Infographic: 'Cá chết ở Hồ Tây' được bình luận như thế nào trên mạng xã hội?

Đây là quan điểm của giảng viên chuyên ngành báo điện tử Vũ Cường, Học viện Báo chí & Tuyên truyền trong cuộc phỏng vấn với phóng viên Infonet xung quanh câu chuyện “giật tít- câu view” trên báo mạng hiện nay.

Có thời gian dài tham gia giảng dạy bộ môn báo điện tử, thầy đánh giá như thế nào về xu thế “giật tít, câu view” ở các báo mạng hiện nay? Xin thầy có thể khái quát các dạng giật tít, câu view mà các báo hiện nay đang áp dụng?

Thầy giáo Vũ Cường:Hiện Việt Nam có hơn 200 báo mạng điện tử và trang tin điện tử, cùng hàng chục nghìn trang tin nội bộ. Trong những năm gần đây, cùng với sự phát triển về công nghệ, cũng như nhu cầu rất cao từ đọc giả, báo mạng điện tử đang có những bước phát triển mạnh mẽ cả về số lượng và chất lượng.

Tuy nhiên, không thể phủ nhận, hiện báo mạng Việt Nam đang diễn ra một hiện trang “giật tít, câu view”. Dẫn tới tình trạng này, có thể viện ra nhiều nguyên nhân: do các tờ báo chạy theo xu thế kinh tế thị trường, do nhiều toà soạn hiện lấy tiêu chí số lượng view để đánh giá, chấm công cho tin, bài, do bản thân một lượng không nhỏ độc giả chưa có kỹ năng chọn lọc và phân biệt những tít như vậy, hoặc do chính bản thân phóng viên chưa thực sự có đạo đức tốt trong tác nghiệp báo chí….

Giật tít, câu view chỉ là sử dụng những “thủ thuật” “mẹo” để làm sao độc gỉả kích chuột vào tít để đọc nội dung bên trong tin, bài. Mục đích nhằm tăng số lượng view cho tin, bài đó.

Có nhiều cách để câu view thông qua tít. Ví dụ như sử dụng những từ cảm thán, tạo cảm xúc quá mức, không đúng như bản chất của sự kiện sự việc, nhằm gây tò mò, kích thích độc giả vào đọc bài, hoặc thậm chí, tít hoàn toàn không ăn nhập với nội dung của bài viết.

Theo một nghiên cứu mới đây, nghiên cứu các tiêu chí đọc giả kích chuột vào tin, bài trên báo mạng, thì thứ tự ưu tiên được sắp xếp như sau:

- Trong tít có từ cảm thán

- Tít dài

- Trong tít có tính từ, trạng từ, động từ

- Tít ngắn

- Tít có câu hỏi hoặc từ để hỏi.

Như vậy, theo nghiên cứu này, không chỉ độc giả báo Việt Nam, mà độc giả báo mạng nói chung trên thế giới cũng có hiện tượng thích tít có tính từ, trạng từ, động từ, từ cảm thán… bởi chúng như những tiêu chí kích thích độc giả vào đọc nội dung bên trong tin bài. Tuy nhiên, vấn đề nằm ở chỗ, cần phải biết cách sử dụng những cụm từ cảm thán, tính từ, trạng từ.. đó như thế nào, để không bị coi là “giật tít – câu view”

 Với mỗi cách giật tít như vậy theo thầy nhằm mục đích gì? Xét dưới góc độ truyền thông thì nó có tác động (tích cực, tiêu cực) như thế nào đến đối tượng độc giả cũng như người được phản ánh trong bài? Ví dụ như kiểu tít: “Ông lão 80 tuổi ôm chặt, sàm sỡ bé gái 15 tuổi”; “Cụ ông 70 tuổi kéo bé gái vào nhà tắm hiếp dâm”.

Thầy giáo Vũ Cường:Những tít nêu trên đã sử dụng những động từ, tính từ tạo cảm xúc rất mạnh để lôi kéo độc giả như “ôm chặt” “sàm sỡ”, “hiếp dâm”, hoặc sử dụng những con số mang lại tâm lý độc, lạ như “ông lão 80 tuổi”, “cụ ông 70 tuổi” “bé gái 15 tuổi”…

Xét về lý, đây chính là những thủ thuật khi viết tít, như đã nói ở trên, sử dụng những từ cảm thán, tính từ, trạng từ, động từ mạnh để lôi kéo sự chú ý nơi độc giả. Nhưng vấn đề ở đây, nằm ở chỗ, các tác giả này lợi dụng vấn đề liên quan tới đạo đức, các giá trị văn hoá xã hội, để tạo kích thích sự tò mò rất tầm thường nơi độc giả, chứ không dựa vào chất lượng thực sự của thông tin.

