Phòng lab của Ban Công nghệ bán dẫn, với những màn hình chi chít các dòng mã và sơ đồ mạch, là nơi đánh dấu thành công đầu tiên của Tập đoàn Viettel trong ngành công nghiệp mà cả thế giới đang quan tâm – bán dẫn. Tại đây, trước là Trung tâm vi mạch, nhóm kỹ sư do TS. Nguyễn Trung Kiên dẫn đầu đã thiết kế thành công chip 5G DFE, con chip phức tạp nhất trong khu vực Đông Nam Á cho đến nay.

Con chip xử lý tín hiệu vô tuyến trạm 5G, với khả năng xử lý 1.000 tỷ phép tính mỗi giây, đã được trưng bày tại Ngày hội Đổi mới Sáng tạo Quốc gia, nhưng không nhiều người biết rằng, đây là thành quả dựa trên hàng chục năm đầu tư cho nghiên cứu phát triển (R&D) và cũng đã để lại những “bài học Viettel” cho các sản phẩm tiếp theo.

Chế tạo một con chip bán dẫn đòi hỏi từ 4 đến 6 tháng và trải qua hơn 500 bước riêng biệt, từ thiết kế đến sản xuất và kiểm định, và các linh kiện di chuyển trung bình 70 lần qua các quốc gia trước khi đến tay người dùng cuối. Với độ phức tạp cao, ngành công nghiệp bán dẫn là cốt lõi cho các ngành quan trọng khác như điện tử, chuyển đổi số trị giá hàng chục nghìn tỷ USD. Trong trường hợp 5G, các con chip xử lý vô tuyến và băng gốc sẽ là thành phần không thể thiếu trong hàng trăm triệu các trạm thu phát mà thế giới cần để triển khai mạng viễn thông thế hệ mới.

Cũng vì giá trị chiến lược này mà Chiến lược phát triển công nghiệp bán dẫn Việt Nam đến năm 2030 xác định bán dẫn giữ vai trò then chốt trong nền kinh tế số và được Đảng, Nhà nước đặt ưu tiên hàng đầu. Mục tiêu đến năm 2030, Việt Nam hình thành năng lực cơ bản trong tất cả các công đoạn từ nghiên cứu, thiết kế, sản xuất, đóng gói và kiểm thử.

Thiếu tướng Nguyễn Đình Chiến, Phó Tổng Giám đốc Tập đoàn Viettel, khẳng định: "Viettel là Tập đoàn công nghệ cao hàng đầu của quốc gia, xác định sứ mệnh là chủ lực phát triển công nghiệp bán dẫn”.

Bài học từ những thiết bị lớn để tạo ra con chip nhỏ

Một trong những bài học lớn nhất của Viettel là tích luỹ năng lực nghiên cứu phát triển (R&D).

“Công nghiệp bán dẫn là một ngành khó, đòi hỏi tri thức sâu về các lĩnh vực nghiên cứu, thiết kế, sản xuất các hệ thống điện tử, công nghệ thông tin, công nghiệp công nghệ cao. Các lĩnh vực này cũng là các nhiệm vụ lớn mà Viettel đã đặt ra cho mình trong suốt quá trình phát triển, và vì thế Viettel có đủ nền tảng để đi vào công nghiệp bán dẫn”, TS. Nguyễn Trung Kiên, Phó Ban Công nghệ bán dẫn của Tập đoàn Viettel, giải thích.

Những “bài học” dài hơi về các hệ thống điện tử, công nghệ thông tin được chính thức bắt đầu vào tháng 1/2011, thời điểm Viettel thành lập bộ phận R&D chuyên trách đầu tiên, Viện Nghiên cứu và phát triển Viettel.

