Ngô, những cảnh tượng phao thi trắng xoá sân trường… Bây giờ thi 9 môn thì 8 môn trắc nghiệm khách quan, dùng cách hoán vị câu hỏi nên loại hẳn tiêu cực mà trước đây tràn ngập.

Thứ tư là kỳ thi năm nay và một vài năm trước bắt đầu chấp nhận sự công khai hoá. Những năm trước hay vài chục năm trước, người ta có thể xầm xì về tiêu cực ở đây ở kia nhưng không có chứng cớ phát hiện. Khi Bộ GD-ĐT chấp nhận công bố phổ điểm, cung cấp dữ liệu để có thể làm phổ điểm từng tỉnh, nhờ đó mà các chuyên gia có thể chỉ ra điểm bất thường sau vài tiếng. Các năm trước không phải không có tiêu cực, mà không có cơ sở để phát hiện ra.

Còn những điểm chưa đạt của kỳ thi, tôi có thể kể ra đây.

Thứ nhất là khâu đề thi vẫn phải tiếp tục hoàn thiện hơn về kỹ năng soạn đề.

Một nửa nội dung đề thi phải phù hợp với chuẩn đầu ra của môn học đó về mặt kiến thức, kỹ năng, thái độ tối thiểu cần đạt được – tức là phải đạt điểm 5 trở lên mới được công nhận là đỗ tốt nghiệp.

Theo thang điểm của EU cũng phải đạt từ mức tương đương điểm 5 trở lên mới là đạt. Một bài thi 1,5 điểm mà vẫn đạt yêu cầu tốt nghiệp là không được.

Quan điểm đạt tốt nghiệp bây giờ “rất láo nháo” khi cộng cả điểm học bạ, bởi vì trong bối cảnh chạy theo thành tích như ở ta thì bằng cách nào đó, người ta có thể nâng điểm được hết.

Một số nước họ làm được cách xét tốt nghiệp theo kết quả học tập vì họ có hệ thống kiểm định nhà trường tốt.

Điểm trừ thứ 2 là từ trước đến nay, ta chỉ chú ý đến tiêu cực ở người thi, sự thiếu trách nhiệm của người chấm. Có một điều trước đây ta không nói tới là tiêu cực về mặt tổ chức như kỳ thi năm nay.

Tiêu cực về mặt “tổ chức” ở những năm trước mới ở mức độ “xì xầm”, còn năm nay đã “bắt” được cái tiêu cực.

Thứ 3 là kỳ thi năm nay vẫn chưa làm được 2 đề xuất của Hiệp hội, đó là giao cho trách nhiệm cho người đứng đầu địa phương và tăng cường giám sát xã hội.

Lâu nay, ta giám sát nội bộ, cái gì cũng bí mật, khép kín. Khi có tiêu cực, giám sát nội bộ không có ý nghĩa gì.

Theo ông, sắp tới kỳ thi THPT quốc gia nên tiếp tục thế nào?

Nếu như chủ trương sai thì dứt khoát phải bỏ, nhưng nếu chủ trương đúng mà trong quá trình thực hiện gặp trục trặc này khác có thể do nguyên nhân chủ quan của từng phía hay nguyên nhân khách quan thì phải phân tích rõ, khắc phục những trục trặc đó để chủ trương vẫn tiếp tục để theo hướng ngày một hoàn thiện hơn.

Nhân chuyện này, có những chuyên gia, nhà giáo, nhà khoa học đặt vấn đề: có nên giữ lại "kỳ thi 2 trong 1", có nên tách 2 kỳ thi như trước đây, có nên giao coi thi và chấm thi cho trường đại học, hay giao việc xét tốt nghiệp cho địa phương… Rất nhiều ý kiến khác nhau.

Báo chí và một số người vẫn hay gọi là kỳ thi “2 trong 1”. Nhưng trên thực tế, theo tinh thần của Nghị quyết 29, đề án thiết kế lại chỉ còn một kỳ thi quốc gia là kỳ thi tốt nghiệp THPT, còn việc tuyển sinh ĐH, CĐ, theo điều 34 của Luật Giáo dục Đại học, là công việc của các trường.

Các trường được quyền tự chủ tuyển sinh, không ai bắt buộc các trường phải dùng kết quả của kỳ thi này.

