Đó là một buổi chiều thứ Bảy đầu tháng Tư tại Tòa án tối cao D.C, Alfred Postell – một bệnh nhân chẩn đoán tâm thần phân liệt đứng trước mặt Thẩm phán Thomas Motley.

Ông Postell có mái tóc hoa râm, dài trung bình. Bụng ông “tràn” qua cả cạp quần. Bộ râu quai nón bạc phơ, rối xù.

“Ông có quyền giữ im lặng. Bất cứ điều gì ông nói, ngoại trừ với luật sư của mình, có thể được dùng để chống lại ông”.

“Tôi là một luật sư” – ông Postell đáp.

Ông Motley không để ý tới câu nói có vẻ kỳ lạ đó.

“Tôi phải quay trở lại” – Postell quả quyết, rồi đưa ra một lời giải thích phức tạp: “Tôi đã nhận chứng chỉ hành nghề ở ĐH Catholic, được nhận vào Constitution Hall. Tôi đã đọc lời thề luật sư tại Constitution Hall năm 1979, tốt nghiệp Trường Luật Harvard năm 1979”.

Lời giải thích thu hút sự chú ý của Thẩm phán Motley. Ông cũng tốt nghiệp Luật Harvard năm 1979.

“Ông Postell, tôi cũng vậy” – thẩm phán Motley nói. “Tôi nhớ ông rồi”.

Người đàn ông vô gia cư này – kẻ giữ đồ đạc của mình trong những chiếc túi nhựa màu trắng, ám ảnh các giao lộ 17 và 18 Northwest, đôi khi ngủ trong nhà thờ - đã học luật cùng Chánh án Tòa án tối cao Mỹ John G. Roberts Jr. và nguyên thượng nghĩ sĩ bang Wisconsin Russ Feingold. Tất cả đều tốt nghiệp Harvard năm 1979.

Ông Motley – người từ chối phỏng vấn cho bài viết này – dừng lại một lúc trước khi kết luận: “Nhưng tôi không có lựa chọn nào khác”.

Ông yêu cầu bạn học cũ của mình trở lại nhà tù D.C cho tới khi các cáo buộc chống lại ông được giải quyết.

Một người có học

Ở một thành phố có hàng nghìn người vô gia cư, Postell có lẽ là người vô gia cư có trình độ cao nhất. Bằng cấp, giải thưởng, các chứng chỉ bị vứt lộn xộn trong tủ quần áo ở căn hộ của mẹ ông – những thứ còn lại của một cuộc đời khác đã mất. Ông có 3 tấm bằng: một bằng kế toán, một bằng kinh tế và một bằng luật.

Postell nhận bằng tốt nghiệp tại Trường Luật Harvard (ảnh gia đình cung cấp)

Vào một buổi tối mùa hè, ông ngồi trong một cửa hàng McDonald’s trên đường số 17 Northwest, chiếc khăn trắng quấn quanh đầu giống như khăn xếp.

Nghe ông kể câu chuyện về cuộc đời mình có cảm giác giống như hành động ném bom vào một giấc mơ. Lúc đầu mọi thứ nghe có vẻ bình thường. Nhưng rồi nhanh chóng tan tành.

Postell sinh năm 1948, là con trai duy nhất trong gia đình có mẹ là thợ may, bố là người chuyên xây dựng và sửa mái hiên. Ông là một cậu bé bình thường – mẹ ông, bà Ruth Priest nói, nhưng cậu bé này luôn rất tập trung và năng động.

Ông tham vọng lớn hơn những điều mà gia đình mong muốn. Vì thế sau khi tốt nghiệp phổ thông, ông vừa làm vừa học ĐH Strayer, đat được nhiều thành tích học tập cao. Ông vượt qua kỳ thi CPA, rồi làm quản lý kiểm toán tại một công ty kế toán – nơi mà ông nhận mức lương hơn 50.000 USD/ năm – một số tiền lớn lúc đó. Tuy nhiên, Postell vẫn chưa hài lòng với những thứ đó. Ông tiếp tục học ĐH Maryland để lấy bằng kinh tế. Sau đó, thậm chí là trước khi tốt nghiệp, ông nộp hồ sơ sang Luật Harvard và được nhận.