9 năm sau, khi đã trải qua các hướng nghiên cứu về thiết bị điện tử, viễn thông, công nghệ mạng, vi mạch… đơn vị này (từ năm 2019 là Tổng Công ty Công nghệ cao Viettel - VHT) trở thành nơi đầu tiên thực hiện thành công cuộc gọi 5G trên thiết bị mạng do Việt Nam nghiên cứu chế tạo. Kết quả này đưa Viettel trở thành nhà mạng đầu tiên trên thế giới và là nhà sản xuất thứ 6 trên thế giới sản xuất thành công thiết bị 5G.

Ông Nguyễn Chí Linh, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu thiết bị vô tuyến băng rộng VHT, người phụ trách nghiên cứu và phát triển trạm thu phát gốc vô tuyến 5G khi đó, chia sẻ: “Thành công này bắt nguồn từ nghiên cứu tiền khả thi về 5G và các nghiên cứu về thiết bị 4G bắt đầu từ 2016.”

Việc sẵn sàng đi vào lĩnh vực công nghiệp mới, thay vì chỉ chấp nhận các giải pháp sẵn có như hầu hết các nhà mạng trên thế giới, đã giúp Viettel chủ động trong việc triển khai mạng viễn thông và bây giờ tiếp tục đem lại “quả ngọt”, khi đem lại cho Viettel chuyên môn để tham gia vào công nghiệp bán dẫn.

“Lý do Viettel làm được các con chip 5G là vì đã nghiên cứu, nắm được nguyên lý của các thiết bị viễn thông 4G, 5G để có thể ‘thu nhỏ’ hệ thống lớn thành các thiết kế vi mạch”, TS. Kiên cho biết. “Đến nay, Viettel vẫn có ưu thế mà chưa nhà sản xuất nào trên thế giới có được: môi trường kiểm định, thử nghiệm sản phẩm thực tế nhanh của một nhà khai thác viễn thông.”

Với những lợi thế này, Viettel thiết kế chip từ những bước đầu tiên, bao gồm cả thiết kế kiến trúc, sơ đồ nguyên lý cơ bản, phát triển các công nghệ lõi đáp ứng yêu cầu xử lý của các lĩnh vực như viễn thông, công nghệ thông tin, AI… sau đó chạy thử trên phần mềm mô phỏng và tối ưu thiết kế.

Bài học từ con chip đầu tiên đến không gian tăng trưởng mới

“Quá trình phát triển các con chip 5G đến nay cũng đem lại những bài học kinh nghiệm trong nghiên cứu, thiết kế và sản xuất”,TS. Kiên cho biết. “Đầu tiên đó là kinh nghiệm về phát triển, mở rộng đội ngũ chuyên gia về bán dẫn để đáp ứng được nhanh hơn các nhu cầu về nghiên cứu, thiết kế chip. Ngoài ra, doanh nghiệp muốn tham gia vào ngành bán dẫn thì cũng cần tham gia vào hệ sinh thái thông qua các hoạt động hợp tác, nghiên cứu để dễ tiếp cận hơn với nguồn tri thức, công cụ”.

Ông Kiên chia sẻ, bộ phận bán dẫn của Viettel hiện làm việc cùng Học viện Viettel để thiết kế một chương trình đào tạo mới cũng như đào tạo cập nhật kỹ năng cho các kỹ sư, với mục tiêu đến 2030 có 1.000 kỹ sư bán dẫn, trong đó có 700 nhân sự khâu thiết kế, 300 nhân sự khâu sản xuất. Vào tháng 6, Ban Công nghệ bán dẫn của Viettel cũng đã có các trao đổi bước đầu với Trường Đại học Công nghệ Thông tin (Đại học Quốc gia TP.HCM) về hợp tác nghiên cứu, đào tạo trong lĩnh vực vi mạch bán dẫn.

Nói về các sản phẩm tiếp theo của Viettel, ông Kiên thông tin, chip DFE chỉ là bước khởi đầu. Với các công nghệ đã làm chủ, Viettel tiếp tục phát triển các con chip phức tạp hơn, bao gồm chip xử lý băng gốc (baseband) - con chip phức tạp nhất trong hệ sinh thái thiết bị viễn thông 5G và chip xử lý AI tại biên.