Để giải quyết bài toán tốn kém, theo tôi, các trường tốp trên hoặc những ngành “hot” nên sử dụng kết quả kỳ thi THPT quốc gia như vòng sơ tuyển để loại bớt thí sinh. Vòng thứ 2 sẽ do trường tự ra đề, tự chấm. Như vậy thay vì phải tổ chức thi cho 1 vạn thí sinh để chọn ra 100 em, trường chỉ phải tổ chức thi cho 1.000 em để chọn ra 100 em. Nhiều nước trên thế giới người ta cũng làm theo cách thức này.

Người ta nói bỏ kỳ thi tốt nghiệp và giao cho địa phương tự công nhận, như tôi phân tích, đây vẫn phải là kỳ thi quốc gia.

Ở ta, bệnh thành tích rất lớn, nếu làm như thế thì làm sao có được chất lượng giáo dục phổ thông cho tốt. Nếu giáo dục phổ thông không tốt thì làm sao có chất lượng giáo dục đại học tốt. Nên đề xuất nói bỏ thi tốt nghiệp là không ổn.

Vậy khi nào thì bỏ được? Khi mà chúng ta hình thành được văn hoá chất lượng, hệ thống kiểm định của cả hệ thống tốt. Lúc đó hãy nói đến chuyện bỏ kỳ thi tốt nghiệp.

Tuy nhiên, kỳ thi tốt nghiệp phải đi đúng thực chất – tức đạt từ 5 điểm trở lên mỗi môn thi.

Hiện nay, cũng vẫn là định hướng theo bệnh thành tích khi hơn 90% tốt nghiệp. Dư luận lại càng có cớ “thế thì làm sao phải thi”.

Đề xuất nữa là giao cho trường đại học coi thi và chấm thi. Phương án này rất tốn kém và chắc đâu trường đại học đã không có tiêu cực? Tôi thấy những đề xuất đó không phù hợp.

Với kinh nghiệm làm công tác quản lý giáo dục đại học 19 năm của tôi, trong công tác tuyển sinh đại học cũng như thi tốt nghiệp phổ thông, tôi chứng kiến những đề xuất, chủ trương rất đúng nhưng quá mới mẻ. Xã hội chưa hiểu rõ được những chủ trương ấy. Ý kiến từ phía xã hội là đương nhiên sẽ có. Nhưng nếu ý kiến mạnh quá mà không thật khách quan thì có thể tạo ra áp lực, làm cho tư lệnh ngành có thể chao đảo và từ bỏ chủ trương đó vì áp lực.

Nhưng sau đó có thể 5-10 năm, người ta lại nhìn nhận lại tại sao không kiên định, tại sao lại bỏ chủ trương đó đi để giáo dục đại học chỉ dừng lại ở đó. Đã làm một lần mà bị bác đi rồi thì quay lại sẽ có những nghi ngại.

Xin cảm ơn ông!

Nguyễn Thảo (Thực hiện)

Những lỗ hổng dẫn tới sai phạm thi cử như ở Hà Giang, Sơn La

Nhiều lỗ hổng được các chuyên gia, người có kinh nghiệm trong ngành giáo dục vạch ra có thể dẫn tới sai phạm thi cử như các vụ việc được phanh phui.    

Ông Huỳnh Quang Liêm cho biết, năm 2024, VNPT đặt mục tiêu tăng trưởng 7,7 – 8%, cao hơn năm 2023. Tuy nhiên, đây cũng là mục tiêu đầy thách thức.

VNPT phải xây dựng hạ tầng số băng thông siêu rộng

Phát biểu tại hội nghị, Bộ trưởng Bộ TT&TT Nguyễn Mạnh Hùngnhấn mạnh, VNPT đã có những chuyển đổi quan trọng, đã có chiều hướng đi lên, nhưng vẫn chưa thấy sự bứt phá, chưa thấy quyết tâm chiến lược để mở ra được một giai đoạn phát triển mới. Bộ trưởng cho rằng, tăng trưởng tốt của các doanh nghiệp viễn thông phải xung quanh con số 10%.