Chưa có nghiên cứu nào chỉ ra những tác động cụ thể của những loại tít như thế này đối với độc giả. Nhưng theo tôi, những kiểu tít này ít nhiều đều mang lại những tác động tiêu cực tới tâm lý. Việc nhấn mạnh vào chi tiết, hoặc sử dụng tính từ, động từ gợi hình ảnh...trong những vụ việc đau lòng nhằm mục đích câu khách là việc làm không có tính nhân văn. Với các nạn nhân cùng gia đình, việc này là “xát thêm muối vào nỗi đau” của họ. Với bạn đọc, đặc biệt là giới trẻ, việc các tít báo như vậy xuất hiện với tần suất lớn có thể tạo ra sự chai lì trong tâm lý, chỉ kích thích được thị hiếu tầm thường, khó gợi được lòng thương cảm với nạn nhân, lâu dần có thể khiến họ không còn tinh thần đấu tranh chống lại cái xấu và cái tiêu cực.

 Có ý kiến cho rằng xu hướng giật tít báo mạng hiện nay theo “từ khóa”, theo thầy điều này có đúng không?

Thầy giáo Vũ Cường:Theo các phân tích ở trên, đúng là có hiện tượng sử dụng “từ khoá” để viết tít. Thậm chí, Google còn có hẳn 1 chức năng để “đo” các cụm từ khoá theo ngày tháng, theo khu vực và theo ngôn ngữ. Điều này cho thấy việc sử dụng từ khoá viết tít là một xu thế hợp lý.

Nhưng điều đáng bàn ở đây, lại là phóng viên, tác giả cần phải có 1 cái đầu lạnh, biết phân biệt, và chọn lọc những cụm từ khoá phù hợp cho tin, bài của mình, và cũng phù hợp ở các góc độ chính trị, văn hoá, xã hội. Tránh những cụm từ phản cảm, tác động tiêu cực tới xã hội và cộng đồng.

Tuy nhiên, giữa cuộc cạnh tranh gay gắt của các phương tiện thông tin đại chúng, độc giả đôi khi chỉ đọc tít (nếu thấy hay, tò mò  mới kích vào bài đọc). Vì thế, đôi khi bất chấp đạo đức nghề nghiệp phóng viên buộc phải nghĩ ra những cái tít “giật gân” nhằm câu khách. Vậy theo thầy làm thế nào để vừa hút độc giả mà tít bài không ‘giật gân”?

Thầy giáo Vũ Cường:Theo tôi, việc hút độc giả không chỉ nằm ở giật tít, mà còn ở chất lượng thông tin. Nếu muốn cạnh tranh trong môi trường truyền thông hiện nay, các cơ quan báo mạng phải thường xuyên cập nhật các xu hướng mới, đáp ứng được nhu cầu và thị hiếu của độc giả. Hiện nay đó là tăng cường các tác phẩm đa phương tiện (đồ họa, video, audio, chương trình tương tác...); tăng cường tương tác với độc giả bằng nhiều kênh (tận dụng truyền thông xã hội)...; nâng cao chất lượng và tốc độ cập nhật thông tin...

Tuy vậy, vẫn phải khẳng định rằng, tít có vai trò quan trọng trong thu hút độc giả. Rất khó để có một tiêu chuẩn chung trong việc rút tít. Việc đặt tít như thế nào còn phụ thuộc vào thị hiếu của đối tượng độc giả hướng đến. Ví dụ nếu như bạn làm một trang báo cho tuổi teen mà bạn lại rút những tít quá “nghiêm túc”, hay bạn không biết sử dụng các thuật ngữ của teen, thì tôi nghĩ sẽ rất khó để thu hút độc giả, và đó cũng không được coi là tít hay.

Hay trước nay những người làm báo ở Việt Nam luôn quan niệm là tít cần ngắn gọn, súc tích... thì một tờ báo mạng nổi tiếng của Anh, có lượng độc giả lớn là Daily Mail lại đang có xu hướng đặt tít rất dài... Vì vậy, đặt tít thế nào cho hay, hấp dẫn, mà không “giật gân” là nằm ở sự sáng tạo của mỗi nhà báo. Đó có thể bắt đầu bằng yếu tố thời sự, nóng hổi, có thể rút ra chi tiết đặc sắc nhất, thông tin độc quyền, hay thông tin quan trọng nhất.... Có muôn vàn cách khác nhau, nhưng theo tôi, dù thế nào, các nhà báo vẫn nên tôn trọng nguyên tắc tính nhân văn trong rút tít nói riêng và sáng tạo tác phẩm báo chí nói chung

Cảm ơn thầy.

"Chúng tôi đang tìm kiếm một cậu bé 16 tuổi, tóc nâu, cao trung bình, có tên Hugo", một thông điệp đăng tải trên Twitter viết.