“Cứ vài năm, tôi lại biết cậu đã đạt được một thành tích mới” – E. Burns McLindon, một kế toán viên nổi tiếng, người đã viết thư giới thiệu Postell trong hồ sơ vào Strayer College, viết. Trường này cũng từng trao cho Postell Giải thưởng Thành tích nổi bật của cựu sinh viên. “Em là một tấm gương cho những người trẻ ngày hôm nay”.

Sinh viên xuất sắc

Xem niên giám Trường Luật Harvard năm 1979 giống như bạn đang xem một thước phim mang tên “Trước khi họ nổi tiếng”. Có một John Roberts đầu tóc bù xù. Có một Ray Anderson cười toe toét – người mà bây giờ đã trở thành phó giám đốc điều hành các hoạt động bóng đá của Hiệp hội Bóng đá quốc gia. Có một Thomas Motley 24 tuổi, năng động trong Hội Sinh viên luật da đen, mặc comple, thắt cà vạt. Và cũng có một Alfred Postell.

Một người đàn ông 31 tuổi, già hơn hầu hết những sinh viên khác, bộ ria mép được cắt tỉa gọn gàng. Ông mang dáng dấp của một người đàn ông đã có sự thành công nhất định trong cuộc sống. Và đang kỳ vọng sẽ đạt được nhiều hơn thế.

Marvin Bagwell – bạn cùng lớp, nhỏ hơn Postell vài tuổi – nhớ về Postell khi ông tới lớp với một chiếc áo khoác và cà vạt nơ trong khi những sinh viên khác dáng vẻ loạng choạng, mắt ríu lại vì buồn ngủ.

“Anh ấy là một người trầm tĩnh” – ông Bagwell, hiện là phó chủ tịch một công ty bảo hiểm lớn, nhớ lại. “Anh ấy nổi bật và có khả năng đưa ra những câu hỏi đi thẳng vào trọng tâm vấn đề”.

“Cậu ấy học hành cực kỳ chăm chỉ và rất có kỷ luật” – bạn cùng lớp Piper Kent-Marshall, hiện là cố vấn cao cấp của Wells Fargo, nhận xét.

Và ông cũng là người ăn mặc rất chỉn chu. “Tôi sẽ không ngạc nhiên nếu ai đó bảo rằng cậu ấy còn cắt tỉa móng tay cẩn thận” – một người bạn khác nhận xét về Postell.

Đó cũng chính là lý do tại sao những người bạn cùng lớp này vô cùng ngạc nhiên khi biết rằng hiện Postell đang là ai. Một người đàn ông sáng lạn và lịch lãm giờ đây trở thành một kẻ vô hình vất vưởng bên rìa của thủ đô nước Mỹ.

“Đó là một câu chuyện buồn và bi thảm” – Kent-Marshall nói, “bởi vì ở trường luật, cậu ấy là một trong những sinh viên xuất sắc nhất, một người đàn ông thông minh và quyến rũ”.

Một cuộc sống sung túc

Postell được nhận vào một công ty luật uy tín lúc đó là Shaw Pittman Potts & Trowbridge. Ông là luật sư người da đen duy nhất trong công ty. Do có bằng kế toán, Postell được phân vào nhóm thuế và nhanh chóng thân với luật sư trẻ Frederick Klein.

“Anh ấy rất tao nhã” – Klein nói. Anh ấy có văn hóa, chu đáo và ăn nói mềm mỏng. Postell mềm mỏng đến mức một số người từng làm cho công ty không thể nhớ bất cứ điều gì về ông. Klein và 2 cộng sự khác – những người vẫn nhớ Postell thì không thể hoặc không muốn nói về lý do tại sao công ty cho ông nghỉ vài năm sau khi nhận ông.

“Tôi không cảm thấy thoải mái khi nói với anh về chuyện đó” – Martin Krall, một cộng sự từng làm việc ở Shaw Pittman viết trong email. “Chuyện xảy ra quá lâu rồi. Tôi cũng đã không làm việc ở công ty hơn 20 năm nay”.