“Đất nước phát triển thì phải dựa vào không gian mới, không gian phát triển mới thì chủ yếu là không gian số. Không gian mới thì cần hạ tầng mới, đó là hoạt động số. Các nhà mạng chủ chốt, trong đó có VNPT đã chưa đầu tư đi trước về xây dựng hạ tầng số để tạo nền tảng cho phát triển đất nước, phát triển kinh tế xã hội. Cũng vì vậy mà VNPT cũng chưa tìm thấy không gian tăng trưởng mới, trong khi không gian cũ đã hết dư địa, thậm chí suy giảm. Ví dụ như các dịch vụ truyền thống là thoại và SMS đã từng chiếm gần 100 % doanh thu di động của nhà mạng thì cơ bản sẽ giảm xuống chỉ còn dưới 10%. Những dịch vụ truyền thống này của VNPT vẫn đang chiếm tới 40% thì phải chuẩn bị sẽ giảm xuống dưới 10%. Nếu không có không gian mới thì VNPT sẽ nguy hiểm”, Bộ trưởng nói.

Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho rằng, trong vòng 30 năm tới, ngành sẽ có chuyển dịch quan trọng trong công cuộc đổi mới lần thứ hai từ hạ tầng viễn thông sang hạ tầng số, từ công nghệ thông tin sang công nghệ số, từ ứng dụng công nghệ thông tin sang chuyển đổi số, từ tự động hóa sang thông minh hóa và sang trí tuệ nhân tạo, từ xử lý thông tin hữu hạn sang xử lý dữ liệu số vô hạn để sinh ra giá trị mới, từ phần mềm riêng lẻ sang nền tảng số, từ gia công, lắp ráp sang làm sản phẩm Make in Viet Nam.

Chia sẻ về hạ tầng số Việt Nam tương lai, Bộ trưởng cho rằng, hạ tầng này phải có dung lượng siêu lớn, băng thông siêu rộng, phổ cập, xanh, thông minh và an toàn. Hạ tầng này phải được ưu tiên đầu tư hiện đại hóa, đi trước một bước để thúc đẩy chuyển đổi số quốc gia, phát triển kinh tế số xã hội số.

“VNPT luôn nhớ nghề của mình là nghề hạ tầng và sức mạnh của mình là sức mạnh hạ tầng, trách nhiệm của mình với đất nước là trách nhiệm hạ tầng, lợi thế cạnh tranh chính của mình là hạ tầng và sứ mệnh của mình là sứ mệnh hạ tầng để người khác, doanh nghiệp khác đứng trên vai mình mà kinh doanh chứ không phải một mình mình đứng trên vai mình”, Bộ trưởng nói.

Đầu tư vào 5G để mở rộng không gian mới

Năm 2024 là năm Bộ TT&TT sẽ thương mại hóa 5G trên phạm vi toàn quốc. Vì vậy, VNPT hãy lập kế hoạch để phủ sóng toàn quốc ngay trong năm 2024 và  sử dụng 5G SA (Sử dụng công nghệ 5G không cần đi qua giai đoạn trung gian 4,5G). 

Bộ trưởng nhấn mạnh, một nhà mạng muốn phát triển bền vững thì mỗi năm phải đầu tư từ 15 – 20% doanh thu cho mạng lưới, bởi nếu không đầu tư là chết.

Chủ đề năm 2024 của Bộ TT&TT là phổ cập hạ tầng số, sáng tạo, ứng dụng số để phát triển kinh tế số, động lực mới cho tăng trưởng kinh tế và năng suất lao động. Phát triển kinh tế số thì quan trọng nhất là các ứng dụng số, ứng dụng chuyển đổi số cho các ngành. Vậy ai sẽ là người làm việc này? Đó phải là các nhà mạng, các doanh nghiệp công nghệ số phải là người sáng tạo ra các ứng dụng chuyển đổi số cho các ngành.

Bộ trưởng đưa ra dẫn chứng việc các nhà mạng Trung Quốc đã giải phóng sức lao động cho hàng triệu cô gái vẫn hàng ngày cứ cầm kính lúp soi các bản mạch in để phát hiện lỗi. Họ dùng camera có gắn SIM 5G và chụp ảnh bản mạch chuẩn để chuyển về trung tâm dữ liệu, sau đó dùng AI để so sánh, phát hiện bản mạch bị lỗi. Đó là một ứng dụng số rất đơn giản, rất dễ làm nhưng giá trị mang lại thì vô cùng lớn và cũng giúp cho đất nước tăng năng suất lao động.