"Không có tin tức gì từ bạn của tôi. Các bạn có thể giúp tôi tìm cậu ấy? Cậu ấy đã có mặt tại buổi bắn pháo hoa ở Nice ...", trích một mẩu thông điệp khác.

Một hashtag khác, #PortesOuvertesNice, cho phép các cư dân Nice kết nối với những người cần nơi cư trú tạm thời.

Ảnh Reuters

Tính tới thời điểm hiện tại, ít nhất 80 người thiệt mạng và hơn 100 nạn nhân khác bị thương sau khi một kẻ khủng bố lái xe tải đâm thẳng vào đám đông xem pháo hoa ở Nice, Pháp. Tên tài xế đã bị cảnh sát bắn chết sau đó.

Các bức ảnh được đăng tải trên mạng cho thấy nhiều thi thể nằm trên đường. Một số nạn nhân khác đang được các nhân viên y tế chăm sóc.

Ngay sau khi sự cố xảy ra, mạng xã hội Facebook đã cho kích hoạttính năng Safety Check để người dùng trong khu vực có thể thông báo cho thân nhân và bạn bè biết họ an toàn. Đây là lần thứ hai Facebook chokích hoạt tính năng này tại Pháp trong vòng 8 tháng qua.

Nhiều người cho rằng, những dấu hiệu này mang bí ẩn "ma quái" và là lời nhắn của người ngoài hành tinh.

Tuy nhiên, sau khi nghiên cứu, các chuyên gia NASA khẳng định, thông điệp này được hình thành một cách tự nhiên. Điều đó có nghĩa, những dấu chấm, dấu gạch ngang tồn tại trên cồn cát được tạo ra bởi hướng gió và chắc chắn chúng không mang trong mình bí ẩn nào.

Những dấu gạch ngang dài được hình thành bởi gió hai chiều, nghĩa là những cơn gió thổi theo hướng vuông góc với cồn cát. Qua thời gian, gió thổi đến từ cả hai hướng tạo thành một đường dài, tối màu.

Các dấu chấm của Sao Hỏa được đặt tên là "các đụn barchanoid". Các nhà địa lý tin rằng, chúng được hình thành khi có một vật thể nào đó vô tình làm gián đoạn quá trình hình thành các cồn cát dạng đường thẳng.

Tuy nhiên, NASA chưa chắc chắn vật thể hay nguyên nhân nào khiến cho chúng có hình dạng dấu chấm như thế nên vẫn đang tiếp tục nghiên cứu sâu hơn.

Được biết, những hình ảnh trên được ghi lại bởi máy ảnh chuyên dùng cho Thí nghiệm Khoa học Hình ảnh có Độ phân giải Cao (HiRISE). Chiếc máy này đã được dùng để chụp lại các hình ảnh về Hành tinh Đỏ trong cả thập kỷ qua.

Bằng việc tăng cường quan sát, các nhà địa vật lý hi vọng sẽ có thể tìm hiểu thêm về cách hình thành các đụn cát trên bề mặt Sao Hỏa. Điều đó có thể nói cho chúng ta biết về tiềm năng của sự sống trên hành tinh này.

Trong khi đang tìm hiểu, nhà khoa học về hành tinh của NASA - Veronica Bray đã dịch thông điệp mã Morse trên trang Gizmodo - NEE NED ZB 6TNN DEIBEDH SIEFI EBEEE SSIEI ESEE SEEE.

Tuy nhiên, đây chỉ là một loạt ngôn từ được sắp xếp khá lộn xộn và không có ý nghĩa gì. Theo Veronica Bray, thông điệp này chỉ mang giá trị niềm vui cho các nhà nghiên cứu mà thôi.

TheoTrí thức trẻ/ScienceAlert

XEM THÊM Thiên thần nhí cover Anh cứ đi đi 'đốn tim' cộng đồng mạng "> NASA phát hiện thông điệp 'bí ẩn' trên Sao Hỏa Nhiều bạn trẻ Việt Nam cũng lên Facebook để chia sẻ với người dân Pháp bằng chính cảm nhận của cá nhân mình. Một bạn viết: "Mình rất nhớ Nice nhỏ bé với những con đường về ban đêm nhộn nhịp cùng các vũ điệu salsa tập thể, nghệ thuật đường phố vui nhộn, một thành phố miền nam nước Pháp xinh xắn , vui vẻ và yên bình ko bao giờ biết đến bạo loạn... Con đường Promenade de Anglais xảy ra vụ tấn công đẫm máu tại Nice hôm qua vốn là một con đường xinh đẹp trải dài dọc bờ biển vô cùng lãng mạn để đi dạo về đêm..." Với loạt ảnh dưới đây, hãy cùng cư dân mạng chia sẻ thảm kịch với người dân Pháp. "> Dân mạng cầu nguyện cho Pháp sau vụ khủng bố ngày Quốc khánh 14/7 友情链接