Hiện nay, hầu hết các tương tác giữa người dùng với các mô hình AI đều được thực hiện thông qua đám mây, xử lý tại máy chủ và trả về phản hồi. Điều này kéo theo một số nhược điểm: cần truy cập internet và buộc người dùng chia sẻ dữ liệu. Khi mô hình AI ngày càng xử lý nhiều dữ liệu nhạy cảm về cá nhân, công việc, xử lý trực tiếp trên thiết bị hay xử lý tại biên trở thành nhu cầu lớn. Do đó, cần có các con chip xử lý AI nhỏ, hiệu năng cao và tiết kiệm năng lượng để có thể tích hợp trên điện thoại, laptop.

“Các sản phẩm bán dẫn mà Viettel tiếp tục nghiên cứu phát triển sẽ là các con chip có độ khó cao, phục vụ cho thị trường lớn. Hai điều kiện này đảm bảo cho việc phát triển công nghệ cũng như hiệu quả kinh doanh”, TS. Kiên cho biết.

Thiếu tướng Nguyễn Đình Chiến, Phó Tổng Giám đốc Tập đoàn Viettel chia sẻ, “Viettel xác định đây là chặng đường dài, cần có một lộ trình tiếp cận hợp lý, vững chắc cả về nghiên cứu cơ bản và kinh doanh. Để phát triển công nghiệp bán dẫn, cần thiết kế, sản xuất các con chip đáp ứng được nhu cầu của các doanh nghiệp, các hệ thống điện tử trong nước, nhu cầu an ninh quốc gia. Đây là nền tảng để phát triển các công nghệ chip tiên tiến, thế hệ mới, mở rộng cung cấp ra nước ngoài”.

“Các thế hệ lãnh đạo Viettel từ trước đến nay luôn xác định R&D là nền tảng để tạo ra giá trị bền vững. Nhận những nhiệm vụ lớn của quốc gia, tìm cách giải những bài toán khó nhất là cách Viettel tìm ra những không gian tăng trưởng mới”,ông Chiến nói thêm.

Đây là chương trình học trực tuyến thông qua website giaoducgioitinh.online, nhằm cung cấp thông tin về sức khoẻ sinh sản, sức khoẻ tình dục, HIV/AIDS, nhiễm trùng các bệnh lây truyền qua đường tình dục và bình đẳng giới. 

Chương trình cung cấp các bài viết nổi bật, bài học mới và đồng thời có các hướng dẫn để các học viên tự học, ngoài ra các chủ đề chính cung cấp qua website này là các bài kiểm tra kiến thức và các quy trình cấp chứng chỉ cho học viên.

Ngay trong thời gian triển khai ngắn, chương trình đã có lượng học sinh, sinh viên truy cập rất cao. Trên trang web cũng đã đăng tải được 20 bộ phim ngắn tương tác, 30 bài học lý thuyết, 50 bài đọc thêm và 35 nội dung liên quan khác. Sau khi hoàn thành các học phần, hệ thống kiểm tra đủ điều kiện sẽ cấp giấy chứng nhận học viên đã hoàn thành chương tình giáo dục giới tính và tình dục toàn diện trực tuyến.

Chương trình được kỳ vọng sẽ tác động đến nhận thức của người học, của đội ngũ quản lý giáo dục các cấp, cán bộ, giảng viên trong các cơ sở giáo dục nghề nghiệp về sự cần thiết trang bị kiến thức sức khỏe sinh sản, sức khỏe tình dục và phòng chống HIV cho người học nhằm xây dựng một môi trường học tập lành mạnh, an toàn.