Một số người còn nhớ chuyện đã xảy ra với Postell thì tiết lộ rằng chính bệnh tật của ông đã khiến ông bị sa thải. Một số người, đặc biệt là những người có học như Postell, có thể giấu diếm những triệu chứng của mình khoảng vài tháng. Khi nạn nhân bắt đầu không còn tỉnh táo, xa rời cộng đồng và công việc, các nhà tâm lý học gọi đó là “sự suy sụp đầu tiên”.

“Tiếc là loại suy giảm nhanh chóng này không phải là hiếm” – Richard Bebout, giám đốc một trung tâm bênh tâm thần, người đã từng làm việc với Postell cho hay. “Tôi biết có những người từng học trường y, tốt nghiệp đại học hạng xuất sắc cũng không thoát khỏi căn bệnh này. Giống như John Nash trong bộ phim “Một tâm hồn đẹp”.

“Anh ấy có mọi thứ tốt đẹp, một chiếc thuyền đẹp mà anh ấy dùng để đi khắp nơi” – một người họ hàng của Postell kể. “Anh ấy đang sống một cuộc sống sung túc. Rồi đột nhiên, mọi thứ biến mất. Không ai biết chính xác tại sao chuyện này xảy ra… Anh ấy mất mọi thứ vật chất. Thật điên rồ, hoàn toàn điên rồ”.

Thậm chí, mẹ ông, hiện đã 85 tuổi cũng không thể giải thích được chuyện gì đã xảy ra. Một ngày, bỗng nhiên bóng tối đổ sập xuống con trai bà – bà Priest nói. Postell liên tục nói về việc ông bị bắt. Ông nghĩ rằng cảnh sát đang theo dõi mình, sau đó ông chia tay người phụ nữ mình yêu…

“Tôi đã sợ” – bà Priest kể. “… Thằng bé chạy lên lầu, tôi hỏi “có chuyện gì vậy? có chuyện gì vậy?” Rồi tôi tát thằng bé để khiến nó tỉnh lại. Rồi thằng bé bắt đầu khóc… Và từ lúc đó, mọi chuyện càng lúc càng tồi tệ hơn”.

“Vô dụng"

Khi bà Priest nghĩ rằng bà không còn khả năng chăm sóc cho con trai nữa, bà đã tìm đến một mục sư địa phương – bà Marie Carter – người đã đưa Postell về nhà thờ vào giữa những năm 1980.

Postell chỉ suốt ngày xem tivi, rồi thơ thẩn một mình trong công viên gần đó, nhìn mọi người đi lại.

30 năm cứ thế trôi đi. Thứ duy nhất mà Postell gây ấn tượng là một loạt cáo buộc tội phạm: ăn trộm, gây gổ. Còn lại, ông hoàn toàn như một bóng ma.

“Bạn vào một công ty danh tiếng, và khi bạn mất vị trí ở đó, nó giống như là tự tử” – Postell nói. “Như các kế toán vẫn nói là đã quá hạn. Bạn hiểu thế nghĩa là gì chứ? Sự quá hạn. Tôi đã vô dụng”.

Rhett Rayos – quản lý tòa nhà mà Postell đang ăn nằm phía bên ngoài – nói rằng ông hi vọng Rostell sẽ nhận được trợ giúp và những dịch vụ cần thiết.

Có một hi vọng cho Postell khi nhóm y tế tâm thần ở Green Door bắt đầu làm việc với ông. Tổ chức giúp đỡ những người vô gia cư Pathways to Housing cũng vậy. Bà Priest – mẹ ông cũng cố gắng trợ cấp một số tiền để ông thoát cảnh vạ vật trên các con phố.

Nhưng dường như không ai quan tâm tới Postell vào một buổi sáng gần đây bên ngoài Tòa nhà Brawning. Ông ngồi đó một mình, mấy tờ báo nằm rải rác dưới chân. Ông cầm một tờ lên.