Vì vậy, nếu không có 5G thì không có tăng trưởng 10%, nhưng tăng trưởng 10% thì không chỉ là 5G mà là một hệ sinh thái 5G. Vậy VNPT hãy đi vào các ngành, các lĩnh vực để sáng tạo các ứng dụng số, giúp chuyển đổi số, phát triển kinh tế số cho các ngành và các lĩnh vực. Đây cũng chính là quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.

“VNPT từ nay có một sứ mệnh mới là công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước thông qua sáng tạo các ứng dụng số, chuyển đổi số cho các ngành, các lĩnh vực, các doanh nghiệp khác. Phát triển kinh tế số các ngành cũng chính là cách để tăng năng suất lao động của các ngành này. VNPT làm 5G và các ứng dụng công nghiệp 5G cũng chính là góp phần tăng năng suất lao động trong quốc gia”, Bộ trưởng nói.

Chia sẻ tiếp về vấn đề này, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho rằng, 5G cũng sẽ thúc đẩy phát triển IoT. Nếu phát triển tốt thì đến năm 2025, Việt Nam lại có một 100 triệu thuê bao IoT và đến năm 2030 thì ít nhất là 200 triệu thuê bao IoT. Thế nhưng, không phải tự nhiên mà có được các thuê bao này, VNPT phải phát triển các ứng dụng để làm bùng nổ IoT ở Việt Nam và bùng nổ IoT chính là chuyển đổi số, chính là tăng năng suất lao động.

AI và công nghiệp bán dẫn sẽ là “cửa” mới

Sau khi chia sẻ về 5G, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho rằng VNPT phải làm chủ công nghệ AI, cung cấp nó như một dịch vụ và phát triển, bởi AI là công nghệ chính và quan trọng thứ nhất của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư. Năm 2024 là năm phát triển AI, nhất là diện hẹp tạo ra các ứng dụng AI cho từng lĩnh vực, cung cấp AI chuyên biệt, tập trung và do người dùng tạo ra.

“VNPT phải thành lập ngay một đơn vị về phát triển AI, đưa AI vào mọi lĩnh vực hoạt động của tập đoàn, đưa AI vào điều hành, vào khai thác mạng lưới, vào phát triển mọi sản phẩm dịch vụ của tập đoàn và đặc biệt là dùng AI để sáng tạo các sản phẩm mới, nhất là B2B. Không những vậy, VNPT phải nắm chắc công nghệ AI để có thể nhận và giải quyết những bài toán lớn quốc gia”, Bộ trưởng nói.

Bộ trưởng chia sẻ tiếp, một khi mọi người còn phát triển dựa trên thông tin, dựa trên dữ liệu như một yếu tố đầu vào của sản xuất thì việc xử lý dữ liệu, tức là chip bán dẫn sẽ tiếp tục là trọng yếu. Một số quốc gia đã đưa ra khái niệm mới là hạ tầng tính toán. Máy tính đã trở thành năng lực tính toán một loại hạ tầng mới, một loại năng lượng mới cho sự phát triển của nhân loại. VNPT phải trở thành nhà cung cấp hạ tầng tính toán. IDC và Cloud là hạ tầng viễn thông mới, là một trong những thành phần quan trọng nhất của hạ tầng số nên khoảng 6 – 7 năm nữa, doanh thu từ IDC, Cloud từ hạ tầng tính toán sẽ lớn hơn viễn thông rất nhiều.

Người đứng đầu Bộ TT&TT còn cho hay, năm 2024 cũng là năm đầu tiên thực hiện chiến lược quốc gia về phát triển công nghiệp bán dẫn. Công nghiệp bán dẫn là ngành công nghiệp nền tảng và không chỉ có như vậy, nó còn là ngành công nghiệp trọng yếu quốc gia trong 30 – 50 năm tới. Công nghiệp bán dẫn cũng là cốt lõi của công nghiệp chuyển đổi số.  Công nghiệp chuyển đổi số là thị trường lớn nhất của chất bán dẫn. Việt Nam với 100 triệu dân là một thị trường lớn lại đang ở giai đoạn phát triển nhanh, công nghiệp hóa nhanh, chuyển đổi số nhanh, tiêu dùng điện tử nhiều nên sẽ là một bối cảnh thuận lợi cho công việc bán dẫn và công nghiệp điện tử. VNPT nếu muốn phát triển lĩnh vực công nghiệp bán dẫn, công nghiệp điện tử, công nghiệp viễn thông thì phải có tầm nhìn lớn hơn và một quyết tâm lớn hơn.