Phát biểu tại buổi lễ, ông Lê Tấn Dũng, Thứ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội nhấn mạnh Bộ đã chỉ đạo Tổng cục Giáo dục nghề nghiệp luôn phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành liên quan nhằm tạo điều kiện để học sinh, sinh viên học tập, rèn luyện toàn diện để trở thành những người lao động vừa có kiến thức, có tay nghề, có kỹ năng phòng, tránh những nguy cơ có thể gây nên hậu quả không mong muốn. Chương trình giáo dục sức khỏe sinh sản, sức khỏe tình dục, bình đẳng giới và phòng, chống HIV là một trong các chương trình góp phần trang bị kiến thức, kỹ năng đó cho người học trong các cơ sở giáo dục nghề nghiệp.

Ông Dũng cho rằng, việc ban hành Chương trình giáo dục giới tính và sức khỏe tình dục toàn diện cho người học là một bước tiến rất đáng kể trong việc có một chương trình chính thức trang bị kiến thức, kỹ năng sống cho người học trong cơ sở giáo dục nghề nghiệp mà trong đó đa phần là học sinh, sinh viên, là các bạn trẻ chuẩn bị bước vào đời.

Ông Lê Tấn Dũng, Thứ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội phát biểu tại buổi lễ.

Để chương trình trên được triển khai mạnh mẽ trong hệ thống giáo dục nghề nghiệp, giúp nhiều học sinh, sinh viên được tiếp cận và học hỏi, ông Dũng cũng đề nghị Tổng cục Giáo dục nghề nghiệp tổ chức triển khai, hướng dẫn các cơ sở giáo dục nghề nghiệp triển khai chương trình hiệu quả. Trong chu kỳ tới tiếp tục phối hợp với Vụ Công tác thanh niên Bộ Nội vụ, Quỹ dân số Liên Hợp Quốc xây dựng văn kiện dự án tập trung vào việc tập huấn cho đội ngũ chuyên gia nòng cốt triển khai chương trình; hình thành và phát triển mạng lưới tư vấn viên chương trình nhằm giải đáp thắc mắc cho người học tốt nhất cho vấn đề tế nhị này; tiếp tục xây dựng những công cụ số để học sinh, sinh viên có thể trao đổi, thảo luận và tìm hiểu thêm về nội dung, kiến thức, kỹ năng cần có để nâng cao chất lượng cuộc sống.

Đối với các cơ sở giáo dục nghề nghiệp, ông Dũng đề nghị cần nhanh chóng triển khai chương trình trong nhà trường, tuyên tuyền để học sinh, sinh viên tiếp cận và học tập; giao nhiệm vụ cụ thể cho cán bộ, nhà giáo trong việc theo dõi, quản lý học sinh, sinh viên học chương trình; lồng ghép việc triển khai chương trình với các hoạt động giáo dục khác đảm bảo hiệu quả, tránh hình thức, lãng phí.

“Đối với học sinh, sinh viên thì đây là một chương trình bổ ích, dễ hiểu, cung cấp nhiều kiến thức, kỹ năng đa dạng về những vấn đề “khó chia sẻ, khó nói ra”, các em có thể chủ động cân đối thời gian để tự tìm hiểu, tự học trực tuyến trên máy tính và trên điện thoại thông minh. Tôi tin rằng Chương trình này sẽ giúp ích các em trong cuộc sống và tương lai của mình”, ông Dũng nói và bày tỏ hy vọng các học viên giáo dục nghề nghiệp tiếp cận chương trình và tuyên truyền cho bạn bè cùng tham gia.

Bà Naomi Kitahara, Trưởng đại diện Quỹ Dân số Liên hợp quốc tại Việt Nam.