“Tờ báo này sử dụng từ ‘ăn lông ở lỗ. Ăn lông ở lỗ nghĩa là sống trong hang” – Postell nói.

Sau đó, Postell chìm vào những ký ức. “Tôi từng sống trong một căn hộ cao cấp ở Tòa nhà Tổng thống (Presidential Towers). Tôi có thể được coi là một người sống trong hang. Căn hộ của tôi có ban công. Một ban công trên tầng mái. Một căn hộ trên tầng cao nhất của Tòa nhà Tổng thống. Tôi có thể được coi là một người sống trong hang”.

• Nguyễn Thảo(lược dịch từ Washington Post)

Oanh Yến (SN 1986) quê ở Vũng Tàu, đăng quang Hoa hậu Thế giới Toàn cầu tại Philippines năm 2015. Bên cạnh sự nghiệp, đời tư của người đẹp 8X cũng có nhiều điều thú vị, thu hút sự quan tâm, bàn tán của dân mạng.

Năm 2014, Oanh Yến tuyên bố làm mẹ đơn thân, nuôi 2 con trai. Tuy nhiên, cô không tiết lộ danh tính cha của 2 đứa trẻ. Thời gian sau này, cô sống hạnh phúc bên bạn đời là doanh nhân Tân Long.

Trong một cuộc phỏng vấn năm 2019, Oanh Yến tiết lộ cô và chồng doanh nhân quen biết nhau từ khi cô 19 tuổi, nhưng 10 năm sau anh mới nhắn tin bắt chuyện.

Thời điểm làm mẹ đơn thân, Oanh Yến gặp nhiều khó khăn, tổn thương về tinh thần, e ngại tìm hiểu mối quan hệ mới. Tuy nhiên, sự ân cần chăm sóc của "người ấy" đã làm cô cảm động. "Tôi xem anh như vị cứu tinh, xuất hiện đúng thời điểm tôi bế tắc và hết mực chăm lo cuộc sống mẹ con tôi", Oanh Yến chia sẻ về ông xã.

Sau 8 năm bên nhau, cặp đôi có với nhau 4 người con nhưng vẫn chưa tổ chức đám cưới. Oanh Yến tự hào, biết ơn vì chồng không phân biệt con chung - con riêng, luôn quan tâm và yêu thương con riêng của cô như con ruột.

Chia sẻ về lý do chưa làm đám cưới, Oanh Yến từng cho biết: "Có lần anh rủ tôi đi đăng ký kết hôn, nhưng tôi không muốn đi vì… thấy mất thời gian. Mình cưới chỉ để làm cho mọi người vui, chứ tôi thấy hiện tại vẫn rất ổn. Đám cưới chỉ là hình thức chứ chẳng ai gắn bó bằng tờ giấy. Danh phận hay cưới xin, mình đều có thể làm được, nhưng hạnh phúc thật sự mới khó kiếm tìm".

Là mẹ của 6 người con, Oanh Yến cho biết mỗi bé có một tính cách khác nhau. Bé lớn nhất năm nay lên 11 tuổi, bé út 3 tuổi. Chồng đại gia lo cho 6 mẹ con cô có cuộc sống đủ đầy. Về chi phí nuôi con, người đẹp không ngại chi tiền nhưng vẫn biết cân bằng, cái gì cần, cái gì là hợp lý. 

Nói về danh xưng "hoa hậu nghiện đẻ", Oanh Yến bộc bạch: "Nhiều người gọi tôi là "người đẹp nghiện đẻ" nhưng mỗi người mỗi suy nghĩ. Tôi thích con nít nên càng đông càng vui. Nếu mọi người hiểu thì tôi vui, còn không, họ nói gì đi nữa là quyền của họ, tôi không mấy quan tâm".

Hoa hậu 8X từng gây tò mò cho khán giả vì sau mỗi lần sinh con đều cho bé đi xét nghiệm ADN. Oanh Yến giải thích vì cô và bạn trai chưa kết hôn nên phải cho bé đi xét nghiệm để bé mang họ của cha.