Cũng tại hội nghị, ông Nguyễn Hoàng Anh, Chủ tịch Ủy ban Quản lý Vốn tại doanh nghiệp kỳ vọng VNPT phát huy sáng tạo để trở thành tập đoàn nhà nước vững mạnh của quốc gia.

Ông Tô Dũng Thái, Chủ tịch VNPT, cho biết VNPT đã và đang làm chủ công nghệ mới như AI, bigdata, blockchain… vốn là sân chơi của các tập đoàn công nghệ mới. Những chia sẻ của Bộ trưởng Bộ TT&TT sẽ là định hướng cho VNPT trong thời gian tới để mở rộng không gian thúc đẩy tăng trưởng mạnh mẽ tập đoàn này.

Ngày 21/12/2023, VNPT tổ chức Hội nghị Triển khai kế hoạch năm 2024. Ông Huỳnh Quang Liêm, Tổng Giám đốc VNPT cho biết, năm 2023, tổng doanh thu của tập đoàn đạt 54.856 tỷ đồng và lợi nhuận đạt 4.468 tỷ đồng.

Theo phân tích của ông Liêm, hiện dịch vụ di động chỉ chiếm 34,6% doanh thu của VNPT. Trong bối cảnh dịch vụ viễn thông truyền thống đang suy giảm thì việc giữ được doanh thu không giảm là thành công. Tuy nhiên, điểm sáng năm nay của VNPT là dịch vụ cáp quang - chiếm doanh thu lên 29,5% và dịch vụ MyTV - chiếm 5,4% tổng doanh thu. Đây cũng là năm đầu tiên doanh thu băng rộng và truyền hình của VNPT vượt qua doanh thu của dịch vụ di động. Dịch vụ số của VNPT năm 2023 cũng tăng trưởng hơn 20% so với cùng kỳ, nhưng vẫn còn giới hạn và chưa chiếm doanh thu nhiều của VNPT.

Ông Huỳnh Quang Liêm cho biết, năm 2024, VNPT đặt mục tiêu tăng trưởng 7,7 – 8%, cao hơn năm 2023. Tuy nhiên, đây cũng là mục tiêu đầy thách thức.

VNPT phải xây dựng hạ tầng số băng thông siêu rộng

Phát biểu tại hội nghị, Bộ trưởng Bộ TT&TT Nguyễn Mạnh Hùngnhấn mạnh, VNPT đã có những chuyển đổi quan trọng, đã có chiều hướng đi lên, nhưng vẫn chưa thấy sự bứt phá, chưa thấy quyết tâm chiến lược để mở ra được một giai đoạn phát triển mới. Bộ trưởng cho rằng, tăng trưởng tốt của các doanh nghiệp viễn thông phải xung quanh con số 10%.

“Đất nước phát triển thì phải dựa vào không gian mới, không gian phát triển mới thì chủ yếu là không gian số. Không gian mới thì cần hạ tầng mới, đó là hoạt động số. Các nhà mạng chủ chốt, trong đó có VNPT đã chưa đầu tư đi trước về xây dựng hạ tầng số để tạo nền tảng cho phát triển đất nước, phát triển kinh tế xã hội. Cũng vì vậy mà VNPT cũng chưa tìm thấy không gian tăng trưởng mới, trong khi không gian cũ đã hết dư địa, thậm chí suy giảm. Ví dụ như các dịch vụ truyền thống là thoại và SMS đã từng chiếm gần 100 % doanh thu di động của nhà mạng thì cơ bản sẽ giảm xuống chỉ còn dưới 10%. Những dịch vụ truyền thống này của VNPT vẫn đang chiếm tới 40% thì phải chuẩn bị sẽ giảm xuống dưới 10%. Nếu không có không gian mới thì VNPT sẽ nguy hiểm”, Bộ trưởng nói.

Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho rằng, trong vòng 30 năm tới, ngành sẽ có chuyển dịch quan trọng trong công cuộc đổi mới lần thứ hai từ hạ tầng viễn thông sang hạ tầng số, từ công nghệ thông tin sang công nghệ số, từ ứng dụng công nghệ thông tin sang chuyển đổi số, từ tự động hóa sang thông minh hóa và sang trí tuệ nhân tạo, từ xử lý thông tin hữu hạn sang xử lý dữ liệu số vô hạn để sinh ra giá trị mới, từ phần mềm riêng lẻ sang nền tảng số, từ gia công, lắp ráp sang làm sản phẩm Make in Viet Nam.

Chia sẻ về hạ tầng số Việt Nam tương lai, Bộ trưởng cho rằng, hạ tầng này phải có dung lượng siêu lớn, băng thông siêu rộng, phổ cập, xanh, thông minh và an toàn. Hạ tầng này phải được ưu tiên đầu tư hiện đại hóa, đi trước một bước để thúc đẩy chuyển đổi số quốc gia, phát triển kinh tế số xã hội số.

“VNPT luôn nhớ nghề của mình là nghề hạ tầng và sức mạnh của mình là sức mạnh hạ tầng, trách nhiệm của mình với đất nước là trách nhiệm hạ tầng, lợi thế cạnh tranh chính của mình là hạ tầng và sứ mệnh của mình là sứ mệnh hạ tầng để người khác, doanh nghiệp khác đứng trên vai mình mà kinh doanh chứ không phải một mình mình đứng trên vai mình”, Bộ trưởng nói.

Đầu tư vào 5G để mở rộng không gian mới

Năm 2024 là năm Bộ TT&TT sẽ thương mại hóa 5G trên phạm vi toàn quốc. Vì vậy, VNPT hãy lập kế hoạch để phủ sóng toàn quốc ngay trong năm 2024 và  sử dụng 5G SA (Sử dụng công nghệ 5G không cần đi qua giai đoạn trung gian 4,5G). 

Bộ trưởng nhấn mạnh, một nhà mạng muốn phát triển bền vững thì mỗi năm phải đầu tư từ 15 – 20% doanh thu cho mạng lưới, bởi nếu không đầu tư là chết.

Chủ đề năm 2024 của Bộ TT&TT là phổ cập hạ tầng số, sáng tạo, ứng dụng số để phát triển kinh tế số, động lực mới cho tăng trưởng kinh tế và năng suất lao động. Phát triển kinh tế số thì quan trọng nhất là các ứng dụng số, ứng dụng chuyển đổi số cho các ngành. Vậy ai sẽ là người làm việc này? Đó phải là các nhà mạng, các doanh nghiệp công nghệ số phải là người sáng tạo ra các ứng dụng chuyển đổi số cho các ngành.

Bộ trưởng đưa ra dẫn chứng việc các nhà mạng Trung Quốc đã giải phóng sức lao động cho hàng triệu cô gái vẫn hàng ngày cứ cầm kính lúp soi các bản mạch in để phát hiện lỗi. Họ dùng camera có gắn SIM 5G và chụp ảnh bản mạch chuẩn để chuyển về trung tâm dữ liệu, sau đó dùng AI để so sánh, phát hiện bản mạch bị lỗi. Đó là một ứng dụng số rất đơn giản, rất dễ làm nhưng giá trị mang lại thì vô cùng lớn và cũng giúp cho đất nước tăng năng suất lao động.

Vì vậy, nếu không có 5G thì không có tăng trưởng 10%, nhưng tăng trưởng 10% thì không chỉ là 5G mà là một hệ sinh thái 5G. Vậy VNPT hãy đi vào các ngành, các lĩnh vực để sáng tạo các ứng dụng số, giúp chuyển đổi số, phát triển kinh tế số cho các ngành và các lĩnh vực. Đây cũng chính là quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.

“VNPT từ nay có một sứ mệnh mới là công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước thông qua sáng tạo các ứng dụng số, chuyển đổi số cho các ngành, các lĩnh vực, các doanh nghiệp khác. Phát triển kinh tế số các ngành cũng chính là cách để tăng năng suất lao động của các ngành này. VNPT làm 5G và các ứng dụng công nghiệp 5G cũng chính là góp phần tăng năng suất lao động trong quốc gia”, Bộ trưởng nói.