Phát biểu tại buổi lễ, bà Naomi Kitahara, Trưởng đại diện Quỹ Dân số Liên hợp quốc tại Việt Nam cho rằng, việc Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội phê duyệt đưa giáo dục giới tính và tình dục toàn diện vào chương trình giáo dục nghề nghiệp trên toàn quốc có ý nghĩa quan trọng, bởi từ nay trở đi, có ít nhất hơn 4 triệu người học từ 15 đến 24 tuổi trong tất cả các cơ sở giáo dục nghề nghiệp khắp cả nước, và mỗi năm có 2,3 triệu người học mới trong các chương trình giáo dục nghề nghiệp sẽ được tiếp cận với một chương trình giáo dục giới tính và tình dục toàn diện trực tuyến, có tính hệ thống, điều mà các bạn trẻ có thể chưa nhận từ các chương trình giáo dục phổ thông.

Hải Nguyên

Đề xuất đưa học viên trường nghề vào doanh nghiệp vừa học, vừa làm

Ông Trương Anh Dũng, Tổng cục trưởng Tổng cục Giáo dục nghề nghiệp đề xuất cung ứng lao động tạm thời cho các doanh nghiệp bằng lực lượng là học sinh, sinh viên trường nghề theo hình thức thực hành, thực tập, vừa học, vừa làm. 

Socola giúp thúc đẩy quá trình giảm cân hiệu quả

Vì vậy, nếu muốn ăn socola để giảm cân, hãy chọn socola đen nguyên chất, càng nguyên chất càng tốt, chỉ ăn một vài ô nhỏ và thưởng thức từ từ để cảm nhận vị ngọt và đắng nguyên bản. Vị đắng tự nhiên của socola chính là yếu tố kìm hãm cơn thèm ăn hiệu quả.

Giảm cân bằng socola đen như thế nào?

Vào mỗi buổi sáng, thay vì dùng đồ ăn như bình thường, bạn có thể ăn một chiếc bánh socola mà vẫn đảm bảo cung cấp đủ lượng calo bao gồm protein và đường. Nguồn năng lượng có trong bữa sáng cùng socola sẽ giúp duy trì hoạt động thường ngày của cơ thể.

Ăn socola đen giúp việc kiểm soát chế độ ăn uống cũng dễ dàng hơn. Tạo cảm giác nhanh no khi ăn, giúp bạn ăn ít hơn những người ăn kiêng thông thường. Tuy nhiên, việc ăn quá nhiều socola sẽ không tốt cho sức khỏe của bạn bởi socola thực chất vẫn chứa nhiều đường và chất béo.

Theo các chuyên gia, bạn nên ăn socola vào buổi sáng để kiểm soát cân nặng

Muốn có sức khỏe tốt và không bị tăng cân mất kiểm soát, bạn chỉ nên bổ sung thêm socola và buổi sáng. Các bữa ăn còn lại thì tăng cường rau xanh và trái cây, kết hợp tập thể dục thường xuyên sẽ đem lại cho bạn thân hình khỏe mạnh, cân đối.

Cách ăn socola để mang lại hiệu quả tốt nhất cho quá trình giảm cân:

- Nên chia socola đen thành những miếng nhỏ và ăn chúng khi bạn cảm thấy đói bụng hoặc thèm ăn vặt.

- Nên ăn socola đen vào cuối bữa ăn (ăn sáng là tốt nhất) giúp tạo cảm giác no lâu và chống lại cảm giác thèm ăn.

Để giảm cân tốt nhất, bạn nên kết hợp socola đen với một chế độ ăn uống hợp lý

- Kết hợp với chế độ dinh dưỡng hợp lý, ăn socola đen giảm cân thay cho các món bánh kẹo khác.

- Có thể kết hợp với uống cacao nguyên chất nếu bạn thích.

- Kết hợp với một môn thể thao cùng ăn socola đen giảm cân giúp bạn đốt cháy mỡ thừa gấp đôi.

An An (Dịch theo Health)

Bỏ ngay thói quen tập thể dục quá sớm, đột quỵ lúc nào không hay

- BV Bạch Mai và BV Lão khoa TƯ tiếp nhận không ít các trường hợp nhập viện vì đột quỵ do thói quen đi tập thể dục quá sớm.