Tháng 4/2020, sau khi sinh con thứ 6, Oanh Yến quyết định triệt sản. Cô chia sẻ trên truyền thông: "Vì không muốn áp lực, mỗi lần sinh con, tôi phải bán một căn nhà, giờ số nhà của tôi còn ít, không nhiều như trước. Tôi nghĩ nếu sinh thêm nữa, tình cảnh sẽ khó khăn, thậm chí nguy hiểm".

Rời biệt thự 100 tỷ đồng, về nông trại cày cuốc

Năm 2019, hoa hậu 8X kể cô được chồng doanh nhân tặng một căn biệt thự ở Bình Dương, tọa lạc trên mảnh đất rộng 3.200m2. Ước tính tổng giá trị của căn nhà sau khi hoàn thiện nội thất khoảng hơn 100 tỷ đồng.

Oanh Yến cho biết căn nhà được chồng mua và xây để tặng vợ và các con từ khá lâu, nhưng cô vốn không thích khoe khoang, phô trương điều đó. Trước đây, cô hài lòng với cuộc sống tại một căn hộ chung cư. Khi con lớn, cần phòng riêng thì hoa hậu gốc Vũng Tàu mới chia sẻ cho mọi người về căn biệt thự này. Tuy nhiên Oanh Yến khẳng định cô không để ý nhiều đến chuyện tài sản của ông xã mà luôn tập trung chăm lo con cái.

Oanh Yến và ông xã cũng sở hữu một mảnh đất rộng 4ha tại Đồng Nai. "Bà mẹ 6 con" chia nông trại thành các khu vực khác nhau như khu nuôi cừu, khu vườn hoa, khu trồng nông sản sạch, khu nhà sàn... 

Từ năm 2020 khi bùng dịch Covid-19, gia đình cô rời TPHCM về Đồng Nai sinh sống. Cô cũng rao bán căn biệt thự hơn 100 tỷ đồng do chồng xây tặng. Không còn những hình ảnh sang chảnh, Oanh Yến hiện tại hướng đến cuộc sống giản dị nơi nông trại vùng quê. Cô không ngại để mặt mộc, đầu đội nón, chân đi ủng, tự tay cuốc đất, phơi da nhiều giờ dưới nắng.

Mỗi ngày, người đẹp dành phần lớn thời gian tận hưởng niềm vui làm nông. Cô trồng nhiều loại rau sạch, trồng hoa, thả cá và nuôi gà, vịt, cừu... Gia đình cô sinh hoạt bằng nguồn thực phẩm tự cung tự cấp từ nông trại. Rau củ, thịt cá ăn không hết, cô mang biếu người làm và dân quanh vùng chứ không bán.

Oanh Yến chia sẻ cô không mặn mà với làng giải trí và nhịp sống xô bồ tại thành phố. Hiện 2 bé lớn của cô vẫn học ở TPHCM, cuối tuần về Đồng Nai. Hai bé giữa học trường làng còn hai bé nhỏ ở nhà với mẹ. Hằng ngày, cô dạy các con nhỏ cùng làm những công việc nhà vườn đơn giản để các con hiểu hơn về thiên nhiên, sức lao động.

Trong một cuộc phỏng vấn năm 2021, Oanh Yến từng tâm sự với truyền thông về cuộc sống bình dân tại vùng quê: "Tôi thích cuộc sống nơi đây, không khí trong lành, có thể nghe rõ tiếng chim hót, gà gáy sớm mai... Từng ngày trôi qua đều ý nghĩa. Khi các con đã được hưởng cuộc sống sung sướng tại Sài Gòn và cũng biết về cuộc sống vất vả ở quê thì sau này môi trường nào các con cũng sống được".

Oanh Yến khẳng định sự lựa chọn của cô không phải là điều mang đến cho cô thiệt thòi, cực khổ. "Tôi không nghĩ mình hy sinh. Những điều hạnh phúc nhất tôi đều trải qua. Sống ở thành phố xô bồ, mở mắt ra là tiền. Bây giờ sống bình dị như vậy tôi hài lòng, thấy nhẹ lòng", cô nói.

Theo Dân Trí