Chia sẻ tiếp về vấn đề này, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho rằng, 5G cũng sẽ thúc đẩy phát triển IoT. Nếu phát triển tốt thì đến năm 2025, Việt Nam lại có một 100 triệu thuê bao IoT và đến năm 2030 thì ít nhất là 200 triệu thuê bao IoT. Thế nhưng, không phải tự nhiên mà có được các thuê bao này, VNPT phải phát triển các ứng dụng để làm bùng nổ IoT ở Việt Nam và bùng nổ IoT chính là chuyển đổi số, chính là tăng năng suất lao động.

AI và công nghiệp bán dẫn sẽ là “cửa” mới

Sau khi chia sẻ về 5G, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho rằng VNPT phải làm chủ công nghệ AI, cung cấp nó như một dịch vụ và phát triển, bởi AI là công nghệ chính và quan trọng thứ nhất của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư. Năm 2024 là năm phát triển AI, nhất là diện hẹp tạo ra các ứng dụng AI cho từng lĩnh vực, cung cấp AI chuyên biệt, tập trung và do người dùng tạo ra.

“VNPT phải thành lập ngay một đơn vị về phát triển AI, đưa AI vào mọi lĩnh vực hoạt động của tập đoàn, đưa AI vào điều hành, vào khai thác mạng lưới, vào phát triển mọi sản phẩm dịch vụ của tập đoàn và đặc biệt là dùng AI để sáng tạo các sản phẩm mới, nhất là B2B. Không những vậy, VNPT phải nắm chắc công nghệ AI để có thể nhận và giải quyết những bài toán lớn quốc gia”, Bộ trưởng nói.

Bộ trưởng chia sẻ tiếp, một khi mọi người còn phát triển dựa trên thông tin, dựa trên dữ liệu như một yếu tố đầu vào của sản xuất thì việc xử lý dữ liệu, tức là chip bán dẫn sẽ tiếp tục là trọng yếu. Một số quốc gia đã đưa ra khái niệm mới là hạ tầng tính toán. Máy tính đã trở thành năng lực tính toán một loại hạ tầng mới, một loại năng lượng mới cho sự phát triển của nhân loại. VNPT phải trở thành nhà cung cấp hạ tầng tính toán. IDC và Cloud là hạ tầng viễn thông mới, là một trong những thành phần quan trọng nhất của hạ tầng số nên khoảng 6 – 7 năm nữa, doanh thu từ IDC, Cloud từ hạ tầng tính toán sẽ lớn hơn viễn thông rất nhiều.

Người đứng đầu Bộ TT&TT còn cho hay, năm 2024 cũng là năm đầu tiên thực hiện chiến lược quốc gia về phát triển công nghiệp bán dẫn. Công nghiệp bán dẫn là ngành công nghiệp nền tảng và không chỉ có như vậy, nó còn là ngành công nghiệp trọng yếu quốc gia trong 30 – 50 năm tới. Công nghiệp bán dẫn cũng là cốt lõi của công nghiệp chuyển đổi số.  Công nghiệp chuyển đổi số là thị trường lớn nhất của chất bán dẫn. Việt Nam với 100 triệu dân là một thị trường lớn lại đang ở giai đoạn phát triển nhanh, công nghiệp hóa nhanh, chuyển đổi số nhanh, tiêu dùng điện tử nhiều nên sẽ là một bối cảnh thuận lợi cho công việc bán dẫn và công nghiệp điện tử. VNPT nếu muốn phát triển lĩnh vực công nghiệp bán dẫn, công nghiệp điện tử, công nghiệp viễn thông thì phải có tầm nhìn lớn hơn và một quyết tâm lớn hơn.

Cũng tại hội nghị, ông Nguyễn Hoàng Anh, Chủ tịch Ủy ban Quản lý Vốn tại doanh nghiệp kỳ vọng VNPT phát huy sáng tạo để trở thành tập đoàn nhà nước vững mạnh của quốc gia.

Ông Tô Dũng Thái, Chủ tịch VNPT, cho biết VNPT đã và đang làm chủ công nghệ mới như AI, bigdata, blockchain… vốn là sân chơi của các tập đoàn công nghệ mới. Những chia sẻ của Bộ trưởng Bộ TT&TT sẽ là định hướng cho VNPT trong thời gian tới để mở rộng không gian thúc đẩy tăng trưởng mạnh mẽ tập đoàn này.